UE: Propozycja jednolitej etykiety efektywności energetycznej

W ramach strategii unii energetycznej, zainicjowanej przez Komisję w lutym 2015 r., w połowie lipca 2015 Komisja wyszła z inicjatywą przeglądu przepisów dot. etykietowania energetycznego. Proponowana zmiana zapewnia spójność i ciągłość, pozwalając, aby konsumenci mogli bardziej świadomie dokonywać wyborów, a tym samym oszczędzać energię i pieniądze. Bezpośrednio przyczynia się również do zachowania zasady unii energetycznej: „efektywność energetyczna przede wszystkim".

W celu zapewnienia konsumentom przejrzystszych informacji o efektywności energetycznej produktów, które są obecnie klasyfikowane w różnych skalach (od A do G, od A +++ do D itp.), a także w trosce o upowszechnienie przestrzegania przepisów przez producentów i detalistów, Komisja Europejska proponuje wprowadzenie zrewidowanego systemu etykiet efektywności energetycznej, który składałby się z następujących elementów:

Jednolita skala etykiet efektywności energetycznej „od A do G”: Komisja proponuje powrót do dobrze znanych i skutecznych etykiet o skali „od A do G” dla produktów energooszczędnych oraz procedurę przeliczania skali dla każdej z obecnych etykiet.
Baza danych cyfrowych dla nowych energooszczędnych produktów: Komisja proponuje rejestrowanie wszystkich nowych produktów wprowadzanych do obrotu w UE w specjalnej internetowej bazie danych, umożliwiającej większą przejrzystość i łatwiejszy nadzór rynku przez organy krajowe.

Reklama

Niniejszy wniosek jest zgodny z zasadą strategii na rzecz unii energetycznej: „efektywność energetyczna przede wszystkim”, która ma na celu doprowadzenie do bardziej zrównoważonego systemu energetycznego w UE poprzez propagowanie świadomego wyboru wśród konsumentów.

Dlaczego Komisja proponuje jednolitą etykietę efektywności energetycznej o skali„od A do G”?

Od 1995 roku unijna etykieta efektywności energetycznej w pełni się sprawdziła: 85 proc. konsumentów europejskich korzysta z niej przy zakupie. Przyczyniła się przy tym wyraźnie do pobudzenia innowacji w przemyśle: gdyż większość oferowanych dziś produktów należy do pierwszej klasy (A +++, A ++, A +), a większość pozostałych klas jest pusta (przy niektórych produktach nawet A). Paradoksalnie, tak duże osiągnięcia producentów utrudniają obecnie konsumentom odróżnienie najbardziej wydajnych produktów: sądzą oni, że kupując produkt klasy A+ wybierają spośród najbardziej wydajnych na rynku, podczas gdy w rzeczywistości kupują nierzadko jeden z najmniej wydajnych.

Aby pogłębić świadomość konsumencką i ułatwić porównywanie produktów, Komisja Europejska proponuje wprowadzenie etykiet efektywności energetycznej o jednej skali „od A do G”. Będzie to zachęcało konsumentów do zakupu najbardziej energooszczędnych produktów, a tym samym zmniejszy zużycie energii i obniży rachunki za energię elektryczną.

Dlaczego Komisja proponuje cyfrową bazę danych nowych energooszczędnych produktów?

Szacuje się, że od 10 do 25 proc. produktów dostępnych na rynku nie spełnia wymogów dotyczących etykietowania energetycznego oraz że występujące niezgodności powodują utratę około 10 proc. planowanych oszczędności energii. Dzieje się tak częściowo ze względu na słabe egzekwowanie przepisów przez krajowe organy nadzoru rynku.

W celu skutecznego egzekwowania przepisów Komisja proponuje stworzenie bazy danych do rejestracji produktów przez producentów i importerów udostępniających w niej informacje, których podanie jest już obowiązkowe na mocy obowiązujących przepisów unijnych. Umożliwi to centralny dostęp do najważniejszych informacji dotyczących zgodności produktów dla organów państw członkowskich egzekwujących przepisy, zamiast podejmowania przez te organy nierzadko znaczących i czasochłonnych starań w celu uzyskania tych informacji od podmiotów gospodarczych.

W bazie danych dostępne będą również dla konsumentów i sprzedawców informacje na temat etykiet i kluczowe informacje na temat produktów; ułatwi ona także cyfryzację etykiety efektywności energetycznej.

Jakie będą konsekwencje przyjęcia wniosku?

Po zatwierdzeniu przez współprawodawców wniosek Komisji zostanie wdrożony w następujący sposób:

Produkty, które zostały już wprowadzone na rynek, będą mogły być sprzedawane bez zmian.
Nowe produkty będą sprzedawane z oznaczeniem w nowej skali. Stare etykiety, np. z oznaczeniami od A + do A +++, zostaną usunięte przez detalistów.
Producenci będą rejestrowali swoje produkty. Informacje te będą dostępne dla organów państw członkowskich w celu ułatwienia kontroli zgodności oraz zwiększenia przejrzystości.
Konsumenci będą informowani za pomocą specjalnych kampanii informacyjnych prowadzonych przez państwa członkowskie we współpracy z detalistami.

