Przeglądarka Internet Explorer, której używasz, uniemożliwia skorzystanie z większości funkcji portalu ngo.pl.
Aby mieć dostęp do wszystkich funkcji portalu ngo.pl, zmień przeglądarkę na inną (np. Chrome, Firefox, Safari, Opera, Edge).
15 marca 2006 r. Minister Pracy i Polityki Społecznej Krzysztof Michałkiewicz przedstawił w Sejmie sprawozdanie z działania Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie za okres od dnia jej wejścia w życie do dnia 31 grudnia 2004 r. Na podstawie postulowanych kierunków zmian w zakresie przepisów o działalności pożytku publicznego resort MPiPS podjął prace nad nowelizacją ustawy.
- Mam nadzieję, że materiał
zawarty w sprawozdaniu, a także dyskusja w komisji i dzisiejsze
wnioski posłów posłużą do tego, żeby przygotowywana nowelizacja
wykorzystała ten materiał dobrze, żeby ustawa o działalności
pożytku publicznego znalazła umocowanie w systemie funkcjonowania
naszego państwa, żeby organizacje pozarządowe w państwie stały się
partnerem silnej władzy, silnego państwa i pozwoliły nam budować
społeczeństwo obywatelskie w nowoczesnym państwie polskim –
powiedział Min. K. Michałkiewicz.
Sprawozdanie zostało przyjęte przez wszystkie kluby
poselskie, które równocześnie przedstawiały swoje uwagi do
zapowiadanej nowelizacji ustawy.
Departament Pożytku Publicznego MPiPS, we współpracy z
urzędami wojewódzkimi, zebrał dane potrzebne do sporządzenia
sprawozdania z gmin i powiatów. Informacje przekazały również
ministerstwa, urzędy centralne oraz marszałkowskie. Wykorzystano
także
wyniki badań
przeprowadzonych przez instytucje badawczo-naukowe w
ramach konkursu ogłoszonego przez Ministerstwo Polityki Społecznej
na monitoring Ustawy o działalności pożytku publicznego i o
wolontariacie. Badania przeprowadziły: Instytut Pracy i Spraw
Socjalnych, Instytut Spraw Publicznych, Stowarzyszenie
Klon/Jawor.
W sprawozdaniu znalazły się następujące informacje: charakterystyka trzeciego sektora w Polsce, profil statystyczny organizacji pożytku publicznego, informacje dotyczące współpracy administracji publicznej szczebla centralnego i samorządowego z organizacjami pozarządowymi, informacje dotyczące funkcjonowania mechanizmów wprowadzonych ustawą: nadzór nad organizacjami pożytku publicznego, 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego, poborowi w organizacjach pożytku publicznego, prawne uregulowania wolontariatu, informacje dotyczące instytucjonalizacji działalności pożytku publicznego: działalność Rady Działalności Pożytku Publicznego, Departament Pożytku Publicznego, wnioski i rekomendacje: wnioski z badań, postulowane kierunki zmian w zakresie przepisów o działalności pożytku publicznego.
Z
informacji przesłanych do Departamentu Pożytku Publicznego wynika,
że wszystkie ministerstwa i prawie wszystkie urzędy centralne – z
tych, które odesłały ankietę – współpracują z organizacjami
pozarządowymi. Z obowiązku uchwalenia programu współpracy wywiązały
się wszystkie urzędy marszałkowskie. Ogółem na realizację zadań
publicznych przekazano w 2004 r. 966 225 404 złote, z czego w
ramach otwartego konkursu ofert 204 667 771 złotych. Najczęściej
wspierane obszary to: upowszechnianie kultury fizycznej i sportu,
kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i tradycji, krajoznawstwo
oraz wypoczynek dzieci i młodzieży. Z wolontariuszami w
instytucjach administracji publicznej zawarto ogółem 2 295
porozumień, z czego 1 635 na okres powyżej 30 dni i 660 porozumień
do 30 dni.
W
porównaniu z rokiem 2003 w 2005 r. wpływy organizacji pożytku
publicznego z wpłat 1% podatku zwiększyły się czterokrotnie: z 10
305 mln złotych do 41 616 mln złotych. Ponadto ponad ośmiokrotnie
zwiększyła się liczba podatników, który zdecydowali się skorzystać
z odpisu 1%.
Na forum
Rady Działalności Pożytku Publicznego wypracowano wiele rozwiązań
dotyczących funkcjonowania i współpracy organizacji pozarządowych z
administracją publiczną w sferze pożytku publicznego. Rada we
współpracy z Ministerstwem Finansów przyczyniła się również do
wykształcenia przepisów podatkowych gwarantujących rozwój
środowiska pozarządowego. Ponadto Rada wypracowała priorytety na
2005 r. do Rządowego Programu – Fundusz Inicjatyw Obywatelskich,
realizowanego w latach 2005-2007, które to priorytety stanowiły
podstawę do opracowania, a następnie przyjęcia przez Radę Ministrów
w marcu 2005 r. dokumentu „Podstawowe kierunki działań rządu w
zakresie realizacji Rządowego Programu – Fundusz Inicjatyw
Obywatelskich w 2005 r.”
