Publicystyka - ngo.pl

„Plan uporządkowania strategii rozwoju” ma m.in. ograniczyć liczbę strategii i polityk rozwoju kraju z 41 do 9, a także umożliwić efektywniejsze wydawanie państwowych pieniędzy i przyspieszyć rozwój Polski. Ustalono, że każda strategia będzie miała swojego koordynatora. Wśród tych strategii są dwie, którymi szczególnie zainteresowali się członkowie RDPP: Strategia Rozwoju Zasobów Ludzkich (jej koordynatorem jest przewodniczący Komitetu Rady Ministrów Michał Boni) oraz Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego (jej koordynatorem został Minister Kultury).

– I dlatego zaproszono na obrady Rady przedstawiciela Ministerstwa Kultury, żeby wyjaśnił jaki jest stopień zaangażowania prac w strategię przynależną ministrowi kultury. Jako RDPP chcielibyśmy konsultować wycinki tego dokumentu, które są w obszarach zainteresowania Rady – powiedziała Anna Sienicka z Fundacji Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych.

– Rozumiem, że strategie są na razie szkicami problemów, jakimi będą się zajmować, dlatego proponuję, aby w Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego w obszarze 3.1, dotyczącym zaufania społecznego dotknąć także kwestii filantropii i wolontariatu, bo to bardzo ważne społecznie zagadnienia – zauważył Marcin Dadel z Sieci Wspierania Organizacji Pozarządowych SPLOT. – Z kolei w obszarze strategii dotyczącym potencjału kreatywnego warto zająć się, oprócz sektora kultury, także innymi organizacjami pozarządowymi, które w wielu przypadkach kreują wiele innowacyjnych rozwiązań społecznych – dodał.

– W tej chwili przygotowywane są procedury do pracy nad strategiami i mamy nadzieję, że będą definiować adekwatny udział w nich organizacji pozarządowych. Mam nadzieje, że RDPP będzie w stanie tego dopilnować – zapewnił Jan Jakub Wygnański, współprzewodniczący Rady.

Kwestia wolontariatu

Zapadła już decyzja, że wolontariat będzie jednym z priorytetów podczas polskiej prezydencji w Unii Europejskiej w 2011 r.

– Do 28 lutego należy wyznaczyć Krajowy Organ Koordynujący odpowiedzialny za organizowanie Europejskiego Roku Wolontariatu w Polsce. Według wstępnych ustaleń będzie to Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Minister Pracy powiedziała, że oczekuje wiodącej roli MPiPS w przypadku merytorycznych prac nad kształtem obchodów i funkcjonowania Europejskiego Roku Wolontariatu w Polsce. Dlatego liczę na wsparcie w tych pracach RDPP, na przykład przy przygotowaniu rekomendacji – zaapelował Krzysztof Więckiewicz, dyrektor Departamentu Pożytku Publicznego (DPP) w MPiPS.

Członkowie RDPP nie mieli wątpliwości, że w pracach nad przygotowaniem rekomendacji powinni uczestniczyć przedstawiciele trzeciego sektora, samorządu i rządu. Z ramienia Rady kwestiami Europejskiego Roku Wolontariatu (ERW) zajmuje się Marcin Dadel.

Jest ustawa!

Sejm przyjął nowelizację Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Teraz czeka ona na podpis prezydenta. Członkowie RDPP nie kryli swojego zadowolenia z tego powodu zwłaszcza, że to właśnie RDPP była inicjatorem całego szeregu zmian w ramach nowelizacji.

– Jak zaczynaliśmy pracę nad nowelą ustawy, musieliśmy sobie zaufać. Można powiedzieć, że miał to być podstawowy test kompetencyjny Rady, że jest ona w stanie przeprowadzić tak trudny proces. Mówimy o kilkudziesięciu spotkaniach, setkach godzin negocjacji wokół ustawy. To był naprawdę bardzo angażujący nas proces. Można powiedzieć, że zdaliśmy ten test i dlatego jest się z czego cieszyć. Podziękowania należą się wszystkim stronom tego procesu – administracji publicznej, w szczególności DPP, posłom i senatorom, a także sporej liczbie przedstawicieli organizacji pozarządowych, którzy włączyli się w prace w ciągu ostatnich miesięcy. Szczególne podziękowania należą się Ani Sienickiej, która po stronie pozarządowej koordynowała ten proces – mówił Jan Jakub Wygnański.

