Publicystyka - ngo.pl

Szanowny Panie,

Środowisko organizacji pozarządowych kilka lat temu podjęło wyzwanie samodzielnego, oddolnego określenia strategicznych obszarów dla swojego rozwoju. Tak powstała Strategiczna Mapa Drogowa Rozwoju Sektora Obywatelskiego, w ramach której działa ponad 30 partnerstw. Obszarem Partnerstwa nr 13 są działania na rzecz szerokiego uczestnictwa obywateli w stanowieniu prawa oraz tworzenia polityk publicznych, a także na rzecz wzmocnienia roli organizacji w dialogu społecznym i obywatelskim.

Organizacje pozarządowe skupione w Partnerstwie oraz działające w tym obszarze z zainteresowaniem przyjmują propozycje prac nad instytucją Rady Dialogu Obywatelskiego. Postulat wzmocnienia dialogu obywatelskiego poprzez nadanie nowych kompetencji Radom Działalności Pożytku Publicznego dyskutowany jest przez sektor obywatelski już od kilku lat. Powołanie zaś Rady Dialogu Obywatelskiego to jeden z postulatów sektora, który był zgłaszany m.in. na wspólnej konferencji Ministerstwa Gospodarki i Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej i podjęty przez Radę Działalności Pożytku Publicznego przy MPiPS (zespół ds. Dialogu obywatelskiego). Prace nad wzmocnieniem dialogu obywatelskiego oraz kształtem Rady Dialogu Obywatelskiego trwają więc już od lat - warto skorzystać z istniejącego dorobku i wziąć pod uwagę, że aktualnie trwają prace w ramach Strategicznej Mapy Drogowej.

Rozumiemy, że Pełnomocnik ma prawo - we współpracy z zaproszonymi przez siebie ekspertami, przygotować propozycję nowych rozwiązań. Niepokoi nas fakt, że proponuje się tak szybkie tempo prac. Naszym zdaniem wypracowanie trwałego rozwiązania o charakterze ustrojowym wymaga zarówno dłuższego czasu, jak i wybrania odpowiedniej sekwencji działań. Nie chodzi tylko o odpowiedni czas na dyskusję dotyczącą sposobu wyboru członków, ustalenia zakresu kompetencji, czy - co nie mniej ważne - doprowadzenie w środowisku do swoistego konsensusu w tej sprawie. Podstawą wypracowania nowych rozwiązań powinna być debata obejmująca szerszy kontekst tj. współistnienia i dopełniania się dialogu prowadzonego z przedstawicielami pracobiorców, pracodawców (Komisja Dialogu Społecznego) i władz samorządu terytorialnego (Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego), a także z przedstawicielami środowisk grup nieformalnych np. ruchem Obywateli Kultury czy ruchem Obywateli Nauki.

Poprzedni Rząd proponował szybką ścieżkę uchwalenia nowej ustawy (w analogii do ustawy o Radzie Dialogu Społecznego), ale uznaliśmy, że pośpiech nie jest tu dobrym doradcą.

Strategiczna zmiana prawa powinna być wypracowana w dialogu z organizacjami pozarządowymi, a dotychczasowe prace podpowiadają warunki i rekomendacje dla ich kontynuowania:

• Rada Dialogu Obywatelskiego musi mieć znacznie szersze partycypacyjne kompetencje wzorowane na Radzie Dialogu Społecznego;
• przedstawiciele sektora obywatelskiego powinni być wybierani przez swoje środowisko. Pierwsze doświadczenia organizacji takiego procesu miały miejsce przy tworzeniu komitetów monitorujących fundusze europejskie na lata 2014-2020;
• Rada będąc miejscem dialogu powinna być również jego organizatorem oraz dbać
  o rozwój procesów konsultacji. Nie powinna zastępować innych form i narzędzi dialogu;
• Rada powinna mieć (podobnie, jak ma to miejsce w przypadku Rady Dialogu Społecznego) możliwość utworzenia własnego sekretariatu i samodzielnego określenia jego kierownictwa i instytucjonalnego umocowania;
• Podstawą do określenia liczebności, składu Rady i jej struktury powinno być zapewnienie efektywności jej prac oraz zasada partnerstwa dająca stronie społecznej równoważny wpływ wsparty niezależnym sekretariatem.

W związku z dotychczasowymi doświadczeniami oraz prawnymi regulacjami uważamy, że prace nad utworzeniem Rady Dialogu Obywatelskiego powinny toczyć się z podmiotowym udziałem Rady Działalności Pożytku Publicznego przy Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Dopiero zakończenie tych prac mogłoby być początkiem dyskusji o możliwości powołania Centrum Wspierania Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Z niepokojem przyjmujemy zapowiedź powołania Centrum, ponieważ dotychczas nikt w środowisku pozarządowym nie zgłaszał takiego postulatu. Ani założenia, ani projekt ustawy powołującej Centrum nie był ze środowiskiem konsultowany i nie jest znany publicznie.

Jako Partnerstwo utworzone i działające w ramach Strategicznej Mapy Drogowej Rozwoju Sektora Obywatelskiego kontynuować będziemy prace nad propozycjami rozwiązań zgłaszanymi przez organizacje. Z zainteresowaniem będziemy przyglądać się pracom ekspertów powołanych przez Pana Pełnomocnika i mamy nadzieję na współpracę i wymianę informacji.

Liczymy, że planowane konsultacje zaproponowanych rozwiązań, będą rzeczywistą próbą dyskusji z całym sektorem pozarządowym i elementem wypracowywania najlepszych dla sektora i Polski rozwiązań.

Z poważaniem,

Agnieszka Olender

koordynator Partnerstwa Tematycznego

Łukasz Domagała, Regionalne Centrum Wspierania Inicjatyw Pozarządowych

Karolina Poczykowska, Ośrodek Wspierania Organizacji Pozarządowych

Jakub Wygnański, Pracownia Badań i Innowacji Społecznych “Stocznia”

Agata Wiśniewska-Górczewska, Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych

Grażyna Kopińska, Fundacja im. Stefana Batorego

Krzysztof Balon, Wspólnota Robocza Związków Organizacji Socjalnych

Andrzej Rybus -Tołłoczko, Federacja Organizacji Pozarządowych "Pomocni Mazowszu"

Arkadiusz Jachimowicz, Sieć Wspierania Organizacji Pozarządowych SPLOT

Alicja Gawinek, Opolskie Centrum Wspierania Inicjatyw Pozarządowych

Piotr Frączak, Stowarzyszenie Dialog Społeczny

Jacek Kucharczyk, Instytut Spraw Publicznych

Agnieszka Maszkowska, Fundacja Laboratorium Badań i Działań Społecznych SocLab

Alina Kozińska, Federacja Inicjatyw Oświatowych

Grażyna Czajkowska, członkini Partnerstwa Tematycznego