W Krzyżowej można zobaczyć Dom nad Bobrem
W dniach od 17 sierpnia do 5 września 2021 r. w siedzibie Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego można obejrzeć dioramę Boberhaus. Jest to makieta przedstawiająca nieistniejący już budynek zwany Domem nad Bobrem, który przed II wojną światową znajdował się we Lwówku Śląskim i pełnił ważną rolę w wychowaniu i edukacji młodzieży, a w jego działalność zaangażowany był ówczesny właściciel majątku w Krzyżowej Helmuth James von Moltke.
Autorem dioramy jest Rainer Dierchen, który w najmniejszych detalach starał się odtworzyć ten unikatowy zabytek ziemi lwóweckiej, głównie dla celów promocyjnych, by wpierać ideę odbudowania Boberhausu jako Europejskiego Centrum Kultury, Edukacji i Historii.
Realizuje ją Lwóweckie Towarzystwo Regionalne we współpracy z miejskim stowarzyszeniem partnerskim Heidenau e.V., nawiązując do działalności Boberhausu z lat 1926-1937, kiedy to mieścił się w nim Narodowy Uniwersytet Ludowy. Instytucja ta zajmowała się głównie organizowaniem obozów wolontariackich i kursów dla młodzieży z Europy wschodniej i południowo-wschodniej, podczas których odbywały się zajęcia fizyczne, artystyczne oraz dyskusje na aktualne wówczas tematy. Szacuje się, że w tego typu inicjatywach wzięło udział ponad 40 tysięcy młodych ludzi i pod tym względem Boberhaus był wzorem naśladowanym przez inne podmioty w całych Niemczech.
W działalność Boberhausu aktywnie zaangażowany był również Helmuth James von Moltke, młody prawnik, właściciel majątku w Krzyżowej, który podjął inicjatywę utworzenia „Lwóweckiej Grupy Roboczej”. Miała ona pomóc mieszkańcom przemysłowych obszarów Wałbrzycha, Nowej Rudy i Kamiennej Góry w wyjściu z trudnej sytuacji gospodarczej i społecznej, poprzez organizowanie ochotniczych obozów pracy. Inicjatywa ta realizowana była w latach 1927-1930 i to właśnie dzięki niej Helmuth James von Moltke poznał wielu ludzi, z którymi w latach II wojny światowej współtworzył antyhitlerowską grupę oporu zwaną „Kręgiem z Krzyżowej”.
Opierała się ona na dialogu i współpracy osób o różnych poglądach, wyznaniach i pochodzeniu, którzy wspólnie tworzyli projekt nowych, powojennych Niemiec. Podobne idee przyświecają projektowi odtworzenia Boberhausu, który miałyby stać się miejscem partnerstwa polsko-niemieckiego, gdzie ludzie o różnych narodowościach, światopoglądach i doświadczeniach dyskutowaliby i realizowali wspólne przedsięwzięcia dotyczące Europy w XXI wieku.
Boberhaus był imponującą, sześciokondygnacyjną budowlą, zaprojektowaną w 1910 roku przez znanego architekta Hansa Poelziga, który jest autorem również między innymi Pawilonu Czterech Kopuł we Wrocławiu. Rainer Dierchen tworząc dioramę Boberhausu starał się oddać jej rzeczywiste piękno, używając najwyższej jakości materiałów i misternie konstruując każdy detal. Przykładowo, drzewa zostały sprowadzone ze Stanów Zjednoczonych, a dach składa się z około 10 tysięcy dachówek, ręcznie malowanych po wielokroć, dla uzyskania właściwego odcienia.
Ekspozycja dioramy Boberhausu w Krzyżowej odbywa się z inicjatywy Lwóweckiego Towarzystwa Regionalnego, które wraz z miejskim stowarzyszeniem partnerskim Heidenau e.V. od 2017 r. realizuje projekt „Boberhaus / Dom nad Bobrem”. W dniu 17 sierpnia ekspozycję uroczyście otworzyli: dr hab. Robert Żurek – dyrektor zarządzający Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego, Rainer Dierchen – wykonawca dioramy, dr Reinhard Amlacher – główny sponsor projektu, Inga i Werner Guderowie -prowadzący projekt ze strony niemieckiej oraz przedstawiciele Lwóweckiego Towarzystwa Regionalnego i stowarzyszenia Staedtepartnerschaftsverein Heidenau e.V.
Źródło: Fundacja "Krzyżowa" dla Porozumienia Europejskiego