– Chciałbym podziękować partnerom po stronie pozarządowej za determinację, która została zwieńczona sukcesem. Udało się na projekt wyjściowy nanieść wszystkie niezbędne i przyjęte przez rząd i parlamenty ważne dla trzeciego sektora poprawki – stwierdził Jarosław Duda, sekretarz stanu w MPiPS, współprzewodniczący Rady. – Chciałbym jeszcze powiedzieć, że akty wykonawcze do tej ustawy są już przygotowane i przekazujemy je do konsultacji. Kiedy prezydent podpisze ustawę, chcę żebyśmy byli już przygotowani z jej wdrażaniem. Ale chyba nikt z nas nie ma wątpliwości, że potrzebna jest też akcja promocyjna związana z ustawą, aby jej treść dotarła do wszystkich zainteresowanych nią grup – dodał.

Działania związane z promocją ustawy to np. ogólnopolska konferencja inaugurująca jej wejście w życie, czy seminaria organizowane w całym kraju, podczas których przedstawiciele organizacji pozarządowych, samorządu i rządu mówiliby wspólnie o tym, co wnika z nowelizacji ustawy. Dyskutowano też pomysł przygotowania publikacji objaśniającej i promującej nowe rozwiązania noweli ustawy.

– Nowelizacja ustawy mówi, że mogą powstawać wojewódzkie rady działalności pożytku publicznego. Może jest to okazja, aby członkowie RDPP znaleźli czas, żeby wybrać się w Polskę i opowiedzieć o ustawie – zaproponował Jan Jakub Wygnański. – Przypomnijmy też, że ustawa wskazuje, iż poszczególne resorty mogą tworzyć programy współpracy. Dlatego po podpisaniu ustawy przez prezydenta powinniśmy się spotkać z różnymi ministerstwami i zasugerować jakąś pomoc w sformułowaniu branżowych i sektorowych programów współpracy z organizacjami pozarządowymi. Dotyczy to na przykład tak ważnych resortów dla trzeciego sektora jak Ministerstwo Kultury, Edukacji, Ochrony Środowiska czy Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji – dodał.

Praca w zespołach

Zespół ds. dialogu i współpracy ukonstytuował się najpóźniej ze wszystkich zespołów roboczych RDPP i najpóźniej rozpoczął pracę. Teresa Hernik, jego przewodnicząca przedstawiła szczegółowe zadania zespołu zaplanowane do realizacji w 2010 r. Są to: współpraca z Komisją Trójstronną w zakresie budowania dialogu i partnerstwa, a także wypracowanie rozwiązań systemowych związanych z przedsiębiorczością społeczną i społeczną odpowiedzialnością biznesu. Zespół zaproponował również „opracowanie procedur wydawania stanowisk przez Radę, obiegu dokumentów oraz ich przekazywania szerszemu gronu zainteresowanych”. Ważnym zadaniem jest też „aktywny udział w przygotowaniu Polski do Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej w 2011 r. gwarantujący włączenie sektora obywatelskiego do działań z tym związanych”. W trakcie spotkania zespołu padł pomysł, aby raz czy dwa razy w roku organizować konferencję dla organizacji pozarządowych, na której będzie można przekazać, co udało się zrobić, nad czym pracuje RDPP, a także będzie można wysłuchać opinii samych organizacji dotyczących Rady.

– To ważne zagadnienia, ale teraz bardzo istotną sprawą jest kwestia przyjmowania dokumentów do konsultacji przez RDPP. Wiele istotnych propozycji legislacyjnych omija Radę. Koniecznie jest uporządkowanie tych kwestii. Zespół ds. dialogu ma za zadanie przygotować propozycję klarownych zasad w zakresie konsultacji, w których uczestniczy RDPP i szerzej trzeci sektor. Taką instrukcję przedstawimy w poszczególnych resortach, żeby sprawa wreszcie była jasna – powiedział Jan Jakub Wygnański.

Z kolei Krzysztof Balon przedstawił sprawozdanie z posiedzenia Zespołu ds. programów i funduszy.

– Dyskutowaliśmy bardzo długo na temat kryteriów strategicznych PO FIO. I doszliśmy do wniosku, że można je modyfikować, ale jest to przede wszystkim sprawa Komitetu Monitorującego PO FIO, a nie RDPP. I generalnie, w sprawy tego programu Rada powinna być włączana wtedy, kiedy pojawiają się jakieś kwestie sporne. Ustaliliśmy też, że raz do roku odbędzie się wspólne posiedzenie naszego zespołu i komitetu monitorującego PO FIO – wyjaśnił Krzysztof Balon. – A jeśli chodzi o kwestię ewaluacji, to stwierdziliśmy, że zajmie się nią komitet monitorujący, ale oprócz ewaluacji po okresie finansowania PO FIO są też potrzebne ewaluacje cząstkowe, które będą się odbywały w rytmie rocznym – dodał.

