Podczas sesji „Samo się nie zrobi - czyli o tym, jak organizacje mogą wpłynąć na fundusze europejskie na lata 2014-2020?”, prowadzonej przez Ogólnopolską Federację Organizacji Pozarządowych, ujawnione zostały m.in. kontrowersyjne informacje na temat prac Rządu w sprawie polskiego stanowiska dla Komisji Europejskiej. OFOP natychmiast zadeklarował podjęcie wszelkich działań mających wyjaśnić tą kwestię.
Nieformalne, anonimowe grono decyduje o stanowisku Polski wobec Komisji Europejskiej?
Już na początku spotkania pojawiły się ważne informacje nie tylko dla organizacji. Otóż w następnym okresie programowania niemal pewne jest, że kwota przyznana Polsce w ramach polityki spójności nie będzie niższa od tej przyznanej na lata 2007-2013 (69 mld euro), a nadzór społeczny nad funduszami zostanie wzmocniony, szczególnie w wymiarze lokalnym – Komisja Europejska będzie bardzo naciskać na realizację zasady partnerstwa. Rozporządzenia mają być konsultowane szeroko z partnerami społeczno-gospodarczymi. Na górze ta świadomość się wzmocniła – stwierdziła pani Kamila Wadecka, Radca Ministra w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego. Jednak to właśnie wątek konsultacji wywołał na sali poruszenie i nierzadko oburzenie. Przedstawicielka MRR poinformowała, że nieformalnie prowadzone są już dyskusje nad polskimi propozycjami, nie ujawniła jednak, kto bierze udział w pracach tej grupy – są tam grona społeczne, akademickie, ale nie mogę podać kto. Nie jest to stała grupa, […] nie ma w niej przedstawicieli NGO-sów, mimo że były wysyłane zaproszenia. Zebrani, głównie przedstawiciele organizacji pozarządowych, domagali się podania szczegółowych danych np. na temat nazw instytucji i reprezentacji partnerów społecznych – niestety bez odpowiedzi. OFOP z miejsca zadeklarował wyjaśnienie sprawy w ministerstwie.
5 października poznamy szczegóły?
Dyrektor Departamentu Zarządzania EFS w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego, pan Paweł Chorąży, przypoominając, że piątego października Komisja Europejska zaprezentuje rozporządzenia dla funduszy europejskich 2014-2020 dodał , że przełom tego i przyszłego roku to początek szerszej dyskusji na temat programów operacyjnych i poprosił OFOP o przygotowanie uwag sektora na temat doświadczeń oraz sugestii, które – jak podkreślił - mają być włączone do konsultacji z Komisją Europejską na temat przyszłych założeń tworzenia programów operacyjnych. Według Chorążego, Europejski Fundusz Społeczny ma być jeszcze bardziej widoczny wśród innych funduszy europejskich. EFS ma zostać również odbiurokrytyzowany i ma skupić się na rezultatach. Gość zapowiedział również wzmocnienie programów regionalnych poprzez zasadę wielofunduszowości: będą one finansowane jednocześnieprzez Europejski Fundusz Społeczny oraz Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
Projekty rozporządzeń zostaną przez Komisję poddane konsultacjom społecznym – uwagi będzie można zgłaszać bezpośrednio do Brukseli, jak i do Ministerstwa Rozwoju Regionalnego.
Unijne fundusze okiem organizacji pozarządowych
Ponieważ sesja o funduszach była prowadzona w ramach OFIP-u, nie mogło zabraknąć na niej głosu najważniejszego – głosu organizacji pozarządowych. Pan Tomasz Schimanek, trzeci z panelistów, reprezentujący sektor NGO, podkreślił, że nadal większość z organizacji pozarządowych nie korzysta z EFS, mimo że duża część deklarowała chęć spróbowania. Dodał, że groźne jest, że Europejski Fundusz Spoleczny wyznacza kierunki działania organizacji, a nie one same - nie dobre jest to, że pieniądze dominują.
Do najważniejszych problemów przedstawionych na sesji przez reprezentantów organizacji zaliczyć można merytoryczną ocenę wniosków o dofinansowanie. Pojawiały się opinie, że tak naprawdę jest to dwukrotna ocena formalna spowodowana brakiem kompetencji osób oceniających.
Drugim najczęściej zgłaszanym problemem przez organizacje była kwestia komitetów i podkomitetów monitorujących. Według uczestników sesji, ciała te nie spełniają swojej roli - członkowie nie zgłaszają nowych propozycji do programów operacyjnych, nie krytykują złych rozwiązań wdrażanych, a tylko zatwierdzają pieniądze z obawy przed konsekwencjami służbowymi i środowiskowymi. Pojawiła się również kontrowersyjna uwaga mówiąca o tym, że przedstawiciele komitetów, którzy zgłaszają dużo uwag mają większe problemy by potem uzyskać granty .
Wszyscy uczestnicy spotkania zgodzili się co do potrzeby większego włączenia przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego w tworzenie programów funduszy europejskich oraz dalszej partycypacji przy ich realizowaniu. Niemożliwe było jednak przedyskutowanie wszystkich tematów podniesionych zarówno przez panelistów, jak i słuchaczy i dyskutantów sesji, mimo że ta wydłużyła się poza czas wyznaczony w programie - o ponad 15 minut.
Organizacje zainteresowane udziałem w pracach nad przyszłością funduszy europejskich prosimy o kontakt (reprezentacja@ofop.eu).
