Publicystyka - ngo.pl

Minister Finansów podpisał rozporządzenie 18 grudnia 2015 r. Opublikowane zostało 23 grudnia. Zacznie obowiązywać 1 stycznia 2016 r.

Rozporządzenie w sprawie prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów przez niektóre organizacje pozarządowe oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, wydane zostało na podstawie delegacji zawartej w nowym artykule ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – artykule 10a.

Uproszczona ewidencja przychodów i kosztów to propozycja dla organizacji z niewielkimi budżetami, które swoją działalność opierają na składkach, albo w ogóle nie szukają środków: pracują korzystając z pomocy wolontariuszy lub zaangażowania członków, działają akcyjnie, na małą skalę itp. Rozporządzenie wskazuje, jakie dane musi zbierać uproszczona ewidencja. Z prostej analizy wynika, że nie ma w niej miejsca na księgowe wyodrębnienie prowadzonych przez organizację projektów.

W tabeli "Zestawienie przychodów i kosztów" przychody dzielone są na trzy rodzaje:

• przychody z działalności niedpłatnej pożytku publicznego,
• przychody z działalności odpłatnej pożytku publicznego
• pozostałe przychody.

Koszty dzielone są tylko na dwa rodzaje: te, które stanowią lub nie stanowią kosztów uzyskania przychodu.

Pytanie, czy nowe zasady sprawdzą się w przypadku NGO otrzymujących choćby najskromniejsze środki publiczne. W przypadku dotacji z takich środków obowiązkowe jest bowiem wyodrębnianie księgowe środków (przychodów i kosztów) związanych z realizowanym projektem (art. 16 ust. 5 Ustawy o działalności pożytku publicznego). W tak skonstruowanej tabeli wydaje się to być niemożliwe. Teoretycznie dotacja ze środków publicznych, tak jak inne dotacje, powinna być  wykazywana razem z innymi przychodami z działalności nieodpłatnej (np. wpływami ze zbiórek publicznych, składek członkowskich, darowizn). Tabela nie daje możliwości rozbudowywania i np. dodania osobnej kolumny, dzięki której taki przychód mógłby być wyodrębniony.

To samo dotyczy kosztów dotacji – jeśli pochodzi ona ze środków publicznych, to wszystkie koszty z nią związane będą zapisywane w kolumnie "koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodu". Znów bez możliwości wyodrębnienia konkretnej dotacji. Oczywiście organizacje mogą wprowadzić u siebie dodatkowe tabele specjalnie dla dotacji. Tyle tylko, że nie ma o nich mowy w rozporządzeniu i nie wiadomo, czy będą uznawane za prawidłowy sposób wyodrębniania księgowego. Niestety ciągle brakuje odpowiedzi na to podstawowe dla organizacji pytanie.

Możliwość prowadzenia uproszczonej ewidencji postulowana była przez organizacje od lat. Kiedy już uchwalono (wraz z nowelizacją ustawy o rachunkowości) zasady uproszczonej ewidencji, pojawiła się wątpliwość czy organizacje, które zdecydują się na skorzystanie z tej możliwości, nie odetną sobie dostępu do środków publicznych. Ustawa o działalności pożytku publicznego (nowy art. 10a) nie rozstrzyga, czy z uproszczoną ewidencją można korzystać ze środków publicznych. Opublikowane właśnie rozporządzenie również nie zawiera bezpośrednich zapisów odnoszących się do tej kwestii. Wiadomo jednak, że nie pozwala na wyodrębnianie księgowe projektów.

Organizacje pilnie czekają na interpretacje czy organizacja prowadząca uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów opisaną w art. 10a ustawy o pożytku, może startować w konkursach o środki publiczne i jeśli tak, to w jaki sposób zachować wymóg wyodrębniania projektów z takich środków finansowanych. Organizacje, które spełniają warunki ustawowe i będą chciały prowadzić uproszczoną ewidencję w roku 2016, muszą decydować się już teraz (po pierwszym stycznia 2016 r.).

TEKST OPUBLIKOWANEGO ROZPORZĄDZENIA
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2015 r. w sprawie prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów przez niektóre organizacje pozarządowe oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, Dziennik ustaw z 2015 r., pozycja 2178
http://dziennikustaw.gov.pl/DU/2015/2178