"Rozwój edukacji globalnej w Polsce..." – podsumowanie grudniowej konferencji
W dniach 9-10 grudnia 2009 roku w Warszawie odbyła się konferencja „Rozwój edukacji globalnej w Polsce – perspektywy współpracy międzysektorowej”. Wydarzenie to zostało zorganizowane przez grupę roboczą ds. edukacji globalnej, działającą przy Grupie Zagranica. Było ono pierwszym z cyklu spotkań, których celem jest stworzenie porozumienia na rzecz edukacji globalnej w Polsce.
Konferencja została objęta patronatem Ministra Edukacji Narodowej i była współorganizowana przez Centrum Północ Południe przy Radzie Europy przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej.
Konferencja stanowiła w zamyśle organizatorów początek dłuższego procesu, który ma doprowadzić do upowszechnienia wysokiej jakości edukacji globalnej w naszym kraju. Intencją Grupy Zagranica jest włączenie do tego procesu przedstawicieli ministerstw, ośrodków doskonalenia nauczycieli, kuratoriów oświaty, nauczycieli, pracowników organizacji pozarządowych oraz innych instytucji zainteresowanych rozwojem w Polsce edukacji globalnej. W 2010 roku planujemy organizację sześciu spotkań tematycznych związanych z upowszechnianiem edukacji globalnej, ich efektem ma być wspólnie stworzony dokument o charakterze konsensusu, który będzie podstawą kontynuowania działań w zakresie edukacji globalnej w sposób bardziej skoordynowany i efektywny.
To dwudniowe wydarzenie miało charakter platformy wymiany opinii i doświadczeń podmiotów aktywnych w tej dziedzinie edukacji. Uczestniczyło w niej ponad 60 osób, z czego 25 reprezentowało trzeci sektor. Dodatkowo gościliśmy siedmiu przedstawicieli szkół, siedmiu przedstawicieli Kuratoriów Oświaty, jedną uczelnię, jednego reprezentanta mediów, dwie osoby z organizacji międzynarodowych, trzech przedstawicieli wydawców, trzech gości z zagranicy, pięciu reprezentantów Ośrodków Doskonalenia Nauczycieli, trzy osoby reprezentujące samorządy lokalne oraz pięciu przedstawicieli ministerstw (MEN, MSZ, MŚ).
Program konferencji składał się z trzech części:
- Sesje plenarne:
Pierwszego dnia swoje stanowiska w sprawie EG zaprezentowali: Krzysztof Stanowski z MEN, Joanna Popławska z MEZ, Justyna Janiszewska z Grupy Zagranica oraz Miguel Silva z Centrum Północ-Południe, który zaprezentował „Europejski konsensus w sprawie rozwoju - wkład edukacji dla rozwoju i podnoszenia świadomości".
Drugiego dnia podczas sesji plenarnych zaprezentowane zostały: Międzysektorowe podejście do Edukacji globalnej w Wielkiej Brytanii (Pete Davis), Strategia na rzecz Edukacji globalnej w Portugalii (Miguel Silva) oraz Programy Komisji Europejskiej wspierające Edukację globalną (Karina Chircu, Europe Aid).
- Grupy robocze: Przedstawiciele ministerstw, instytucji nadzoru pedagogicznego, ośrodków kształcenia i doskonalenia nauczycieli, organizacji pozarządowych, uczelni wyższych, zrzeszeń zawodowych, wydawcy i rzeczoznawcy podręczników szkolnych oraz nauczyciele, w ramach grup roboczych, wypracowali rekomendacje w trzech uzupełniających się blokach tematycznych:
- Edukacja globalna - poszukiwanie wspólnej płaszczyzny rozumienia tematu.
- Jakość edukacji globalnej.
- Edukacja globalna w systemie edukacji formalnej.
- Podsumowania:
Każdego dnia na zakończenie każda z grup prezentowała wyniki swoich prac. Następnie całość dnia była omawiana przez prowadzącego ten etap Marcina Wojtalika (IGO). Na zakończenie konferencji zaprezentowane zostały przedyskutowane wcześniej, do których na bieżąco odnieśli się Joanna Popławska z MSZ oraz Jarosław Jankowski z MEN.
Konkluzje konferencji „Rozwój edukacji globalnej w Polsce - perspektywy współpracy międzysektorowej"
Wspólna płaszczyzna rozumienia tematu:
- Warunkiem rozwoju edukacji globalnej/edukacji rozwojowej/edukacji dla zrównoważonego rozwoju w Polsce jest znalezienie wspólnej płaszczyzny rozumienia tematu przez przedstawicieli wszystkich zaangażowanych sektorów.
- Wielość i różnorodność definicji oraz stosowanej terminologii utrudnia dialog i współpracę we wdrażaniu i promocji edukacji globalnej w Polsce.
- Forum wymiany doświadczeń specjalistów i praktyków oraz debata publiczna są warunkami do wypracowania ramowej definicji, która powinna zostać opublikowana w państwowym dokumencie.
- Rekomendowane działania dla usprawnienia procesu wypracowywania międzysektorowego porozumienia w zakresie edukacji globalnej/edukacji rozwojowej/edukacji dla zrównoważonego rozwoju:
- zidentyfikowanie nowych uczestników procesu i podtrzymanie zaangażowania uczestników już biorących w nim udział
- wybór grupy sterującej koordynującej proces
- określenie potrzeb i interesów uczestników procesu
- określenie formy, miejsca, harmonogramu i kosztów procesu
- działania rzecznicze i promocja
- doprowadzenie do zapisania definicji w państwowym dokumencie.
Edukacja globalna w systemie edukacji formalnej:
- Dla upowszechnienia edukacji globalnej konieczne jest podejście systemowe i strategiczne planowanie działań.
- Kluczowe czynniki wpływające na tą sytuację to: atuty - wprowadzenie treści EG do nowej podstawy programowej, zaangażowanie MEN i NGOs; trudności - niejasność pojęciowa, niewystarczające przygotowanie nauczycieli i brak wysokiej jakości materiałów.
- Warunkami koniecznymi dla reformy systemu są zmiany w zakresie: włączenie zagadnień edukacji globalnej w treść podręczników szkolnych uwzględniając kryteria jakości EG, zadbanie o odpowiednie przygotowanie nauczycieli (kształcenie i doskonalenie), kształtowanie społecznej świadomości wagi problematyki globalnej, zapewnienie stabilnych źródeł finansowania.
Jakość edukacji globalnej:
- Standardy są potrzebne, by edukacja ta byłą trafna, skuteczna, efektywna, trwała i mogła oddziaływać na grupy docelowe.
- Warto budować je wokół: wiedzy - dostosowanej do odpowiedniego etapu edukacji formalnej, przedmiotowej, wokół umiejętności, które wspomagają procesy poznawcze i wpływają na podnoszenie trwałości wiedzy i wykorzystanie jej w praktyce, wokół kształtowania postaw.
- Jakość edukacji globalnej można podnieść poprzez opracowanie wspólnych standardów dla wszystkich sektorów i ich wdrożenie. Istotna jest również ewaluacja.
- Potrzebne jest stworzenie międzysektorowej grupy roboczej, która przeanalizuje kryteria i wypracuje wspólne rozumienie jakości edukacji globalnej, które będzie odpowiednie dla wszystkich zainteresowanych: instytucji edukacji formalnej, departamentów ministerialnych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego.
Źródło: Grupa Zagranica