Komisja Europejska będzie wspierała kontynuację „wspólnych działań w zakresie nadzoru rynku”, takich jak projekt EEpliant, działanie, w którym uczestniczy 12 państw członkowskich[1].

Nowy system ma przynieść dodatkowe oszczędności energii równe łącznemu rocznemu zużyciu energii w krajach bałtyckich (200 TWh rocznie w 2030 r.).

Korzyści dla konsumentów

Zmienione etykiety energetyczne pozwolą konsumentom zaoszczędzić kolejne 15 euro rocznie, a to za sprawą:

przejrzystszych informacji na temat efektywności energetycznej produktów
możliwości porównywania produktów
pełnej informacji o produktach, takich jak wydajność, zużycie wody i emitowanego hałasu.

O tę wartość powiększy się suma dotychczasowych oszczędności wynosząca obecnie 465 euro, i osiągnie 480 euro rocznie na gospodarstwo domowe.

Korzyści dla producentów i sprzedawców detalicznych

Zmiana etykiet efektywności energetycznej przyniesie producentom i detalistom ogólny wzrost dochodów w wysokości ponad 10 mld EUR rocznie, poprzez:

wzmocnienie popularnego narzędzia marketingowego, uwzględnianego przez ponad 85 proc. konsumentów przy zakupie,
zmniejszenie ryzyka pomyłki,prowadząc do większej pewności prawa i lepszego przestrzegania przepisów,
zmniejszenie obciążeń administracyjnychdzięki rejestracji produktów i możliwości pobrania etykiety w formie cyfrowej.

i zwiększy obecne dodatkowe roczne przychody rzędu 55 mld euro[2] nawet do 65 mld rocznie.

Korzyści dla państw członkowskich

Wniosek Komisji niesie również wymierne korzyści dla państw członkowskich. Są to:

oszczędność czasu, zmniejszenie o 10–15 proc. nakładu czasu na nadzór rynku dzięki bazie do rejestracji produktów;
zmniejszenie obciążeń administracyjnych, ponieważ wniosek dotyczy rozporządzenia, które jest bezpośrednio stosowane. W ten sposób państwa członkowskie nie będą musiały dokonywać transpozycji jego przepisów do ustawodawstwa krajowego.

Korzyści dla środowiska

Obecne przepisy dotyczące etykietowania energetycznego prowadzą do oszczędności energii pierwotnej przeliczalne na około 175 mln ton ekwiwalentu ropy naftowej rocznie. Odpowiada to całkowitemu rocznemu zużyciu energii pierwotnej we Włoszech lub rocznemu zużyciu energii około 60 mln gospodarstw domowych.

Przegląd etykiet efektywności energetycznej o skali „od A do G” ma przynieść dodatkowe oszczędności równe rocznemu zużyciu energii przez wszystkie kraje bałtyckie (tj. około 17 mln ton ekwiwalentu ropy naftowej rocznie samej energii pierwotnej).

Kolejne działania

Komisja przedłoży następnie swój wniosek Parlamentowi Europejskiemu i Radzie. Będzie on poddany debacie przed podjęciem ostatecznej wspólnej decyzji. Instytucje mają na to cały rok. O ile wniosek zostanie zatwierdzony przez współprawodawców, Komisja wdroży te zmiany w odniesieniu do grup produktów opatrywanych etykietą efektywności energetycznej – w przypadku większości produktów nie potrwa to dłużej niż 5 lat.

INFORMACJE PODSTAWOWE

Produkty energooszczędne: obowiązujące prawodawstwo w tej dziedzinie

Energooszczędne produkty objęte są obecnie przez dwie dyrektywy UE:

dyrektywą w sprawie ekoprojektu (2009/125/WE) – narzędziem umożliwiającym zwiększanie efektywności energetycznej produktów,
dyrektywą w sprawie etykietowania energetycznego (2010/30/UE)– narzędziem, dzięki któremu konsument może rozpoznać produkty o największej wydajności.

Przyjęte na podstawie tych dyrektyw środki dotyczące poszczególnych produktów pozwalają konsumentom na zakup najbardziej energooszczędnych produktów i zapewniają europejskim przedsiębiorstwom równe warunki działania

Produkty energooszczędne: dalsze kroki legislacyjne

Zgodnie ze strategią unii energetycznej Komisja Europejska realizuje kluczowe działania na rzecz zwiększenia efektywności energetycznej, takie jak przegląd dyrektywy w sprawie etykietowania energetycznego (2010/30/UE).

