Publicystyka - ngo.pl

Staż polega na tym, że osoba bezrobotna, zarejestrowana w urzędzie pracy, zdobywa praktykę zawodową w miejscu, które tworzy dla niej stanowisko odpowiadające jej potrzebom i kwalifikacjom. Organizator stażu z formalnego punktu widzenia nie jest pracodawcą, a stażysta (stażystka) nie jest pracownikiem, choć przysługują mu pewne uprawnienia podobne do tych, które przysługują osobom zatrudnionym na podstawie umów o pracę.

Organizator stażu nie wypłaca stażyście wynagrodzenia, otrzymuje on jedynie stypendium, po które zgłasza się do urzędu pracy. Urząd pracy pokrywa także koszty jego ubezpieczenia. Stażyście przysługuje stypendium w wysokości 120% kwoty zasiłku (obecnie wynosi on 823,60 zł brutto, kwota ta jest zmienna). Organizator nie podpisuje ze stażystą (stażystką) żadnej umowy, wiąże go natomiast umowa z urzędem pracy.

Aby przyjąć stażystę organizacja musi złożyć wniosek w urzędzie pracy. Urząd ma miesiąc na rozpatrzenie wniosku. Jeżeli wniosek rozpatrzony jest pozytywnie, podpisujemy umowę z urzędem. Staż odbywa się według programu określonego w umowie.

Minimalny czas trwania stażu to 3 miesiące, maksymalny to 6 miesięcy. Czas ten może zostać wydłużony do 12 miesięcy, jeżeli stażysta jest bezrobotnym do 30. roku życia.

Więcej o zasadach organizacji staży zobacz w poradnik.ngo.pl

Organizacje zwracają uwagę na to, że urzędy nie wyrażają zgody na staże w organizacjach, które pracują wyłącznie zdalnie i nie mają swojego stałego biura. Jest to związane z tym, że stażysta musi być obecny w pracy w konkretnym czasie w konkretnych godzinach, a urząd pracy musi mieć możliwość przeprowadzenia kontroli.

Koszty świadczeń dla stażystów ponoszone są przez urzędy z Funduszu Pracy. Jeżeli stażysta jest osobą niepełnosprawną, w niektórych sytuacjach jego staż finansuje Fundusz Pracy, w innych PFRON. Oprócz staży „standardowych” urzędy pracy realizują także projekty finansowane ze środków EFS, wówczas warunki odbywania stażu różnią się w różnym stopniu od stażu podstawowego.

Organizator stażu nie ma obowiązku zatrudnienia stażysty po zakończeniu stażu, ale urzędnicy rozpatrujący wnioski dużą wagę przywiązują do tego, czy organizacja ma możliwość zatrudnienia stażysty. Takie zapisy znajdują się czasem w umowach zawieranych pomiędzy urzędem a organizacją.

Czy przyjęcie stażysty jest zawsze korzystne dla organizacji? Czy staż rzeczywiście podnosi kwalifikacje osoby bezrobotnej i zwiększa jej szanse na zatrudnienie? Jak sensownie zorganizować staż w fundacji lub stowarzyszeniu?

O doświadczenia związane z organizacją stażów zapytaliśmy organizacje pozarządowe. Z zebranych informacji wynika, że większość z nich ceni sobie współpracę ze stażystami, jednocześnie jednak zauważają, że istnieje kilka warunków, które muszą zostać spełnione, jeżeli staż ma mieć sens.

Organizacje były też pytane o etyczną stronę zagadnienia – podmiot, który korzystałby z pomocy stażystów wyłącznie z celu zastąpienia pracowników tanią siłą roboczą, narażałby się na zarzut organizacji stażu niezgodnie z jego przeznaczeniem.

Organizacje zauważają ten problem i zwracają uwagę szczególnie na dwa, połączone ze sobą aspekty dotyczące organizacji stażu. Pierwszy – rekrutacja stażystów, drugi – odpowiednie zaplanowanie zadań i miejsca stażystów w organizacji. Podkreślają, że udany staż to taki, podczas którego stażysta rozwija umiejętności zgodne ze swoimi kwalifikacjami, a organizacja otrzymuje współpracownika, który rzeczywiście realizuje część jej zadań. Jest to szczególnie istotne z tego powodu, że czas stażu nie jest długi i nie ma możliwości długotrwałego przygotowywania stażysty do realizacji działań organizacji.

Jeżeli myślimy o zaangażowaniu do pracy w naszej organizacji stażysty, są dwa wyjścia.

Pierwsze, to znalezienie konkretnej osoby bezrobotnej, którą chcielibyśmy zaprosić do współpracy przed złożeniem wniosku do urzędu pracy o organizację stażu. W takiej sytuacji nasz wniosek powinien zawierać od razu informację o tym, kogo wybraliśmy. Jednocześnie ta osoba powinna w urzędzie pracy zadeklarować chęć odbycia stażu u nas.

Organizacje pozarządowe często korzystają z takiej właśnie formy organizacji stażu oferując miejsca stażowe współpracującym z nimi wolontariuszom, czasem rekrutując stażystów spośród swoich klientów. Składając taki wniosek musimy jednak pamiętać, że decyzja o skierowaniu do nas tego konkretnego stażysty zawsze zależy od urzędników.

Drugi sposób to zdanie się na decyzję urzędników. Wówczas we wniosku określamy nasze kryteria, a urząd pracy wskazuje nam osoby, które widziałby w charakterze stażystów w naszej organizacji. Organizacje tłumaczą, że przyjęcie stażysty, nawet w takim przypadku jest jednak efektem uzgodnień pomiędzy organizacją i urzędem. Organizacja może odmówić przyjęcia stażysty, jeżeli kandydat nie ma, jej zdaniem, wymaganych kwalifikacji. Urzędy pracy zgadzają się zwykle na quasi rozmowy kwalifikacyjne organizacji z kandydatami kierowanymi przez urząd.

Organizacje zwracają uwagę na to, że kompetencje stażysty są kwestią kluczową. Jeżeli udaje się znaleźć stażystę o kompetencjach potrzebnych organizacji, współpraca jest satysfakcjonująca dla obu stron.

Drugi warunek dobrego stażu wskazywany przez organizacje, to przemyślane zaplanowanie pracy stażysty – od początku do końca. Stażysta musi szybko zorientować się w powierzanych mu zadaniach, a organizacja ma obowiązek mu w tym pomóc. Organizacje podkreślają, że osoby kierowane na staż, to często ludzie z dużym potencjałem, ale czasem z pewnymi trudnościami, wymagające wsparcia, co trzeba uwzględnić planując staż.

Warunkiem udanej współpracy stażowej jest równowaga korzyści organizacji i korzyści osoby odbywającej staż.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2015 r., poz. 149)
• Rozporządzenie MPiPS z dnia 20 sierpnia 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania stażu przez bezrobotnych (Dz. U. Nr 142, poz. 1160)