Rozwój trzeciego sektora w Polsce oraz wzrost popularności koncepcji CSR (ang. Corporate Social Responsibility) oznaczającej społeczną odpowiedzialność biznesu może być korzystny nie tylko dla NGO, czy firm, ale także dla całego społeczeństwa. Czego możemy zatem spodziewać się po współpracy między sektorami?
Rozwój III sektora w Polsce
Dynamicznie rozwijający się w Polsce trzeci sektor obejmuje organizacje pozarządowe (NGO – ang. non-governmental organisation), takie jak m.in.: fundacje, czy stowarzyszenia. Na chwilę obecną w Polsce zarejestrowanych jest ponad 100 tys. organizacji pozarządowych, a liczba ta stale rośnie. NGO mają też coraz większe znaczenie i pełnią coraz bardziej istotne funkcje, pomagając realizować i wspierać m.in.: działania społeczne, ekologiczne czy edukacyjne.
Większe znaczenie CSR
Współcześnie możemy mówić również o wzroście znaczenie koncepcji CSR, której początki sięgają XIX w., kiedy to w Stanach Zjednoczonych zaczęto promować ideę „Ewangelii bogactwa” (ang. Gospel of Wealth) podkreślającej moralny obowiązek osób zamożnych w pomaganiu pracownikom i społecznościom. Dalszy rozwój koncepcji w kolejnych latach doprowadził do ugruntowania standardów. Przykładem takich działań może być organizowany od 2012 r. i cieszący się ogromną popularnością charytatywny bieg sztafetowy na rzecz osób z niepełnosprawnościami ruchowymi – Poland Business Run. W XXI w. strategia CSR staje się dla przedsiębiorstw jednym z priorytetów.
Wspólne wyzwania
Do wspólnych wyzwań należą przede wszystkim cele zrównoważonego rozwoju, takie jak: koniec z ubóstwem, dobra jakość edukacji, równość płci, czy działania w dziedzinie klimatu. Duże wyzwania wymagają współpracy różnych sektorów, które w wielu przypadkach wzajemnie się uzupełniają. Bardzo często organizacje pozarządowe dysponują niezbędną fachową wiedzą i znajomością lokalnej społeczności, a duże przedsiębiorstwa, czy korporacje posiadają zasoby, które umożliwiają skuteczne działania.
Realizacja strategii, takich jak CSR jest korzystna zarówno dla przedsiębiorstw, które zyskują wiarygodność, jak i dla NGO, które mogą realizować swoje cele. Dobre relacje biznesu z NGO przekładają się na lepsze relacje z lokalną społecznością, większą lojalnością wśród klientów oraz korzystniejszym wizerunkiem samej firmy. Działania NGO prowadzą m.in.: do wzmocnienia społeczeństwa obywatelskiego, monitorują działania władz i tworzą miejsca pracy.
Elementem łączących te dwa sektory jest również współtworzenie kampanii informacyjnych czy edukacyjnych. Biznes i NGO to kierunek zgodny z ideą zrównoważonego rozwoju i nowoczesnego, odpowiedzialnego zarządzania.
Formy współpracy
Współpraca między NGO a biznesem może przybierać różne formy. Do najczęstszych możemy zaliczyć np.: darowizny finansowe i rzeczowe, sponsoring społeczny, partycypację poprzez wolontariat pracowniczy, doradztwo czy konsultacje. Współpraca może być ukierunkowana na długofalowe działanie nad konkretnym projektem, a wspólnym mianownikiem może być również aplikowanie o granty, czy fundusze unijne.
Pozostałe korzyści i zagrożenia
Poza wspomnianymi powyżej korzyściami CSR może pozytywnie oddziaływać na rozwój kompetencji pracowników, a dla samych firm może to stanowić wartość dodaną w kontekście ubiegania się o ww. fundusze i granty. Dla NGO korzyścią może być możliwość profesjonalizacji organizacji, dzięki mentoringowi firm, czy poznaniu konkretnego know-how. Z drugiej strony należy pamiętać jednak, że między organizacją pozarządową a firmą możliwy jest konflikt interesów, a także istnieje ryzyko, że firma wykorzysta NGO tylko do poprawy swojego wizerunku – tzw. greenwashing.
Dobre praktyki i rekomendacje
Aby uniknąć konfliktu interesów, organizacje pozarządowe i firmy powinny działać, opierając się na podobnych wartościach, takich jak np. cele zrównoważonego rozwoju. Zawarcie między stronami umowy partnerskiej i odpowiednie uregulowanie swoich praw może zapobiec ewentualnym nieporozumieniom w przyszłości. Strony powinny też pomimo to zachować pewną autonomię, a ich działania powinny podlegać stosownej ewaluacji. Kluczowe znaczenie może mieć odpowiednio dobrana komunikacja i transparentność polegająca np. na wywiązywaniu się z obowiązku informacyjnego w formie raportów.
Podsumowanie
Coraz większa liczba organizacji pozarządowych i fakt, że pełnią one obecnie coraz bardziej istotne funkcje społeczne, świadczy o tym, że III sektor w Polsce dynamicznie się rozwija. Na popularności zyskuje również CSR będący strategią, korzystną nie tylko dla NGO, czy firm, ale dla całego społeczeństwa.
Do najważniejszych wspólnych wyzwań należy przede wszystkim osiąganie celów zrównoważonego rozwoju i przeciwdziałanie ubóstwu, zmianom klimatycznym, czy działania na rzecz edukacji i równości płci. Wśród korzyści współdziałania możemy wymienić m.in.: możliwość profesjonalizacji i zrealizowania statutowych założeń przez NGO, zwiększenie wiarygodności i poprawę wizerunku dla firm, czy większą świadomość prawną oraz nowe miejsca pracy dla społeczeństwa.
Należy przy tym, jednak pamiętać o możliwości potencjalnych nadużyć, czy ryzyk, takich jak np. greenwashing. Zróżnicowane mogą być, natomiast same formy współpracy w zakresie CSR, począwszy od darowizn i sponsoringu po partycypację w formie wolontariatu pracowniczego, doradztwa czy konsultacji. Ważne jednak, aby działania firm i organizacji pozarządowych oparte były na podobnych wartościach i uregulowane były w odpowiedni sposób w celu zabezpieczenia swoich interesów.
Źródło: Colectiva Centrum Inicjatyw Społecznych i Prawnych