Partnerzy projektu systemowego 1.18 „Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej” w zadaniu (nr 4) w zakresie standaryzacji pracy z bezdomnymi w tym: opracowanie modelu „Gminnego Standardu Wychodzenia
z Bezdomności”, pragną przedłożyć finalny produkt z realizacji pierwszej fazy projektu – Diagnozy.
Pierwsza faza projektu realizowana była od września 2009 roku do czerwca 2010. Przedstawiona diagnoza problematyki bezdomności podzielona została na dwie części. Pierwsza stanowi część przygotowaną przez Zespół Badawczy, obejmuje ona kompleksowe ujęcie zjawiska bezdomności w Polsce od skali i charakteru zjawiska, poprzez problemy systemowe po analizy ram prawnych. Druga część stanowi opracowanie przygotowane przez Grupy Eksperckie, składające się z osób o możliwie największym doświadczeniu praktycznym i wiedzy teoretycznej w wyszczególnionych zakresach. Eksperci rekomendowani zostali przez poszczególne podmioty odpowiedzialne za przydzielone im zakresy tematyczne. Dodatkowym dla nich wsparciem byli eksperci zewnętrzni – osoby spoza struktur organizacji partnerskich, ale o bogatym i niezwykle cennym doświadczeniu i dorobku zawodowym.
Przedstawiony raport z fazy diagnozującej opisuje aktualny stan problematyki, ujęty w następujących obszarach tematycznych:
▪ streeworking (podmiot odpowiedzialny – PFWB);
▪ praca socjalna (podmiot odpowiedzialny – TPBA);
▪ mieszkalnictwo i pomoc doraźna (podmiot odpowiedzialny – Caritas);
▪ partnerstwa lokalne (podmiot odpowiedzialny – Barka);
▪ zdrowie (podmiot odpowiedzialny – MONAR);
▪ zatrudnienie i edukacja (podmiot odpowiedzialny – SOD);
Prace Grup Eksperckich i Zespołu Badawczego trwały od grudnia 2009 roku i zakończyły się w czerwcu 2010 roku. Łącznie nad raportem z fazy diagnozy pracowało niemal 100 ekspertów z różnych sektorów i badaczy z całej Polski. Zrealizowano około 50 spotkań ekspertów i badaczy, niektóre z nich połączone były z wizytami studyjnymi. Niniejszy raport jest pierwszym zbiorowym opracowaniem tak kompleksowo podsumowującym kilkunastoletnie funkcjonowanie systemu polityki społecznej wobec zjawiska bezdomności. W ramach diagnozy skatalogowaliśmy istniejące dzisiaj doświadczenia, formy pomocy oraz programy w zakresie streetworkingu, pracy socjalnej, mieszkalnictwa i zakwaterowania, pomocy doraźnej, zdrowia, partnerstwa a także rynku pracy i edukacji. Zebraliśmy, uspójniliśmy i zanalizowaliśmy istniejące i realizowane w Polsce filozofie, modele, metody i standardy w zakresie rozwiązywania problemu bezdomności. Całość raportu obejmuje nie tylko problematykę integracji społecznej ludzi bezdomnych, ale także zagadnienie interwencji oraz prewencji bezdomności, jako niezbędnych elementów systemu rozwiązywania problemu bezdomności. Przygotowaliśmy także odrębne opracowanie zawierające najważniejsze i kluczowe rekomendacje, które posłużą dalszej pracy projektowej w fazie budowania modelu „Gminnego Standardu Wychodzenia z Bezdomności".
Fazy diagnozy potwierdziła, że przedsięwzięcie stanowi istotny precedens na krajowej scenie zmagań ze zjawiskiem bezdomności. Nigdy dotychczas nie przeprowadzano projektu o zasięgu ogólnokrajowym, który angażowałby tak wiele pozarządowych środowisk pomocowych. Zadanie realizowane jest przez partnerstwo sześciu dużych, doświadczonych organizacji pozarządowych, które reprezentują szerokie spektrum poglądów, metod pracy z ludźmi bezdomnymi. Prócz zaangażowania partnerów z trzeciego sektora podkreślenia wymaga fakt włączenia w prace licznego grona ekspertów sektora publicznego zajmujących się tą problematyką, a także środowiska badaczy. Takie podejście stanowi praktyczny przykład partycypacyjnego rozumowania, to znaczy angażowania środowisk znajdujących się możliwie blisko problemu (praktyków i teoretyków) w prace zmierzające do tworzenia katalogu działań składających się na różnorodne ścieżki wychodzenia z bezdomności. Realizatorzy projektu są przekonani, że zaangażowanie możliwie szerokiego grona specjalistów w prace nad Gminnym Standardem, zaowocuje nie tylko lepszej jakości rezultatami, ale również tym, iż środowisko pomocy ludziom bezdomnym będzie miało realny wpływ na kształt systemu pomocy ludziom bezdomnym, co w dalszej kolejności przełoży się na łatwiejsze wdrażanie nowych rozwiązań w codziennej pracy.
W drugiej fazie – modelu – prace skupią się na wypracowaniu modeli wychodzenia z bezdomności (skonstruowanie ścieżek prowadzących od ulicy do samodzielności życiowej). Ujmując zagadnienie najogólniej będzie to okres wypracowywania kompleksowego, wystandaryzowanego (czyli uporządkowanego) podejścia do problematyki bezdomności pod nazwą Gminny Standard Wychodzenia z Bezdomności. Rezultatem będzie powstanie katalogu usług dla osób bezdomnych ujmujących kompleksowo zagadnienie zwalczania tego problemu, a nakierowanych na maksymalizację szans usamodzielnienia się (podjęcie pracy zawodowej, uzyskanie mieszkania, odtworzenie relacji społecznych).
Poniżej link do raportów.