Publicystyka - ngo.pl

Ponad 20 osób kandydujących poparło Program Roślinna Szkoła. Green REV Institute wraz z Klubem Myśli Ekologicznej, Rodzicami dla Klimatu, Fundacją Onkologiczną Rakiety i Polską Radą Organizacji Młodzieżowych opracował postulaty Programu dla reform w obszarze wyżywienia zbiorowego, oznakowania żywności, dostępu do wegańskich posiłków w szkołach, zamówień publicznych. W sprawie posiłków w szkołach interweniował u Ministry Zdrowia prof. Marcin Wiącek, Rzecznik Praw Obywatelskich. Ponad 50 organizacji podpisało także list do Ministry Zdrowia o zmianę Rozporządzenia MZ ws. wyżywienia w placówkach prowadzących wyżywienie zbiorowe. Niestety odpowiedź Ministry nie pozostawia złudzeń - bez silnej presji rząd nie zauważy potrzeby naprawy systemu żywności i będzie unikać odpowiedzialności za to jaka żywność trafia na talerze w stołówkach. Ministry nie przekonują argumenty zdrowotne czy środowiskowe. 

Przeprowadzone przez Green REV Institute i Future Food 4 Climate w 2022 r. badanie dot. wyżywienia w szkołach w Polsce wskazuje wyraźnie na konieczność reformy w obszarze wyżywienia zbiorowego. “Jednym z głównych wniosków badania jest brak dostępności do żywienia jako takiego na poziomie odpowiadającym potrzebom osób uczących się. Istnieje kilka głównych sposobów uzupełniania tych systemowych braków. Prawie 80% (78,1%) osób uczących się przynosi jedzenie z domu, co w połączeniu z brakiem możliwości podgrzania go (brak systemowych rozwiązań w tym zakresie) oznacza, że zjadane posiłki są zimne. 40% (40,6%) osób korzysta z oferty sklepów zlokalizowanych w pobliżu szkół, co w połączeniu z zakazem opuszczania szkoły podczas zajęć dydaktycznych także daje efekt zjadania zimnych posiłków. Najbardziej niezgodny z zasadami zdrowego i zbilansowanego żywienia jest fakt, że prawie 1⁄4 (24,2%) badanych nie je żadnego posiłku podczas przebywania w szkole. Wpisując to w kształt zajęć dydaktycznych w polskim systemie oświaty oznacza to, że niektóre osoby uczące się spędzać mogą nawet 8-10 godzin w szkole bez zjedzenia pełnowartościowego posiłku.”

Unia Europejska miała przyjąć przełomowe rozporządzenie dot. zrównoważonego systemu żywnościowego, tzw. sustainable food system law. Niestety Komisja Europejska od 2022 r. wycofuje się z planów o naprawie systemu żywności:

a) zablokowano prace nad zmianą zasad finansowania kampanii marketingowych mięsa i nabiału w ramach pieniędzy ze Wspólnej Polityki Rolnej (kampania REV #StopEUMeatAds);

b) nie przeprowadzono rewizja prawa dla zwierząt tzw. hodowlanych, czyli faktycznie w obszarze bezpieczeństwa żywności (bo zwierzęta w unijnym prawie są tam gdzie jedzenie);

c) wycofano zmiany we Wspólnej Polityce Rolnej dla środowiska i klimatu ( przegłosowano to w trybie nadzwyczajnym na ostatniej sesji PE w kwietniu 2024 r.);

d) nie przyjęto rozporządzenia dot. ograniczania wykorzystania pestycydów - co ma katastrofalne skutki dla naszego zdrowia i dla środowiska i bioróżnorodności;

e) nadal Polska blokuje rozporządzenie ws. odbudowy zasobów przyrodniczych - Nature Restoration Law;

f) nie przeprowadzono rewizji ws. EU School Scheme czyli Programu Owoce, Warzywa i Mleko w Szkole (a to z niego finansujemy zakup mleka krowiego w kartonikach dla szkół i szkodliwą propagandę dot. korzyści wynikających z picia mleka i spożywania nabiału zwierzęcego).

Lista jest bardzo długa i osoby, które zostaną Posłami i Posłankami będą mogły interweniować ws. żywności.

Ostatni raport Banku Światowego mówi wyraźnie - musimy ograniczać konsumpcję mięsa i produktów zwierzęcych. Mimo, że w niektórych krajach Europy powoli zmniejszamy udział żywności zwierzęcej to fakty są nadal przerażające:

