UE chce większej dostępności produktów i usług dla osób niepełnosprawnych
Komisja Europejska przedstawiła 2 grudnia 2015 r. wniosek dotyczący europejskiego aktu w sprawie dostępności, który wprowadzi wspólne wymogi w odniesieniu do niektórych kluczowych produktów i usług, co pomoże osobom niepełnosprawnym w całej UE pełnym uczestniczeniu w życiu społecznym.
Produkty i usługi zostały starannie wyselekcjonowane po konsultacji z obywatelami i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego oraz przedsiębiorstwami. Obejmują one usługi bankowe i bankomaty, komputery, telefony i urządzenia telewizyjne, telefonię oraz usługi audiowizualne, transport, książki elektroniczne i handel elektroniczny.
Wniosek w sprawie dyrektywy ma na celu poprawę funkcjonowania rynku wewnętrznego, ułatwiając przedsiębiorstwom oferowanie dostępnych produktów i usług za granicą. Wspólne wymogi dostępności będą również obowiązywać w przypadku unijnych przepisów dotyczących zamówień publicznych i korzystania z funduszy unijnych. Inicjatywa ta ożywi innowacyjność i poszerzy ofertę dostępnych produktów i usług dla około 80 mln osób niepełnosprawnych w Unii Europejskiej.
Zwrócono uwagę na zapewnienie proporcjonalności wymogów, zwłaszcza w odniesieniu do małych przedsiębiorstw i mikroprzedsiębiorstw. Dzięki klauzuli zapewniającej zdroworozsądkowe podejście uniknięto sytuacji, w której wymogi dostępności nakładałby nieproporcjonalne obciążenia, a w przypadku mikroprzedsiębiorstw przewidziano łagodniejsze środki zmierzające do zapewnienia zgodności. Doświadczenie pokazuje, że w większości przypadków zapewnianie dostępnych produktów jest opłacalne z biznesowego punktu widzenia, w szczególności jeżeli dostępność jest przewidziana w fazie projektowania.
Marianne Thyssen, komisarz do spraw zatrudnienia, spraw społecznych, umiejętności i mobilności pracowników, stwierdziła: „Niepełnosprawność nie powinna stanowić bariery dla pełnej aktywności społecznej, a brak wspólnych unijnych przepisów nie powinien być przeszkodą dla transgranicznego handlu dostępnymi produktami i usługami. Za pomocą tego aktu chcemy pogłębić rynek wewnętrzny i wykorzystać jego potencjał z korzyścią zarówno dla przedsiębiorstw, jak i osób niepełnosprawnych. W rzeczywistości wszyscy możemy na tym skorzystać.”.
Europejski akt w sprawie dostępności ułatwi producentom i usługodawcom eksport produktów i usług zgodnych z wymogami UE, ponieważ nie będą musieli oni dostosowywać tych produktów i usług do różnych przepisów krajowych. Akt ten umożliwi zwłaszcza małym przedsiębiorstwom pełne korzystanie z rynku unijnego.
W rezultacie osoby niepełnosprawne będą mogły czerpać korzyści z większej podaży dostępnych produktów i usług po bardziej konkurencyjnych cenach. Z tej ulepszonej oferty korzystać mogą również osoby starsze o podobnych potrzebach w zakresie dostępności, a także pozostałe osoby, które stają w obliczu wyzwań związanych z wypadkiem, tymczasową chorobą lub trudnymi warunkami, takimi jak słabe oświetlenie lub duży hałas. Pomoże to zwiększyć aktywność społeczną, w tym uczestnictwo w kształceniu i w zatrudnieniu, a także pozwoli na większą niezależność i lepsze możliwości w zakresie mobilności.
Kontekst
Około 80 mln osób w UE jest w pewnym stopniu dotkniętych niepełnosprawnością. Ze względu na starzenie się społeczeństwa oczekuje się, iż do roku 2020 liczba ta wzrośnie do 120 mln . Dostępność jest warunkiem wstępnym równego i aktywnego uczestnictwa tych osób w społeczeństwie. Ponadto może przyczynić się do zapewnienia inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu.
Działanie na szczeblu UE może zapobiec takiemu rozdrobnieniu i zaoferować przedsiębiorstwom więcej możliwości. A to z kolei może zmniejszyć koszt dostępnych produktów i usług i wpłynąć pozytywnie na finanse publiczne w perspektywie długoterminowej przez zwiększenie autonomii osób starszych i osób niepełnosprawnych.
UE ratyfikowała Konwencję NZ o prawach osób niepełnosprawnych (UNCRPD) w 2011 r. W konwencji tej do niepełnosprawności podchodzi się jako do kwestii związanej z prawami człowieka, a nie traktuje się jej z perspektywy medycyny czy działalności charytatywnej. Obejmuje ona prawa obywatelskie, polityczne, gospodarcze, społeczne i kulturalne, a także wiele obszarów polityki: od sprawiedliwości po transport, od zatrudnienia po technologie informacyjne itd. W art. 9 konwencji zawarto zobowiązania stron w zakresie dostępności, które polegają na zapewnieniu osobom niepełnosprawnym dostępu na zasadach równych z zasadami dostępu dla innych osób.
Wszystkie państwa członkowskie podpisały konwencję, a 25 państw ją ratyfikowało. Finlandia, Holandia i Irlandia przygotowują się do ratyfikacji. Oznacza to, że UE, a także państwa członkowskie, które są stronami konwencji, zobowiązały się do tego, by w ramach swoich kompetencji przestrzegać praw osób niepełnosprawnych zapisanych w konwencji NZ i je chronić.
Dodatkowe informacje