Rzecznik Praw Obywatelskich naciska na przyśpieszenie prac nad nowelizacją ustawy o dostępie do informacji publicznej.
W listopadzie zeszłego roku informowaliśmy o podjęciu przez
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji prac nad zmianami w
przepisach regulujących kwestię dostępu do informacji publicznych.
Od początku obowiązywania ustawy sygnalizowano wiele problemów z
zastosowaniem zawartych w niej regulacji. Plany nowelizacji
pojawiły się jednak dopiero niedawno, głównie w związku z
zastrzeżeniami, które zgłosiła Komisja Europejska. Główne
zastrzeżenia Komisji dotyczyły między innymi tego, że z
obowiązujących w Polsce przepisów nie wynika jasno czym różni się
prawo do dostępu do informacji publicznej od uprawnienia do jej
wykorzystania. To z kolei utrudnia nie tylko praktyczną realizację
idei przejrzystości życia publicznego, ale także prowadzenie
działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy mają bowiem trudności np.
z wykorzystaniem danych (raportów, badań, analiz, etc.)
znajdujących się w zasobach instytucji publicznych.
Rzecznik Praw Obywatelskich w swoich zastrzeżeniach idzie jednak
dalej. Podkreśla konieczności skorygowania ustawy o dostępie do
informacji publicznej także pod kątem innych błędów i przypomina,
że obecnie obowiązujące przepisy są ogólnie mało efektywne. Ustawa
nie precyzuje na przykład, czym właściwie jest „informacja
publiczna”. Nie jest jasne na jakich zasadach udostępniane mogą być
informacje znajdujące się jeszcze w stadium przygotowania. Ponadto
przepisy pozwalają na przewlekanie postępowania w rozpatrywaniu
wniosków o udostępnienie informacji, nie określają jednoznacznie
zasad pobierania opłat za udostępnienie informacji i w praktyce
uniemożliwiają zastosowanie sankcji w stosunku do instytucji
odmawiających dostępu do informacji. Nie określają też
wystarczająco zasad upowszechniania informacji za pośrednictwem
Biuletynu Informacji Publicznej. W końcu przepisy ustawy o dostępie
do informacji publicznej są dublowane lub wchodzą w kolizję z
innymi regulacjami, jak np. ustawą o ochronie danych osobowych, o
ochronie informacji niejawnych, czy ustawą o działalności
lobbingowej w procesie stanowienia prawa.
Regulacje dotyczące dostępu do informacji publicznej są bardzo
ważne z punktu widzenia społeczeństwa obywatelskiego. Są niezbędne
dla funkcjonowania organizacji pozarządowych oraz
instytucjonalizacji dialogu obywatelskiego.
Źródło: Biuro RPO, materiały własne
