11 sierpnia 2004 Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie ustanowienia trzyletniego programu rządowego pod nazwą ‘Fundusz Inicjatyw Obywatelskich’. Wielkość Funduszu ma odpowiadać równowartości 1% środków finansowych, przekazanych przez podatników na rzecz organizacji pożytku publicznego. Na realizację programu rząd przeznaczy w każdym roku 30 mln zł. Ze środków FIO będą korzystać organizacje pozarządowe oraz kościelne osoby prawne, a także jednostki organizacyjne zajmujące się działalnością pożytku publicznego. Dysponentem środków FIO będzie minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego, którym obecnie jest minister Krzysztof Pater.
Program zostaje ustanowiony z dniem 1 stycznia 2005 roku i będzie
zrealizowany do 31 grudnia 2007 roku. Priorytetowe zadania programu FIO:
- finansowe wspieranie działań inicjowanych przez organizacje pozarządowe, dotyczących zadań publicznych wynikających z Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;
- finansowe zasilanie działań organizacji pozarządowych, umożliwiających im korzystanie ze środków Unii Europejskiej;
- finansowe wspieranie działań o charakterze interdyscyplinarnym, dotyczących inicjatyw obywatelskich wymagających zintegrowanych form działania organizacji pozarządowych;
- finansowanie działań promocyjnych w zakresie upowszechniania dobrych praktyk oraz modelowych rozwiązań służących rozwojowi społeczeństwa obywatelskiego z udziałem organizacji pozarządowych, a także współpracy między sektorami.
Po raz pierwszy powołanie Funduszu Inicjatyw Obywatelskich
zapowiedział w swoim expose remier Marek Belka. Dyskusje nad założeniami tego przedsięwzięcia
prowadzone były m.in. pod koniec czerwca 2004 w Radzie Działalności Pożytku Publicznego. W lipcu,
ku zaskoczeniu środowiska pozarządowego, prace nad Funduszem uległy znacznemu przyspieszeniu.
Konieczne były decyzje dotyczące prawnego umocowania Funduszu oraz zasad, na jakich miał działać.
Rozważano wówczas m.in. takie rozwiązania prawne jak nowelizację ustawy o działalności pożytku
publicznego, powołanie Funduszu w drodze odrębnej ustawy. Dylematy związane były także z
zagwarantowaniem Funduszowi apolityczności. Organizacje pozarządowe zarzucały stronie rządowej
zbytni pośpiech przy planowaniu Funduszu, z kolei strona rządowa namawiała, aby wykorzystać
sprzyjającą sytuację i przychylność polityczną dla sprawy.
Ostatecznie rząd zdecydował się na powołanie Funduszu jako
trzyletniego programu rządowego. Tak jak planowano, na realizację Programu zostaną przeznaczone
odrębne środki budżetowe, w ramach rezerwy celowej. Wielkość Funduszu ma odpowiadać równowartości
1% środków finansowych, przekazanych przez podatników na rzecz organizacji pożytku publicznego. Na
realizację programu rząd przeznaczy w każdym roku 30 mln zł. Ze środków FIO będą korzystać
organizacje pozarządowe oraz kościelne osoby prawne, a także jednostki organizacyjne zajmujące się
działalnością pożytku publicznego. Dysponentem środków FIO będzie minister właściwy ds.
zabezpieczenia społecznego, którym obecnie jest minister Krzysztof Pater.
Źródło: Kancelaria Premiera Rady Ministrów
