21 listopada ruszyła nowa odsłona platformy informacyjno-analitycznej Jawnylobbing.pl. Stowarzyszenie 61 we współpracy z Fundacją Frank Bold i 300Polityka wprowadza, obok działającego od 12 lat serwisu MamPrawoWiedziec.pl, kolejne narzędzie, które wzmocni debatę publiczną i dostarczy rzetelnych danych na temat procesu stanowienia prawa w Polsce. Jawnylobbing.pl stawia sobie za cel zwiększenie transparentności w polskiej polityce i kontrolę działań lobbingowych.
W oparciu o liczne dostępne źródła, m.in. wykaz prac legislacyjnych czy stenogramy posiedzeń komisji sejmowych, Jawnylobbing.pl zbiera i analizuje informacje, pozwalające ustalić, kto i dlaczego wspierał, promował lub forsował nowe ustawy i zmiany w przepisach już istniejących. Tylko pełna jawność procesu tworzenia prawa buduje zaufanie do władzy i systemu prawnego w kraju.
– Każdy obywatel ma prawo wiedzieć, kto stoi za zmianami przepisów. Choćby dlatego, że mogą one znacząco wpływać na jego życie, pracę, czy prowadzony biznes – mówi ekspertka stowarzyszenia dr Magdalena Wnuk, współtwórczyni serwisu. – Obywatel powinien rozumieć mechanizmy tworzenia prawa, a lobbing jest właśnie jednym ze znaczących czynników, wpływających na powstające prawo. Poza tym informacja o skali lobbingu, jego czytelności i celach świadczy też o władzy i powinna być elementem jej oceny – dodaje dr Wnuk.
Informacje opracowane przez zespół Jawnylobbing.pl obejmują działania lobbingowe z VIII kadencji Sejmu. W latach 2015-2019 odnotowaliśmy działania ok. 6000 lobbystów – osób reprezentujących organizacje branżowe, przedsiębiorstwa, uczelnie czy związki zawodowe, a także lobbystów zawodowych. Z danych publicznych wynika, że w ciągu ostatnich czterech lat doszło do 68 tzw. zarejestrowanych kontaktów lobbystów zawodowych z urzędnikami w ministerstwie. Całościowa analiza dostępnych danych, przede wszystkim z Sejmu, wskazuje jednoznacznie – najwięcej jawnego lobbingu jest w rolnictwie.
– Serwis Jawnylobbing.pl idealnie wpisuje się w misję i cele, jakie postawiliśmy sobie, powołując Stowarzyszenie 61 – dodaje jego prezeska, Róża Rzeplińska. – Dlatego szybko zdecydowaliśmy się na zaangażowanie sił naszego zespołu i delegowanie doświadczonych i kompetentnych osób do jego budowy. Serwis Jawnylobbing.pl to efekt współpracy trzech organizacji: Fundacji Frank Bold, serwisu internetowego 300polityka.pl i naszego Stowarzyszenia 61.
Przy tworzonym przez półtora roku serwisie pracował 15-osobowy zespół badaczy, prawników, programistów, grafików i wolontariuszy. Partnerem technologicznym jest Fundacja ePaństwo, która dostarczyła narzędzi do zaciągania danych legislacyjnych. Strona powstała we współpracy z firmami technologicznymi Vavatech i Future Mind. Ostatnie dwa miesiące były fazą testowania i uzupełniania danych.
– Jawnylobbing to od dwóch lat największa baza informacji o lobbingu w Polsce, która teraz będzie prezentowana w zupełnie nowej odsłonie i ze znacznie większym zasobem danych. Poza dostarczeniem wszystkim zainteresowanym informacji o tym jak tworzone jest w Polsce prawo, serwis pokazuje rządzącym, że przejrzysty proces legislacyjny byłby możliwy, gdyby jego przebieg prezentować obywatelom w czytelnej i atrakcyjnej formie, bez zmuszania ich do odwiedzenia dziesiątek rządowych i parlamentarnych stron internetowych – dodaje Bartosz Kwiatkowski, dyrektor Fundacji Frank Bold i pomysłodawca powstania serwisu.
– Zdajemy sobie sprawę, że w polskiej kulturze politycznej kwestia lobbingu nie jest najlepiej uregulowana. Definicja działań lobbingowych jest szeroka, z kolei lobbysty – zawężona do osób, które prowadzą działalność lobbingową zarobkowo na rzecz osób trzecich – dodaje dr Magdalena Wnuk. – Działania wspierające jakieś rozwiązania prawne lub zmiany w przepisach, w powszechnej opinii wydają się być czymś wstydliwym, na pograniczu łamania prawa, a przynajmniej etyki. Co za tym idzie, nie ma wielkiej ochoty do ich ujawniania i opisywania. Wszyscy – politycy i lobbyści – starają się, jeśli to tylko możliwe, zaliczyć swoje aktywności do kategorii doradztwa, ekspertyz itp., a nie lobbingu.
Serwis będzie aktualizowany w sposób stały. Dane na serwisie Jawnylobbing.pl są dostępne nieodpłatnie. Zapraszamy media, zwłaszcza dziennikarzy śledczych, do współpracy i zwracania się z pytaniami z zakresu działań lobbingowych pod adresem jawnylobbing@art61.pl
Źródło: Stowarzyszenie 61