W ramach
uspołecznienia prac nad Narodowym Planem Rozwoju przedstawiciele
Rady Działalności Pożytku Publicznego uczestniczyli w
Międzyresortowym Zespole do spraw Narodowego Planu Rozwoju, a ich
udział zaowocował ważnymi zapisami dotyczącymi społeczeństwa
obywatelskiego, integracji społecznej, kapitału społecznego i
ekonomii społecznej, których urzeczywistnieniem ma być Program
Operacyjny Kapitał Ludzki zawierający m.in. zagadnienia dotyczące
rozwoju społeczeństwa obywatelskiego.
W
sprawozdaniu zapisano proponowane kierunki zmian w zakresie
przepisów o działalności pożytku publicznego. W związku z
wątpliwościami dotyczącymi możliwości uznania za organizacje
pozarządowe spółek prawa handlowego powstała potrzeba
doprecyzowania definicji organizacji pozarządowej. Wskazane jest
mocniejsze umocowanie organizacji pozarządowej względem
administracji publicznej, tak aby wyraźnie wskazywał on na
konieczność przyjmowania programu współpracy po uprzednich
konsultacjach z organizacjami pozarządowymi.
Często
postulowana jest modyfikacja procedur konkursowych, tak aby małe
dotacje lub środki na zakupy uzupełniające można było przekazywać
bez konieczności rozpisywania konkursów. Zwrócono również uwagę na
wielokrotnie podnoszony problem nieadekwatności mechanizmu
konkursowego do projektów autorskich. Należy również zastanowić się
nad utworzeniem systemu informowania o dostępnych środkach, np.
przez powołanie do życia portalu, na którym znajdowałyby się
informacje na temat konkursów o dużej wartości.
Zalecane
są także zmiany mechanizmów kontrolnych, a wymóg publikowania
sprawozdań w „Monitorze Polskim B” oceniany był jako mało
praktyczny. Stąd też pojawiła się propozycja zastąpienia go
obowiązkiem umieszczania sprawozdań na stronie internetowej www.pozytek.gov.pl ministra
właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, do którego
obowiązku należy również nadzór i kontrola nad organizacjami
pożytku publicznego. Zalecenie to udało się zrealizować i obecnie
organizacje pożytku publicznego, które nie prowadzą działalności
gospodarczej powinny ogłaszać sprawozdania finansowe na oficjalnych
stronach internetowych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w
części tematycznej „Organizacje pozarządowe”, a nie w Dzienniku
Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski B”.
Pojawiły
się także sugestie zmian w innych ustawach, np. w dotyczącej
darowania 1% podatków organizacjom pożytku publicznego, gdzie
należy zastanowić się nad uproszczeniem sposobu przekazywania
środków.
-
Przepisy ustawy nie doprowadziły do zmian rewolucyjnych, a w
pierwszym okresie działania ustawy obserwujemy, że w tych
samorządach, które dobrze współpracowały z organizacjami
pozarządowymi, współdziałanie jest kontynuowane. Tam, gdzie była
mała wola współpracy, sytuacja pozostaje bez większych zmian –
komentowała działanie ustawy posłanka Małgorzata Gosiewska (PiS). -
Niemniej ustawa o działalności pożytku publicznego i o
wolontariacie otworzyła nowy etap kontaktów oraz współdziałania
pomiędzy samorządami a sektorem pozarządowym. Nie trzeba dodawać,
że to właśnie samorząd terytorialny jako władza publiczna
znajdująca się najbliżej obywateli powinien z pełną
odpowiedzialnością traktować wszelkie obszary związane ze społeczną
użytecznością. Jednak ze sprawozdania ministerstwa wynika, iż ponad
23% powiatów i aż 41% gmin nie uchwaliło rocznego programu
współpracy z organizacjami pozarządowymi. Posłanka Gosiewska
zwróciła również uwagę na fakt, że wciąż bardzo niewielka liczba
podatników korzysta z możliwości wspierania organizacji pożytku
publicznego, przekazując na ich rzecz 1% podatku.
Zdaniem
posłanki Joanny Fabisiak (PO) organizacje pożytku publicznego
odgrywają ogromną rolę w Polsce.
-
Wyręczają one państwo w działaniach społecznych i wychowawczych, w
świadczeniu pomocy potrzebującym, a także na polu edukacji.
