Publicystyka - ngo.pl

Jeszcze przed wprowadzeniem stanu wyjątkowego, członek rodziny jednej z przetrzymywanych osób przekazał nam numer telefonu, który mieli przy sobie uchodźcy. 

Dopóki przedstawicielki i przedstawiciele Fundacji mogli być na miejscu, komunikacja telefoniczna miała wyłącznie pomocniczy charakter. Po wprowadzeniu stanu wyjątkowego stała się jedynym możliwym sposobem uzyskiwania informacji o sytuacji grupy. 

– Zdajemy sobie sprawę z tego, że ten kanał komunikacji najprawdopodobniej podlega kontroli białoruskiej straży granicznej – ktoś przecież ten telefon ładuje. Dlatego tak długo, jak było to możliwe, woleliśmy opierać się na kontakcie bezpośrednim. Niestety, polski rząd, wprowadzając stan wyjątkowy, nie pozostawił nam wyboru. Telefon to jedyna droga kontaktu, jaka nam pozostała – mówi Piotr Bystrianin, prezes Fundacji Ocalenie. 

Uchodźczynie i uchodźcy piszą SMS-y, kiedy tego potrzebują. Rozmowy odbywają się co drugi dzień. Cała komunikacja przebiega za pośrednictwem tłumaczek, w języku dari. 

– Nie ujawnialiśmy wcześniej, że mamy z grupą kontakt telefoniczny, bo baliśmy się, że polscy strażnicy mogą ten telefon zabrać. Poza tym mieliśmy odrobinę nadziei, że któraś władza – polska lub białoruska – opamięta się w obawie, że ktoś umrze, i zakończy ten makabryczny pokaz siły. Niestety, od kilku dni wiemy już z całą pewnością, że śmierć ludzi nie stanowi przeszkody dla kontynuowania tych nieludzkich działań. Sytuacja przetrzymywanych osób jest tak dramatyczna, że musimy o niej opowiedzieć – tłumaczy Bystrianin.

Ostatnią rozmowę z przetrzymywanymi w Usnarzu osobami odbyliśmy 21 września po południu. Rozmawialiśmy z Gul i z Masoudem. Podobnych rozmów w ostatnich tygodniach odbyliśmy kilkanaście. 

21 września, rozmowa z Gul: Siedzimy między drutami Polski i Białorusi. Co mamy zrobić? Wiecie w czyich rękach jest Afganistan. 

Im więcej czasu upływało od rozpoczęcia stanu wyjątkowego, im dłuższe i zimniejsze stawały się noce na Podlasiu, tym bardziej niepokojące sygnały odbieraliśmy od grupy przetrzymywanej w Usnarzu. 

9 września, SMS: Czekamy na kontakt. Przeciągają przed nami drut – napisali, kiedy rozciągano drut kolczasty od polskiej strony. 

Obserwowaliśmy stopniową utratę nadziei na pomoc i siły do codziennego funkcjonowania. 

11 września, rozmowa z Abdulem Hafizem: Ze względu na małą ilość przyjmowanego pokarmu osoby przetrzymywane w Usnarzu chodzą za potrzebą tylko co 4-5 dni. 

– Co możesz powiedzieć osobom, które od miesiąca są przetrzymywane w nieludzkich warunkach, kiedy nie masz dla nich żadnych dobrych wiadomości? Od tygodni nie mieliśmy dla nich żadnych informacji, które dawałyby nadzieję na poprawę ich sytuacji. Jedyne co mogliśmy, to powtarzać, że trzymamy za nich kciuki – mówi Kalina Czwarnóg z Fundacji Ocalenie, która razem z tłumaczkami rozmawia z grupą z Usnarza. Staramy się rozmawiać co drugi dzień, żeby monitorować ich stan, ale też pokazywać, że wciąż w Polsce ktoś się o nich troszczy – dodaje. 

13 września, rozmowa z Abdulem Hafizem: Osoby próbowały wspólnie śpiewać, żeby podnieść się na duchu. Wszyscy są jednak tak słabi, że nie mogli sobie przypomnieć słów żadnej piosenki. 

21 września, rozmowa z Masoudem: Jeśli zostaniemy tu i umrzemy, to wtedy zajmiecie się naszymi trupami?

15 września, SMS: Żołnierze białoruscy otaczają nas z 4 stron drutem kolczastym, żebyśmy nigdzie nie mogli odejść.

21 września rozmawialiśmy z Gul (link do pełnego nagrania) i Masoudem (link do pełnego nagrania). Abdul Hafiz, który zazwyczaj brał na siebie ciężar rozmów, tym razem nie miał na to siły. 

Warunki, w jakich przetrzymywane są osoby w Usnarzu, zagrażają ich zdrowiu i życiu. Wiemy o pierwszych ofiarach śmiertelnych na polskiej granicy. Nie da się tego zmienić, ale nadal można sprawić, że nie będzie kolejnych. Apelujemy do polskich władz, aby natychmiast udzieliły niezbędnej pomocy potrzebującym migrantom i migrantkom – tym z Usnarza i tym przebywającym w innych miejscach wzdłuż granicy – zanim dojdzie do kolejnej nieodwracalnej tragedii.