Strategia unii energetycznej określa konkretne działania w celu zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii, zmniejszenia zależności państw członkowskich UE od importu z państw trzecich, dalszej integracji krajowych rynków energii i zwiększenia uczestnictwa konsumentów, poprawy efektywności energetycznej, dekarbonizacji koszyka energetycznego oraz promowania badań naukowych i innowacji w dziedzinie energii.

Bliższe informacje: http://ec.europa.eu/priorities/energy-union/index_en.htm

Energooszczędne produkty dostępne na rynku

Obecnie na rynku istnieje:

11 grup produktów objętych przepisami dotyczącymi efektywności energetycznej i etykietowania energetycznego: zmywarki do naczyń, pralki, suszarki do ubrań, chłodziarki, odkurzacze, lampy, oprawy oświetleniowe, telewizory, klimatyzatory, sprzęt gospodarstwa domowego i systemy wentylacyjne.
8 grup produktów objętych wymogami w zakresie efektywności energetycznej (ale nie w zakresie etykietowania energetycznego): proste dekodery, zasilacze zewnętrzne, silniki elektryczne, pompy cyrkulacyjne, wentylatory, pompy do wody, komputery, transformatory mocy.
3 środki horyzontalne, obejmujące: zużycie energii elektrycznej przez produkty elektryczne i elektroniczne w trybie czuwania/wyłączenia, pobór mocy przez urządzenia podłączone do sieci w trybie czuwania oraz etykiety efektywności energetycznej w internecie.

wymogi w zakresie etykietowania efektywności dla kotłów i ogrzewaczy (np. kotłów opalanych gazem lub pomp cieplnych) zaczną obowiązywać od września 2015 r. Będą one miały zastosowanie wyłącznie do nowych produktów na rynku.

W jaki sposób podejmuje się decyzje dotyczące energooszczędnych produktów

W UE wszystkie środki w zakresie efektywności energetycznej są opracowywane w drodze skrupulatnego i w pełni przejrzystego procesu, w ścisłej współpracy z zainteresowanymi stronami i państwami członkowskimi na wszystkich etapach. Obejmuje to:

dogłębną „analizę przygotowawczą” z udziałem zainteresowanych stron, dotyczącą aspektów technicznych, ekonomicznych, środowiskowych i społecznych danej grupy produktów;
szeroko zakrojone konsultacje z udziałem zainteresowanych stron (w tym przemysłu, organizacji konsumenckich, ekologicznych organizacji pozarządowych, przedstawicieli państw członkowskich itd.) na „forum konsultacyjnym”;
ocenę skutków dla środowiska, przemysłu i konsumentów, uzupełnionej przez dyskusje ekspertów i głosowanie w komitecie z udziałem przedstawicieli państw członkowskich;
ostateczną kontrolę ze strony Parlamentu Europejskiego i Rady, mogącą prowadzić do odrzucenia środka (do tej pory tak się nie stało, co poświadcza silne poparcie polityczne dla tych środków).

Znaczenie efektywności energetycznej...

... w perspektywie całości systemu energetycznego UE. Zwiększenie efektywności energetycznej w Unii Europejskiej, w połączeniu z rozwojem odnawialnych źródeł energii, jest najlepszym sposobem na zmniejszenie naszej zależności od zewnętrznych dostawców energii. UE importuje 53 proc. zużywanej przez siebie energii, toteż inwestuje w efektywność energetyczną, a jednocześnie zwiększa niezależność energetyczną.

Ponadto doświadczenia UE pokazują, że uzyskano obniżenie emisji w przemyśle, podczas gdy produkcja przemysłowa wzrosła, przede wszystkim dzięki poprawie efektywności energetycznej. W latach 1995-2010 wartość dodana brutto w sektorach przemysłowych wzrosła o 18 proc., podczas gdy przemysłowe emisje CO2 zmalały o 20 proc.

W październiku ubiegłego roku przywódcy UE zatwierdzili ramy polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030, w ten sposób uzgadniając zobowiązanie do podwojenia wysiłków na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu. Celowi czterdziestoprocentowej redukcji emisji gazów cieplarnianych towarzyszy wiążący cel UE polegający na zwiększeniu udziału energii ze źródeł odnawialnych do co najmniej 27 proc. do roku 2030. Istnieje ponadto unijny cel zwiększenia efektywności energetycznej całej UE o co najmniej 27 proc., z zastrzeżeniem przeglądu do 2020 r. pod kątem jeszcze ambitniejszego celu sięgającego 30 proc.

W dniu 25 lutego 2015 r. Komisja ogłosiła strategię ramową na rzecz stabilnej unii energetycznej opartej na przyszłościowej polityce w dziedzinie klimatu. Wniosek wywiera także bezpośredni wpływ na zachowanie zasady unii energetycznej: „efektywność energetyczna przede wszystkim”.