Pojawiła się też kwestia, która co prawda wychodzi poza obecną regulację prawną programu, ale zaczęto się zastanawiać, czy nie dałoby się wprowadzać zryczałtowanego finansowania projektów, czyli nie polegającego na rozliczaniu faktur i rachunków, tylko np. przeliczania na osobodni czy podobnego typu jednostki kalkulacyjne. Takie rozliczenia efektów i wyników, a nie faktur i rachunków istnieją w niektórych projektach realizowanych w krajach europejskich. Byłoby to idealne rozwiązanie zwłaszcza w przypadku małych projektów. I na pewno ułatwiłoby pracę organizacjom.

VAT od SMS

Na poprzedniej Radzie omawiano kwestię podatku VAT od charytatywnych smsów. Obecna wtedy minister Elżbieta Chojna-Duch (nie jest już członkiem RDPP, gdyż została powołana do Rady Polityki Pieniężnej) zapewniła, że będzie apelowała o spotkania w gronie ekspertów w tej sprawie. Słowa dotrzymała. W sprawę zaangażował się też senator Mieczysław Augustyn, który kilka razy spotykał się z ministrem Finansów. Odbywały się też spotkania z operatorami telefonii komórkowych. I są już efekty tych rozmów.

– Ministerstwo Finansów ogłosiło 27 stycznia, że w najbliższym tygodniu przygotuje rozporządzenie, które definitywnie rozwiąże problem VAT-u od smsów – powiedział Marek Borowski z Banku Żywności w Olsztynie. – Ważne jest, aby przypilnować rozporządzenie szczegółowo regulujące powyższe kwestie. Będę czuwał z ramienia RDPP nad pracami związanymi z tym aktem prawnym.

Kwestia samoregulacji

Od wielu trwają dyskusje na temat przekazywania 1 % dla osób indywidualnych, czy na subkonta. Na etapie nowelizacji ustawy o działalności pożytku publicznego dodatkowo pojawiła się kwestia przekazywania 1 % na prowadzenie działalności gospodarczej. W noweli pojawił się zapis, że środki z 1 % można wydatkować wyłącznie na działalność pożytku publicznego. Środowisko trzeciego sektora podzieliło się na dwie strony. Z jednej są osoby i organizacje, które uważają, że pieniądze z 1 % należy przeznaczać wyłącznie na sferę pożytku publicznego, druga, że 1 % powinien być wydatkowany w „bardziej elastyczny” sposób. RDPP postanowiła doprowadzić do spotkania dwóch stron, żeby wypracować wspólne stanowisko środowiska OPP w tej sprawie. Podczas pierwszego spotkania, które odbyło się w grudniu 2009 r. uzgodniono również, że określi się pewne standardy związane z OPP, aby uruchomić proces samoregulacji organizacji pożytku publicznego. Kolejne spotkanie odbyło się 27 stycznia. Okazało się na nim, że nie da się rozmawiać o kwestii samoregulacji bez wyjaśnienia sobie argumentów, jakie stoją za stanowiskami dotyczącymi np. działalności gospodarczej czy subkont.

– Najważniejszym efektem tego spotkania jest to, że po raz pierwszy udało się zebrać w jednym miejscu dwie strony i w dobrej atmosferze porozmawiać o tym, z czego wynikają różnice dotyczące 1 %. Sposób dyskusji nad tymi kwestiami będzie swoistym egzaminem, który pokaże czy w ogóle jesteśmy w stanie w takim gronie i w tym środowisku wypracować regulacje, które organizacje na siebie nałożą, najpierw w obszarze pożytku publicznego, a potem – czy jesteśmy w stanie się porozumieć, aby prezentować wspólne stanowisko na forum publicznym – wyjaśnił Marcin Dadel.

Członkowie RDPP zgodzili się, że Rada nie jest od tego, żeby samoregulować trzeci sektor, ale może dawać impuls do takiego działania, a także animować dyskusje związane z istotnymi dla sektora sprawami. Stąd spotkania robocze z podzielonymi stronami OPP. Stwierdzono również, że kwestia 1% czy działalności gospodarczej w ogóle nie ma związku z samoregulacją, ale trzeba dojść najpierw do porozumienia w sprawach fundamentalnych, aby potem rozmawiać o kwestii samoregulacji.

Informacje dotyczące kolejnych spotkań roboczych z OPP będą publikowane, aby każda organizacja miała szansę wziąć udział w pracach zespołu.