Publicystyka - ngo.pl

• 60 proc. młodych ludzi, którzy uważają zmiany klimatu, równość płci i migracje za globalne problemy, ma poczucie wpływu na nie
• ponad 80 proc. badanych jest gotowych, aby poznać kilka słów w języku ukraińskim i pomóc uchodźcom i uchodźczyniom w nauce
• 3/4 badanej młodzieży chętnie usiądzie w ławce z uczniem uchodźczym, zaś 72 proc. chciałoby zaznajomić się z ukraińską kulturą

Czy młodzi rozumieją światowe problemy społeczne? Czy mają potrzebę aktywnego włączania się w pomoc? Centrum Edukacji Obywatelskiej w raporcie „Młodzi wobec globalnych wyzwań 2022” zebrało wyniki badań, które przedstawiają świadomość i podejście polskiej młodzieży do migracji, tożsamości europejskiej oraz klimatu. Materiał pozwala wsłuchać się w głos młodych ludzi, którzy już na etapie szkoły kształtują swoje postawy społeczne, empatię i uczą się przeciwdziałania stereotypom. Raport został opracowany w ramach kampanii społecznej „Ponad granicami. Rozmawiajmy o migracjach”, którą CEO prowadzi od 2020 roku.

Migracje to jedno z największych wyzwań współczesnego świata, ale też część naszej codzienności. Badania PISA[1] wykazują, że polscy piętnastolatkowie mają większą wiedzę o globalnych zagadnieniach niż ich rówieśniczki i rówieśnicy z innych krajów OECD[2]. Młodzież chce poznawać warunki życia w różnych kręgach kulturowych, inne religie i tradycje. Aż 60 proc. młodych, którzy uważają migracje, zmiany klimatu i równość płci za globalne wyzwania, ma poczucie wpływu na nie.

– W ostatnich latach coraz częściej widzimy, że młodzież chce zajmować się nie tylko tematami, którymi żyje w swoim środowisku, ale także coraz bardziej troszczy się np. o losy społeczeństwa, dostrzegając znaczenie ochrony praw człowieka. Za takimi postawami stoją wartości, jak poszanowanie godności, wolność, równość czy demokracja. Szkoły, które tworzą przestrzeń do poruszania tych zagadnień i wzmacniania takich wartości przyczyniają się do budowania społeczeństwa pluralistycznego, bardziej otwartego na różnorodność. Zachęcają też w ten sposób do tego, by grać do wspólnej bramki, czyli uczyć współpracy i zaangażowania – to obok szacunku i uczenia się kluczowe wartości, które stoją u podstaw misji CEO – mówi Elżbieta Krawczyk, szefowa Działu Edukacji Globalnej i Ekologicznej, członkini Zarządu CEO.

Dzieci i nastolatkowie na ogół wykazują się niższym poziomem dystansu społecznego niż dorośli. Nie chodzi tu o podejście pokoleniowe, a stopniowe zbieranie doświadczeń i edukację.

Młodzież jest pozytywnie nastawiona do obecności uchodźców i uchodźczyń z Ukrainy w różnych przestrzeniach: zarówno prywatnej, jak i publicznej. Stosunek młodych do polityki migracyjnej wobec naszych sąsiadów z Ukrainy wiąże się z płcią (większą otwartością wykazują się młode kobiety), wiekiem (największa otwartość w grupie 16-17 lat) i wykształceniem matki (im wyższe, tym większa przychylność). Postawy wobec migrantów z Ukrainy nie zależą od wielkości miasta zamieszkania, regionu, oceny sytuacji materialnej ani poglądów politycznych. Dystans młodzieży wobec uchodźców i uchodźczyń spada wraz z wiekiem oraz wzrostem wykształcenia ich rodziców.

– W piątym dniu wojny mieliśmy w szkole pierwsze dziecko uchodźcze. Łącznie przyjęliśmy 13 dzieci z Ukrainy. Myślę, że nasza szkoła to dla nich bezpieczne miejsce. Dzieci dołączyły do naszych klas na zajęcia i dodatkowo miały 2 godziny lekcji języka polskiego. Widziałam, że nasi uczniowie chcieli pomóc, ugościć i zaopiekować się koleżankami i kolegami z Ukrainy. Wiedziałam, że sobie poradzą. Dzieci w naszej szkole są otwarte i chętnie przyjęły grupę nowych uczniów. To efekt tego, że od lat realizujemy wiele działań z edukacji globalnej, pokazujemy, że styczność z innymi kulturami i religiami jest wartościowa. Nasi uczniowie biorą udział w projektach Erasmus+, byli w Turcji, Rumunii, Litwie, Niemczech, Grecji, Bułgarii. W szkole gościli wielu obcokrajowców z projektów Erasmus+, a także Syryjczyka, który opowiadał o doświadczeniach uchodźczych, a Palestyńczyk prowadził u nas warsztaty teatralne. Przez dwa lata mieliśmy ucznia z Białorusi, który był przez nas bardzo ciepło przyjęty. Tak samo jest teraz, dzieci opiekują się sobą wzajemnie i bardzo się zintegrowały. Zrodziły się liczne przyjaźnie. Jestem dumna z moich uczniów – opowiada Anna Chełmińska, dyrektorka, Społecznego Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Kudowie Zdroju.

