Publicystyka - ngo.pl

„Inspiracją dla tegorocznego tematu była przestrzeń w rozumieniu miejsca działań animacyjnych, a więc ta namacalna i fizyczna. Nie istnieje ona bez – lokującej się w niej – przestrzeni międzyludzkiej, stanowiącej istotę animacji” – podkreśliła Dorota Sentkowska, koordynatorka wydarzenia. „I tak, w drodze rozwijania wątku, naturalnie daje o sobie znać warstwa metaforyczna, trafiając w sedno – przecież koniec końców chodzi o naszą wewnętrzną przestrzeń, dzięki której pozostałe mają sens i budulec”.

Pomorskie Forum Animacji Społecznej od 2020 roku gromadzi ponad setkę osób działających społecznie, zajmujących się animacją społeczną, angażujących się w działania związane z rozwojem 3. sektora. Gości ciepło powitali Jerzy Boczoń – (prezes Fundacji RC), Łukasz Samborski (dyrektor) oraz Dorota Sentkowska.

W wydarzeniu brały udział osoby reprezentujące instytucje publiczne: Piotr Stec (Doradca Ministry ds Społeczeństwa Obywatelskiego), Paulina Filipowicz (Radna Sejmiku Województwa Pomorskiego), Katarzyna Ziemann (Dyrektorka Wydziału Rozwoju Społecznego w Gdańsku), osoby z Rady Miasta Gdańska: Marta Magott, Sylwia Cisoń, Andrzej Kowalczys oraz z Młodzieżowych Rad Miast –  Sandra Krawczyk i Sambor Godziszewski (Gdańsk) oraz Janek Górecki (Gdynia).

„To wielka radość co roku widzieć tak silną reprezentację organizacji pozarządowych i osób zaangażowanych społecznie w animację z mniejszych miejscowości z całego naszego regionu, bo przecież to oni tworzą tożsamość lokalnych społeczności” – podkreślił Łukasz Samborski.

Dzięki licznej obecności podmiotów spoza Trójmiasta, organizacje działające w mniejszych miejscowościach i regionach wiejskich miały swoją reprezentację w dyskusji. W przestrzeni Forum Animacji Społecznej działaczki i działacze ze środowisk pozarządowych i samorządowych wymienili się doświadczeniami i przedstawili swoje perspektywy dotyczące różnych zagadnień na temat  współpracy. W obecnym systemie, w którym NGOsy często realizują zadania zlecone lub dofinansowane przez samorząd, konieczne jest wypracowanie strategii, która umożliwi współdziałanie międzysektorowe jednocześnie pozostawiając organizacjom kluczową dla ich działania i rzetelności autonomię i transparentność. Ważne jest poznanie wzajemnych możliwości i podzielenie się dobrymi praktykami w kontekście kształtujących się nowych polityk samorządowych, które są na początku swojej 5-letniej kadencji.

O swoich doświadczeniach ze współpracy z MOPS Malbork w obszarze rewitalizowanym w ramach placówki Stacja Malbork+ opowiedziały Katarzyna Piesik oraz Beata Matyjaszczyk z ZHP Chorągiew Gdańska.

„Przestrzeń to temat rzeka. Żeby dobrze temat rozpatrzyć, trzeba wyjść od definicji” – tymi słowami Wioletta Toruńczak – animatorka społeczna, kierowniczka Biblioteki Publicznej Gminy Pruszcz Gdański i Mediateki, rozpoczęła pierwszy panel dyskusyjny. Większość osób obecnych na wydarzeniu zaznaczała w swoich wypowiedziach, że PRZESTRZEŃ to pojęcie wieloznaczne, używane w wielu naukach, wielu obszarach. Organizatorzy podjęli próbę zdefiniowania i uwspólnienia, co rozumiemy poprzez to zagadnienie.

Tomaszowi Kelerowi z Centrum Inicjatyw Obywatelskich Słupsk przestrzeń kojarzy się: „z pozytywną energią, dobrym słowem, bezpieczeństwem, z czymś, co otwiera, pomaga się rozwijać, pomaga przeżyć”. Natomiast Katarzynie Ziemann „z rozwojem. Ale też z wykorzystaniem, dostępnością przestrzeni, mądrym jej współdzieleniem”.