a) Polska jest liderką "produkcji" kurczaków i ferm wielkotowarowych, co ma znaczący wpływ na społeczności mieszkające na obszarach gdzie powstają fermy, na nasze zasoby wodny, powietrze, glebę i zdrowie. Jak wskazuje w Białej Księdze Sektora Hodowlanego: Smród, krew i łzy dr. Sylwia Spurek: “Zgodnie z najnowszymi opracowaniami naukowymi sektor hodowlany jest odpowiedzialny w znacznym stopniu za negatywny wpływ rolnictwa na środowisko. W Europie odpowiada za: 78% utraty różnorodności biologicznej na lądzie, 80% zakwaszenia gleby i zanieczyszczenia powietrza (emisja amoniaku i tlenków azotu) oraz 73% zanieczyszczenia wód (zarówno azot, jak i fosfor). (…) Pierwszą kwestią, na którą należy zwrócić uwagę, są emisje gazów cieplarnianych uwalnianych w wyniku funkcjonowania przemysłu hodowlanego. Szacuje się, że przyczynia się ona do globalnych emisji ok. 14,5% gazów cieplarnianych pochodzenia antropogenicznego. Wśród gazów emitowanych w wyniku funkcjonowania ferm przemysłowych należy wymienić przede wszystkim dwutlenek węgla (CO2, ok. 9% całości antropogenicznych emisji światowych), metan (CH4, ok. 35-40% światowych antropogenicznych emisji) oraz podtlenek azotu (N2O, ok. 64%).b) zgodnie z raportem Plant Based Treaty Safe and Just: “Sposób, w jaki produkujemy żywność na świecie, jest najważniejszą przyczyną przekroczenia granic naszej planety. Jest to największe zagrożenie dla stabilności planety i naszych systemów podtrzymywania życia, od słodkiej wody, zapylaczy i zdrowia gleby, po generowanie opadów oraz jakość powietrza i wody. Produkcja żywności zagraża naszej przyszłości (Rockström i Gaffney, 2021, 130);

c) w roku 2019, statystyki wskazywały, że aż 58% dorosłych Polek i Polaków miało problemy z nadwagą lub otyłością. Otyłość negatywnie wpływa zarówno na zdrowie fizyczne, jak i psychiczne. Osoby z otyłością oprócz wyższego ryzyka zachorowania na choroby nowotworowe mają wyższe ryzyko rozwoju takich schorzeń jak cukrzyca typu 2, choroby sercowo-naczyniowe, zwyrodnienia stawów, demencja czy choroba Alzheimera. Osoby, które zmagają się z otyłością są narażone na wykluczenia, doświadczają stygmatyzacji związanej z wagą oraz wieloaspektowej dyskryminacji uwzględniając także środowisko szkolne. Żywność pochodzenia zwierzęcego zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory. Dodatkowo zwiększa i nasila zjawisko ubóstwa żywnościowego jakościowego. 

Podsumowując- prawo do życia w czystym środowisku i prawo do zdrowej żywności zależą od tego jak politycy i polityczki kształtują rolnictwo (legislacja, dotowanie, polityki) i sposób w jaki produkowana jest żywność a także samo otoczenie żywności (oznakowanie, dostępność, promocje, reklamy, zamówienia publiczne, wyżywienie zbiorowe).

Na stronie www.roslinnaszkola.pl można sprawdzić które osoby kandydujące popierają Program.

Są to dzisiaj:

• Robert Biedroń, wiceprzewodniczący Lewicy, Poseł do PE 2019-2024, Okręg 4;
• Paulina Piechna- Więckiewicz, Ministra Edukacji Narodowej, Lewica, Okręg 4;
• Zofia Malisz, kandydatka Partii Razem, Lewica,  Okręg 4;
• Paulina Matysiak, Posłanka na Sejm X kadencji (Razem, Lewica), Okręg 6;
• Joanna Scheuring - Wielgus, Lewica, Okręg 7;
• Grażyna Kulik, Zieloni, Koalicja Obywatelska, Okręg 11;
• Ewa Surowiak, Razem, Lewica, Okręg 11;
• Bożena Przyłuska, Lewica, Okręg 3;
• Maciej Konieczny, Poseł na Sejm X kadencji, Razem, Lewica, Okręg 11;
• Piotr Drzewiecki, Zieloni, Koalicja Obywatelska, Okręg 12;
• Jan Harasymowicz, Razem, Lewica, Okręg 4;
• Tymoteusz Konkol, Razem, Lewica, Okręg 1;
• Joanna Kamińska, Zieloni, Koalicja Obywatelska, Okręg 4;
• Małgorzata Mękal, Koalicja Obywatelska, Okręg 10;
• Dorota Kolarska, Razem, Lewica, Okręg 10;
• Wiktoria Barańska, Razem, Lewica, Okręg 9;
• Karolina Zioło-Pużuk, Lewica, Okręg 4;
• Joanna Hańderek, Lewica, Okręg 10;
• Mateusz Iskrzyński, Lewica, Razem, Okręg 1;
• Agata Diduszko- Zyglewska, Lewica, Okręg 4;
• Robert Maślak, Lewica, Okręg 12;
• Karolina Haska, Razem, Lewica, Okręg 1;
• Paulina Korżenko, Razem, Lewica, Okręg 7;
• Dawid Murawa, Lewica, Okręg 7;
• Bartosz Markowski, Razem, Lewica, Okręg 1.