Świadczą usługi, których sektor publiczny czy rynkowy w ogóle nie
świadczy. Zatrudniają ponad 64 tys. osób. W przypadku gdy stopa
bezrobocia w Polsce wynosi 18%, a bezrobocie wśród ludzi młodych
przekracza 30% – czasami mówi się, że dochodzi do 40% – to
zatrudnienie w organizacjach pozarządowych jest znów nie do
przecenienia.
Posłanka
Fabisiak zwróciła równocześnie uwagę, że nie wszyscy uczciwie i
ciężko pracujący Polacy mają prawo, by przekazać 1% ze swego
podatku na rzecz organizacji pozarządowych. Trudno zrozumieć,
dlaczego tej możliwości pozbawieni są prywatni przedsiębiorcy,
płatnicy tzw. podatku liniowego. Apelowała też o uproszczenie
procedur wpłacania 1% na rzecz tych organizacji.
Poseł
Lech Woszczerowicz (Samoobrona) apelował o utworzenie
ogólnopolskiej struktury dbającej o rozwój i promocję
wolontariatu.
- Wydaje
się, że potencjał zaangażowania społecznego w środowiskach
lokalnych nie jest ciągle zagospodarowany w odpowiednim stopniu. W
Polsce jest kilka barier ograniczających rozwój wolontariatu: po
pierwsze, brak znajomości regulacji prawnych, po drugie,
ograniczony dostęp do informacji. Wiele osób chcących zostać
wolontariuszami, szczególnie w małych miejscowościach, nie wie,
gdzie można się zgłosić, aby móc pomagać. Instytucje i organizacje
pozarządowe nie prowadzą w wystarczającym stopniu systematycznej
rekrutacji wolontariuszy. Badania sondażowe pokazują, że prawie 60%
badanych twierdzi, iż nie są wolontariuszami, bo nikt ich o to nie
poprosił. Na rynku wydawniczym znajduje się bardzo mało publikacji
na temat wolontariatu, i to o charakterze zarówno praktycznym, jak
i informacyjno-publicystycznym – powiedział poseł Woszczerowicz. Za
skandaliczną uznał sytuację, w której przedsiębiorstwa,
przekazujące swoje nadwyżki żywnościowe potrzebującym, są ścigane
przez urzędy skarbowe. Jego zdaniem chęć niesienia pomocy
potrzebującym nie może być podstawą do restrykcji
fiskalnych.
Poseł
Sylwester Pawłowski (SLD), pozytywnie ocenił działanie Ustawy -
dzięki niej została wypełniona luka istniejąca wcześniej w
tworzonym społeczeństwie demokratycznym, a organizacje pozarządowe
stały się trzecim, obok publicznego i prywatnego, sektorem życia
publicznego. W imieniu swojego klubu zwrócił uwagę na pilną
konieczność uproszczenia procedur przekazywania 1% oraz opowiedział
się za wprowadzonym już w życie odstąpieniem od wymogu publikowania
przez organizacje pożytku publicznego sprawozdań w Monitorze
Polskim.
Poseł Andrzej Mańka (LPR)
stwierdził, że Liga Polskich Rodzin pozytywnie ocenia
funkcjonowanie Ustawy w omawianym okresie.
Jednak nie traktuje tej Ustawy jako rozwiązania
docelowego. Należy ją w wielu punktach zmieniać i ulepszać. Jako
przykład podał ograniczenie wynagrodzeń w organizacjach pożytku
publicznego do 150% średniej krajowej, co jest istotne szczególnie
w przypadku organizacji zatrudniających kilkadziesiąt osób. Dzisiaj
organizacje pozarządowe często korzystają ze środków unijnych. To
są olbrzymie kwoty i aby nimi administrować, aby je dobrze wydawać,
potrzebni są do ich obsługi dobrzy fachowcy. W związku z tym wydaje
się zasadne, aby ten procent na wynagrodzenia był zwiększony.
Krytykował też duże koszty związane z uzyskaniem statusu
organizacji pożytku publicznego oraz wysokie koszty prowadzenia
odrębnej księgowości, nawet w przypadku niewielkich
środków.
Przebieg posiedzenia Komisja
Polityki Społecznej rozpatrującej sprawozdanie z działania Ustawy o
działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Można znaleźć
pod adresem:
http://orka.sejm.gov.pl/SQL.nsf/poskomprocall?OpenAgent&5&71
Źródło: Departament Pożytku Publicznego
Przedruk, kopiowanie, skracanie, wykorzystanie tekstów (lub ich fragmentów) publikowanych w portalu www.ngo.pl w innych mediach lub w innych serwisach internetowych wymaga zgody Redakcji portalu.
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
Teksty opublikowane na portalu prezentują wyłącznie poglądy ich Autorów i Autorek i nie należy ich utożsamiać z poglądami redakcji. Podobnie opinie, komentarze wyrażane w publikowanych artykułach nie odzwierciedlają poglądów redakcji i wydawcy, a mają charakter informacyjny.
