Ile razy w różnych dyskusjach wracaliście do stwierdzenia „wszystko wina nieodpowiedniej edukacji”, lub „kluczem do sukcesu jest edukacja”, czy „potrzebne są profesjonalne działania edukacyjne”? Odniesienia do procesu edukacji pojawiają się nie tylko w dyskursach naukowych, ale dotyczą każdej sfery życia.
Dr Dorota Piechowicz-Witoń, inicjatorka partnerstwa tematycznego „Działania na rzecz wprowadzenia rzetelnej edukacji obywatelskiej do systemu edukacji formalnej (szkolnej)”
Uczymy się, by zdobyć wiedzę, umiejętności, zawód, konkretną specjalizację. Będąc aktywnym zawodowo wciąż rozwijamy się, aby być na bieżąco ze zmianą przepisów, metod i procedur. Nie ma znaczenia czy chodzi o lekarza, pedagoga, inżyniera, nauczyciela – ciągły rozwój, samokształcenie stwarza nowe możliwości i gwarancje wysokich efektów pracy.
Czy edukacja jest kluczowa również dla sektora obywatelskiego? Zdecydowanie tak, gdyż chodzi o jej specyficzny element, a mianowicie o edukację obywatelską. Przygotowanie do bycia świadomym i aktywnym członkiem społeczeństwa wydaje się tak samo ważne, a nawet ważniejsze niż przekazanie młodemu pokoleniu zasad rachowania, planowania czy układu biologicznego człowieka. Można bowiem być geniuszem, ale bez właściwych relacji społecznych, odpowiedzialności obywatelskiej i pełnienia w społeczeństwie różnych funkcji trudno pozbyć się wrażenia pewnego braku.
Nie byłoby społeczeństwa obywatelskiego bez świadomych, zaradnych i współodpowiedzialnych obywateli. Bez takich postaw obywateli trudno byłoby też tworzyć organizacje pozarządowe czy współuczestniczyć w procesie decyzji samorządowych. Nic więc dziwnego, że sektor pozarządowy tworząc własną strategię obywatelską, edukację na rzecz aktywizacji obywatelskiej stawia jako jeden z pięciu podstawowych wyzwań (priorytetów).
W ramach Strategicznej Mapy Drogowej Rozwoju Sektora Obywatelskiego w Polsce działają partnerstwa tematyczne skupione wokół konkretnych działań. Organizacje będące członkami partnerstwa nr 5 angażują się w działania na rzecz wprowadzenia rzetelnej edukacji obywatelskiej w systemie edukacji formalnej (szkolnej).
Czy to proces łatwy, zwłaszcza w sytuacji, gdy zmiany społeczne, ekonomiczne, polityczne i edukacyjne zachodzą tak szybko? Czy łatwo działać oddolnie, angażować się w proces zmiany, kiedy w sektorze pozarządowym trudno o stabilizację? Na przestrzeni minionych lat sektor pozarządowy stał się profesjonalistą w wielu obszarach życia obywateli. Jego skuteczność jest pozytywnie oceniana przez znaczną część społeczeństwa, a podejmowane działania – w tym naprawcze – bardzo często okazują się pionierskie.
Część działań związanych z edukacją obywatelską oczywiście spoczywa na oświacie publicznej, jednak w tym procesie zadaniem organizacji pozarządowych staje się również jego kontrolowanie, wspieranie i uzupełnienie. W działaniach partnerstwa tematycznego nr 5 ważne zadanie stanowi zebranie i opisanie dorobku organizacji pozarządowych w działaniach na rzecz edukacji obywatelskiej na przestrzeni ostatnich 25 lat.
Czy prawdą jest, że żyjemy w kraju coraz bardziej efektywnych jednostek i umiarkowanie efektywnej wspólnoty? Między innymi takie pytania pojawiają się w poszukiwaniu miejsca organizacji pozarządowych w działaniach na rzecz edukacji. Partnerstwo tematyczne skupiło swoją aktywność na trzech obszarach:
1) publikacja przedstawiająca unikalną rolę organizacji pozarządowych w procesie edukacji obywatelskiej (wśród przedstawianych zagadnień znajdą się: wyzwania dla edukacji; obszary edukacji obywatelskiej; wskazanie relacji szkoły a środowiska zewnętrznego w jakim działa; samorządność uczniowska jako skuteczna metoda przygotowania do życia obywatelskiego; wolontariat; edukacja nieformalna);
2) archiwum dobrych praktyk – stworzenie swego rodzaju internetowej biblioteki będącej dorobkiem trzeciego sektora w temacie edukacji obywatelskiej. Elementami tej biblioteki będą miedzy innymi publikacje, raporty, poradniki wydawane w wersji papierowej i elektronicznej, które są dorobkiem organizacji eksperckich w Polsce prowadzących działania edukacyjne;
3) elementarz edukacji obywatelskiej – w oparciu o dorobek praktycznych działań podejmowanych przez organizacje na rzecz edukacji obywatelskie, ma powstać materiał przydatny dla samorządów, instytucji publicznych i organizacji, które swoimi działaniami chcą efektywnie wdrażać edukację obywatelską.
Członkami partnerstwa tematycznego nr 5 są:
– Byczyńskie Stowarzyszenie Oświatowe „Tarcza”
– Centrum Edukacji Obywatelskiej
– Federacja Inicjatyw Oświatowych
– Fundacja „W rozwoju”.
– Fundacja Civis Polonus
– Fundacja Laboratorium Zmiany
– Polska Fundacja im. Roberta Schumana
Każdy z członków partnerstwa określił swoje oczekiwania, ale też możliwy wkład w działania całej grupy. Ważne, aby podejmować się zadań realnych i możliwych do zrealizowania przy posiadanych zasobach ludzkich. Członkami partnerstwa mogą być organizacje pozarządowe działające w Polsce, którym bliskie są działania w obszarze edukacji i oświaty. Kluczowa jest motywacja, aby organizacje te autentycznie chciały się włączyć w działania partnerstwa, które mają doprowadzić w dłuższym okresie czasu do wprowadzenia edukacji obywatelskiej do systemu edukacji formalnej.
Partnerstwa tematyczne stwarzają okazję do dyskusji, wymiany doświadczeń, ale nade wszystko do podejmowania konkretnych działań. Jakich i w jakim sposób, to już zależy od każdego partnerstwa indywidualnie. Ważne jednak, że platformą wspólną jest Strategiczna Mapa Drogowa Rozwoju Sektora Obywatelskiego w Polsce.
Dr Dorota Piechowicz-Witoń, inicjatorka partnerstwa tematycznego „Działania na rzecz wprowadzenia rzetelnej edukacji obywatelskiej do systemu edukacji formalnej (szkolnej)”.
Źródło: Sieć SPLOT
