29 sierpnia w Willi pod Zwariowaną Gwiazdą w warszawskim ZOO, w ramach Festiwalu Singera, odbył się recital Moniki Chrząstowskiej w repertuarze Wiery Gran. Ponadto, podczas spotkania z Teresą Żabińską, Januszem Owsianym i Ewą Zbonikowską, można było dowiedzieć się, jakie niezwykłe tajemnice kryje historia wspomnianego miejsca.
W czasie okupacji niemieckiej Willa na terenie warszawskiego ZOO nie była jedynie domem dyrektora - Jana Żabińskiego i jego rodziny. Stanowiła schronienie, najpierw dla członków AK, a później - przemyconych z warszawskiego getta osób narodowości żydowskiej. W sobotnim spotkaniu udział wzięli: córka Jana i Antoniny Żabińskich, z którą wywiad poprowadził na scenie Janusz Owsiany – varsavianista i jeden z pomysłodawców założenia muzeum w dawnej Willi Żabińskich oraz Ewa Zbonikowska, prezes Fundacji Rozwoju Warszawskiego Ogrodu Zoologicznego „Panda” i wicedyrektor warszawskiego ZOO.
Monika Chrząstowska zaprezentowała utwory słynnej żydowskiej pieśniarki. Usłyszeliśmy „Tango notturno”, „Trzy listy” i „La vie en rose” – piosenkę z repertuaru Edith Piaf, którą Wiera Gran śpiewała pod tytułem „Gdy w ramiona bierze mnie” – a także m.in. utwór „The Man in Love” G. Gershwina, Piosenki gwiazdy przedwojennego kabaretu, to prawdziwa perełka. Koncert wzbogacony był prowadzoną narracją na temat epizodów z życia zawodowego i prywatnego Wiery Gran.
Po koncercie można było wraz z przewodnikiem zwiedzić Willę, której pamięć odżyła dzięki połączonym siłom Fundacji Panda i Stowarzyszenia Monopol Warszawski. Willa Żabińskich została wyremontowana i dostosowana do potrzeb zwiedzających. Jej piwnice odnowiono i przygotowano w nich ekspozycję opowiadającą poruszające historie osób, którym dzięki odwadze Żabińskich, udało się przeżyć. W piwnicach odtworzono m.in. pracownię Magdaleny Gross, wybitnej animalistycznej rzeźbiarki, zaprzyjaźnionej z Żabińskimi, a później przez nich ocalonej. Jej rzeźby zdobią willę do dziś.
W ramach działań rewitalizacyjnych w ogrodzie Willi przygotowano scenę i kameralną widownię. Patronat nad odbywającymi się tam koncertami objął Janusz Olejniczak, który zainaugurował kulturalną działalność willi niezwykłym koncertem: autorską kompilacją utworów Chopina, Szpilmana i Offenbacha. Nie bez przyczyny to właśnie Janusz Olejniczak został patronem wydarzeń. To on podkładał muzykę graną przez Władysława Szpilmana w filmie “Pianista” Romana Polańskiego. W przygotowaniu są koncerty wybitnych postaci Filharmonii Berlińskiej.
Ostatni koncert Janusza Olejniczaka okazał się niezwykłą przygodą. W dniu wydarzenia nad całą Polską przemieszczały się fronty burzowe, a wokół Warszawy od rana krążyły nawałnice z piorunami. Nieliczne osoby, które jednak nie straciły wiary w to, że impreza się odbędzie, spotkało wyjątkowe wyróżnienie. Koncert przeniesiono do salonu “szczęśliwego domu”, gdzie widzowie mogli spotkać się z artystą. Podział na scenę i widownię został zniesiony. We współpracę przy promocji willi zaangażowała się również Magdalena Piwowar, która zaprojektowała znak graficzny utrzymany w modernistycznym stylu.
Już w najbliższą sobotę 05.09 o godz. 19.00 w ogrodzie Willi odbędzie się kolejna niecodzienna impreza – tym razem będzie to czytanie wspomnień Antoniny Żabińskiej w adaptacji Reda Haddada. Czytać będzie Ewa Dałkowska.
Możemy też zdradzić, że trwa preprodukcja filmu o małżeństwie Żabińskich, za którą stoi jedna z hoolywodzkich wytwórni filmowych. Rolę Antoniny Żabińskiej zagra Jessica Chastain.
Rewitalizacja Willi Żabińskich została zrealizowana w ramach większego projektu: szlaku pianisty - autorskiego projektu Janusza Owsianego, popularyzatora i propagatora warszawskiej Pragi, który opracował turystyczną ścieżkę śladami filmowych plenerów filmu Romana Polańskiego „Pianista”. Janusz Owsiany planuje także przygotowanie serii pamiątek związanych z Pragą i historią Ogrodu Zoologicznego. Pierwszą z nich jest komiks o historii Willi - wydany w języku polskim i angielskim. Ciekawostką jest fakt, że varsavianista Janusz Owsiany jest także designerem, zaprojektował m.in. butelkę wódki Belvedere, która zagrała w najnowszym filmie z serii o Jamesie Bondzie, pt.: „Spectre” (premiera jesienią 2015)!
Fundacja PANDA
Już od 24 lat gromadzi środki ma rozwój warszawskiego ZOO. Działa na wielu frontach. Prowadzi akcję Honorowej Adopcji – wyszukuje adopcyjnych rodziców dla naszych podopiecznych, którzy pomagają w ich utrzymaniu. Prowadzi na terenie Ogrodu Centrum Informacji Ekologicznej oraz sklepik z pamiątkami, z którego cały dochód przeznaczony jest na rzecz mieszkańców ZOO.
Stowarzyszenie Monopol Warszawski
Stowarzyszenie od lat jest prowadzi działania promujące Warszawską Pragę. Od 2006 r. stowarzyszenie prowadziło przy ulicy Ząbkowskiej punkt informacyjny InfoPraga, do którego później dołączyło szkolące przewodników Praskie Biuro Przewodnickie. Z czasem, informację turystyczną przeniesiono do kordegardy Centrum Praskiego Koneser, a od początku sierpnia punkt mieści się w budynku dyrekcji ZOO przy ul. Ratuszowej.
Stowarzyszenie prowadzi projekty kulturalno-społeczne oraz rewitalizacyjne. W ramach pilotażowego programu rewitalizacyjnego „Blok, podwórko, kamienice - ożywiły się dzielnice” przeprowadziło rewitalizację ponad 20 podwórek. Przygotowało też aplikacje mobilne dla turystów oraz mieszkańców Pragi: Witajcie na Pradze! oraz Prawa Warszawa.
Źródło: inf. nadesłana