Publicystyka - ngo.pl

„Strategia Zrównoważonego Rozwoju Systemu Transportowego Warszawy do 2015 roku i na lata kolejne” to dokument niezwykle obszerny. Liczy 174 strony. Analiza ruchu drogowego, kolejowego, lotniczego, słabe i silne strony sytemu transportowego, statystyki, mapy, kwestia ruchu rowerowego czy systemu parkowania to bardzo znaczna, ale tylko część tematów, które porusza.

Omawiane są bowiem tu także doświadczenia zagraniczne w rozwiązywaniu problemów transportowych dużych metropolii, priorytety działań poszczególnych obszarów czy możliwe warianty polityki transportowej dla m.st. Warszawy i wiele innych kwestii.

Jednocześnie, choć strategia jest bardzo rozbudowana i omawia liczne szczegóły, to jednak słowa „organizacje pozarządowe” pojawiają się w tym dokumencie dosłownie tylko trzy razy.

Raz, kiedy jest mowa o przygotowaniu miejskiego programu poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego. Wspomina się tu m.in. o inicjowaniu i koordynowaniu współpracy we wdrażaniu tego programu pomiędzy szeregiem podmiotów i instytucji, w tym właśnie organizacji. Drugi raz – dwukrotnie – słowa te padają wówczas, kiedy mowa jest o komunikacji społecznej i zasadach promocji Strategii Zrównoważonego Rozwoju Transportu, gdzie organizacje są wymienione jako jedni z adresatów.

Czemu tak jest? Odpowiedź jest prosta – organizacje nie są w żadnym stopniu realizatorami tej strategii. Nie ma konkursów grantowych, do których mogą stawać, nie ma też innych zadań, których realizację można byłoby im zlecać czy powierzać.

Jaką zatem rolę w tej sytuacji i w realizacji obecnej strategii pełni, więc istniejąca blisko cztery lata Komisja Dialogu Społecznego ds. Transportu? – Pomocniczą i doradczą – mówi Arkadiusz Jerzak, Przewodniczący Komisji Dialogu Społecznego, a jednocześnie reprezentant Forum Rozwoju Warszawy. – Bo Komisja działa w zakresie spraw, w przypadku których w zasadzie nie ma możliwości realizacji zadań UM w formule, jaka jest praktykowana w przypadku innych obszarów (np. pomoc społeczne, kultura). Dlatego też działania Komisji mają jedynie charakter inicjatywno-doradczy.

– Jedynie? Raczej aż. Rola doradcza organizacji była bowiem wykorzystana już podczas powstawania strategii – Dokument był konsultowany z organizacjami pozarządowymi – mówi Anna Zielnik z Biura Koordynacji Inwestycji w Pasie Drogowym Urzędu m.st. Warszawy – a ich uwagi uwzględnianie. – I choć współautorami tej strategii nie byli członkowie zrzeszeni w KDS ds. Transportu, ale reprezentanci różnych organizacji, to ich rola była istotna. – Oczywiście, w konsultacjach uczestniczyły zresztą i te organizacje, które dziś wchodzą w skład KDS – mówi Zielnik. Warto na marginesie wyjaśnić, czemu sam KDS nie był brany pod uwagę w powstawaniu strategii. – Dokument strategiczny został przyjęty przez Radę Warszawy w dniu 9 lipca 2009 r. Zaledwie kilka dni wcześniej rozpoczęła swoją działalność Komisja Dialogu Społecznego ds. Transportu – mówi Jerzak. – Komisja po prostu nie istniała w czasie, gdy opracowywano strategię.

– Pierwsze oficjalne spotkanie KDS było 4 czerwca 2009 roku – mówi Anna Zielnik. – Od tamtego czasu spraw, którymi może zajmować się KDS i związane z nim organizacje w ramach obowiązującej strategii jest bardzo dużo. Choćby remonty istniejących dróg, inwestycje w nowe trakcje komunikacyjne czy sprawy związane z wpływem istniejącego transportu na życie codzienne warszawiaków.

Strategia w swojej analizie podkreśla, że w Warszawie w ostatnich latach bardzo rośnie liczba samochodów. Ten wskaźnik jest wręcz dużo wyższy niż w niektórych miastach najzamożniejszych krajów Unii Europejskiej (Kopenhaga, Goeteborg, Zurych). Zatem ograniczenie i uspokojenie ruchu samochodowego w wybranych obszarach miasta (centrum, obszary mieszkaniowe, otoczenie obszarów cennych krajobrazowo itp.) jest jedną z najważniejszych kwestii. Jednocześnie, stolica to także jedno z miast najbardziej zagrożonych hałasem w kraju – zarówno pod względem liczby ludności narażonej na ponadnormatywny hałas, jak i wielkości powierzchni miasta, gdzie występują przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu. To zjawisko kształtowane jest przede wszystkim właśnie przez hałas komunikacyjny, którego przekroczenie stwierdzone zostało aż na około 80% długości dróg krajowych i wojewódzkich. Tych i innych kwestii problematycznych, które poruszone są w strategii jest dużo, dużo więcej. A pomoc w ich rozwiązywaniu wymaga dużego zaangażowania ze strony organizacji. Jak wygląda to, na co dzień?

– Opiniowanie projektów i aktów prawnych odbywa się na bieżąco – mówi Anna Zielnik. – Choćby w ostatnim miesiącu nasz KDS został poproszony przez Tramwaje Warszawskie o konsultacje w kwestii zaopiniowania studium wykonalności dla trasy tramwajowej ulicy Stalowej, a Biuro Drogownictwa i Komunikacji zwróciło się o opinię w sprawie perspektywicznego rozwoju sieci tramwajowej w Warszawie. Trwa też szereg debat na temat zrównoważonego rozwoju Warszawy i nasz KDS został zaproszony na spotkanie w tej sprawie-.

Organizacje pozarządowe na KDS-ach spotykają się regularnie – co najmniej raz, dwa razy w miesiącu, a czasem nawet częściej. Choć na spotkaniach pojawia się zazwyczaj nie więcej, niż kilku reprezentantów, to w sumie w Komisji zasiada aż 19 organizacji i przedstawiciel UM.

Poproszony o ocenę współpracy z UM Arkadiusz Jerzak mówi: – Ocenić ją można w dwóch aspektach. Pierwszy to współpraca z urzędnikami z Biura Urzędu m.st. Warszawy, przy którym działa Komisja. W przypadku Komisji ds. Transportu jest to Biuro Koordynacji Inwestycji i Remontów w Pasie Drogowym. W każdym sprawozdaniu z działalności Komisji podkreślamy, że współpraca układa się bardzo dobrze. Otrzymujmy, po pierwsze, wsparcie organizacyjne – np. przy organizowaniu posiedzeń oraz przekazywaniu uchwał Komisji do ich adresatów w ramach struktury Urzędu m.st. Warszawy. Po drugie , możemy liczyć na wsparcie merytoryczne, np. przekazywanie Komisji bieżących informacji na temat już trwających lub rozpoczynanych projektów, przedsięwzięć, w których Komisja mogłaby przedstawić swoje uwagi i propozycje (chociaż większość tematów podejmowana jest na podstawie wiedzy od organizacji pozarządowych).

Czy są jakieś problemy, braki tej współpracy? – Braków nie będę chyba mógł wymienić – mówi Jerzak – bo znając doświadczenia z innych miast, to samo istnienie w Warszawie takiej współpracy, jaką są Komisje Dialogu Społecznego, jest samo w sobie dużym osiągnięciem i sukcesem.