Ponad 80 proc. badanych chce poznać kilka słów w języku ukraińskim i pomóc uchodźcom i uchodźczyniom w nauce. Aż ¾ dzieci w szkołach chętnie usiądzie w ławce z uczniem uchodźczym, zaś 72 proc. chciałoby zaznajomić się z ukraińską kulturą. Nie w każdym przypadku podejście młodych jest tak optymistyczne. Z raportu wynika, że młodzież jest bardziej skłonna podjąć działania na rzecz poznawania i wspierania osób z Ukrainy niż z Bliskiego Wschodu. Dodatkowo młodsi respondenci (w wieku 13-15 lat) wykazują wyższy poziom dystansu niż ich starsi koledzy i koleżanki (od 16. roku życia).

Autorzy raportu wskazują na potrzebę edukacji w zakresie polityki, relacji międzynarodowych czy kultury. Nastolatkowie chcieliby także częstszej obecności na lekcjach zagadnień takich jak ochrona praw człowieka, pokój i konflikty na świecie czy wielokulturowość. W ten sposób uczniowie zdobywają wiedzę, stają się świadomymi obywatelami, uwrażliwiają się na innych, a przede wszystkim czują się za nich odpowiedzialni.

Centrum Edukacji Obywatelskiej wierzy, że szkoła powinna łączyć naukę szkolną z nauką o bieżących wydarzeniach, odwoływaniem się do aktualnej sytuacji społecznej, politycznej, gospodarczej, środowiskowej, zarówno lokalnej, jak i globalnej. Może być także przestrzenią do poruszania trudnych, kontrowersyjnych tematów. Dzięki temu szkoła odgrywa ważną rolę w kształtowaniu postaw, wartości, umiejętności i kompetencji przyszłości. Te pomogą młodym stawiać czoła współczesnym problemom.

– Przez aktywny samorząd uczniowski, edukację obywatelską i europejską, działanie z sąsiadami, organizacje społeczne, takie jak Centrum Edukacji Obywatelskiej wspierają szkołę, dyrekcję, nauczycieli i grupy uczniowskie w rozwijaniu edukacji. Tym bezpośrednio przyczyniają się do rozwoju społeczeństwa obywatelskiego i wspólnoty europejskiej opartej na wartościach takich samych jak w szkole: poszanowania godności ludzkiej, wolności, demokracji, równości – dodaje Mateusz Wojcieszak, prezes zarządu Fundacji Pole Dialogu, współpracownik Centrum Edukacji Obywatelskiej.

Raport „Młodzi wobec globalnych wyzwań 2022” realizowany jest w ramach kampanii edukacyjnej „Ponad granicami. Rozmawiajmy o migracjach”. Badanie zostało przeprowadzone techniką CAWI w dniach 18-21 kwietnia 2022, na próbie losowej 500 osób w wieku 13-19 lat.

Szczegółowe informacje na temat raportu: https://globalna.ceo.org.pl/materialy/raport-z-badan-mlodziez-na-rzecz-globalnych-wyzwan-2022/

Instagram kampanii: https://www.instagram.com/ponadgranicami/

Centrum Edukacji Obywatelskiej to największa edukacyjna organizacja pozarządowa w Polsce. Przy jej wsparciu nauczycielki i nauczyciele wprowadzają do szkoły metody nauczania i tematy, dzięki którym uczennice i uczniowie angażują się w swoją edukację i lepiej radzą sobie z wyzwaniami współczesnego świata.

Prowadzi programy, które rozwijają wiarę we własne możliwości, otwartość oraz krytyczne myślenie, uczą współpracy i odpowiedzialności, zachęcają do zaangażowania w życie publiczne i działania na rzecz innych. Proponowane rozwiązania opiera na ponad 27-letnim doświadczeniu, wiedzy eksperckiej i współpracy z praktykami. Z naszego wsparcia korzysta około 40 tysięcy nauczycieli, nauczycielek oraz dyrektorów i dyrektorek z prawie 10 tysięcy szkół z całej Polski. Więcej informacji na stronie: www.ceo.org.pl.

[1] Badanie PISA jest cyklicznym, ogólnoświatowym projektem, prowadzonym na losowych próbach piętnastoletnich uczniów i uczennic w 79 krajach (2018).

[2] Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju.