Od stycznia do maja 2012 roku Elbląskie Centrum Mediacji i Aktywizacji Społecznej realizowało projekt pt. „Rosyjscy mediatorzy” w ramach programu Przemiany w Regionie RITA, finansowanego przez Polsko-Amerykańską Fundację Wolności.
W tym czasie 15 osób zostało przeszkolonych w zakresie powstawania, eskalacji i rozwiązywania konfliktów; mediacji – zasad, standardów postępowania, etyki, wzorów dokumentów oraz prawnych uregulowań mediacji w Federacji Rosyjskiej. W czasie szkolenia odbyły się również warsztaty przygotowujące uczestników do prowadzenia mediacji. W dniach 18- 20 maja 2012 r. szkolenie zakończyło się egzaminem i wręczeniem certyfikatów.
15 osób w Obwodzie Kaliningradzkim zostało przygotowanych do prowadzenia mediacji, ale czy panujące w Federacji Rosyjskiej realia pozwolą im na tę chwilę wykonywać ten zawód? Opierając się na naszych obserwacjach oraz informacjach, które mieliśmy okazję uzyskać na miejscu mamy spore wątpliwości. Naszym zdaniem przed Partnerem rosyjskim jeszcze długa droga.
Po pierwsze konieczna jest intensywna kampania społeczna na temat mediacji, aby uświadomić obywatelom tego kraju, że mają alternatywną w stosunku do drogi sądowej metodę rozwiązywania sporów i sami mogą podejmować decyzję w sprawach ich dotyczących, bez władczego nakazu. Na pewno wiąże się to z dużymi środkami, które na ten cel musiałyby zostać przeznaczone bezpośrednio przez państwo.
Po drugie, w kampanię tę muszą się zaangażować zarówno środowiska rządowe, samorządowe oraz pozarządowe. Bardzo ważne w tym zakresie są inicjatywy oddolne realizowane przez lokalne organizacje oraz edukacja społeczna, która może być prowadzona w czasie realizacji innych projektów o tematyce prawnej lub pro-społecznej. Całkiem niedawno Polska także borykała się z problemem niskiej świadomości w tym zakresie. Przez wiele lat nasze rodzime przepisy dotyczące mediacji nie były skutecznie wykorzystywane między innymi dlatego, że społeczeństwo nie miało świadomości o istnieniu tej instytucji.
Po trzecie, uświadomienia oraz zmian w sposobie postrzegania oraz stosowania wymaga cały system wymiaru sprawiedliwości. Jeżeli bowiem osoby powołane do stosowania i wykonywania prawa zaczną korzystać z instytucji i mediacji i wskazywać stronom sporów taką drogę rozwiązania ich konfliktu zapewne wzbudzi to zainteresowanie mediacją, a co najważniejsze wzbudzi zaufanie obywateli do tej instytucji.
W Polsce organizacje pozarządowe od samego początku były bardzo zaangażowane w propagowanie mediacji. Przeszliśmy bardzo długą drogę do czasu, aż mediacja przestała być anonimowa w świadomości społecznej oraz zyskała przychylność organów wymiaru sprawiedliwości. Bardzo często edukacja prawna obywateli zaczyna się właśnie w sądzie lub prokuraturze. Zdajemy sobie sprawę, że przed naszym rosyjskim partnerem jeszcze długa droga, zanim mediacja zyska należne jej miejsce wśród alternatywnych metod rozwiązywania sporów. Niemniej posiłkując się polskim przykładem możemy śmiało wysunąć tezę, że z czasem wpisze się ona na stałe nie tylko w porządek prawny, ale przede wszystkim w świadomość rosyjskiego społeczeństwa. Cieszymy się, że dzięki ogromnemu zaangażowaniu uczestników naszego szkolenia oraz wsparciu Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności mediacja jest już propagowana w Obwodzie Kaliningradzkim.
Projekt pn. „Rosyjscy Mediatorzy – cykl szkoleń z zakresu mediacji” finansowany jest w ramach Programu Polsko – Amerykańskiej Fundacji Wolności Przemiany w Regionie RITA” realizowanego przez Fundację Edukacja dla Demokracji.