Sylwia Cisoń, która działa aktywnie w Stowarzyszeniu Inicjatywa Pomorze, jak wielu innych podkreśliła wartość przestrzeni jako platformy networkingu: „Myślę, że jest to miejsce do integracji, do sieciowania. Animacje, przestrzeń animacyjną tworzą ludzie. Więc to jest miejsce, gdzie ci ludzie mogą rzeczywiście ze sobą współpracować, nawiązać jakieś relacje i wychodzić z pomysłami, wspólnymi doświadczeniami w przestrzeń, dalej, na zewnątrz”.

„Przestrzeń w animacji społecznej jest to dla mnie miejsce lub przestrzeń metaforycznie, w którym możemy realizować wartości społeczeństwa obywatelskiego, w którym możemy zarażać innych do fajnych, społecznych postaw, które wzmacniają nas wszystkich w tym, żeby po prostu robić dobrze dla naszej lokalnej społeczności” – wyjaśnił Sambor Godziszewski – Przewodniczący Młodzieżowej Rady Miasta Gdańsk.

„Przestrzeń to przede wszystkim nie tylko budynek. (…) Bo  anima znaczy dusza, czyli tak naprawdę duszą tych miejsc są animatorzy. I to oni tak naprawdę nadają rytm tego, co się dzieje, sprawiają, że staje się to miejsce życzliwe dla innych, że inni chcą przychodzić, po prostu się spotykać. Więc to jest najważniejsze, ludzie, którzy tam pracują” – opowiadała Alina Fegler Kotkiewicz ze Stowarzyszenia EDUQ z Lęborka. Podkreśliła, że w kontekście współpracy i komunikacji grup zróżnicowanych np. ze względu na wiek lub pochodzenie, życzliwość, uśmiech i chęć bycia z innymi jest dużo ważniejsza, niż umiejętności językowe lub różnice międzypokoleniowe. 

W wielu wypowiedziach wybrzmiewała potrzeba szacunku i dialogu ponad podziałami, materializująca się jako przestrzeń przyjazna i otwarta.

„Uczestnicy przestrzeni muszą się kategorycznie wsłuchać w inne osoby. Nawet jak mają inne zdanie inne poglądy lub nawet mają ochotę się pokłócić – nie ma to znaczenia” – powiedział Andrzej Kowalczys – Radny Miasta Gdańska. „Przestrzeń musi być przede wszystkim otwarta. Przestrzeń zamknięta nie może już się nazywać przestrzenią, tylko już jakimś akwarium. [Przestrzeń jest – przyp.red.] niekończącym się dialogiem. Tutaj nie trzeba osiągać konsensusu, kompromisu, czegokolwiek. W niej się uczestniczy” – dodał.

Forum było taką fizyczną i metaforyczną, otwartą przestrzenią dla wszystkich chętnych osób – brały w nim udział osoby reprezentujące same siebie, lub inicjatywy rozwijające się, jeszcze niezarejestrowane. 

Zobacz, co o przestrzeni w animacji społecznej mówili Marta Dietrich z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Wejherowie iTomasz Keler z CIO Słupsk oraz Pomorskiej Sieci Centrów Organizacji Pozarządowych.

LINK do wideo: TU

„Przestrzeń dla mnie to ludzie, ale żeby ludzie mogli gdzieś funkcjonować, to musi być przestrzeń taka fizyczna – a jeżeli już mamy te dwie rzeczy, to jest idealnie” – powiedziała Anita Rodka – przewodnicząca Pomorskiej Rady Organizacji Pozarządowych, Prezes Fundacja Rozwoju Lokalnego Parasol Bytów.

Podobną myśl rozwinął Piotr Stec: „Przestrzeń to jest taki niesamowicie ważny element, bez którego jakby spotkanie nie może zafunkcjonować, tak? Bo o ile jesteśmy w stanie pewnie szybko zorganizować ludzi, ideę, jakieś potrzebne rzeczy, to czasami z tą przestrzenią są problemy. Bardzo dużo się mówi w sektorze obywatelskim o tym, że brakuje nam tych przestrzeni, obiektów, pomieszczeń, tego wszystkiego, co jest niezbędne”. Podkreślił również, że za korzystaniem ze wspólnej przestrzeni powinno iść poczucie odpowiedzialności za nią. „To, że to nie jest moje, jest Wasze, jest miasta, czy kogoś, nie zwalnia mnie z obowiązku takiego, żeby o tą przestrzeń również dbać i myśleć o rozwoju tej przestrzeni”.

„Najlepszą przestrzenią jest taka, w której można się integrować, sieciować. (…) Taką przestrzenią mogą być biblioteki, których obecność w każdej gminie gwarantuje ustawa” – powiedziała Monika Górecka z Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Gdańsku.

Ostatnie lata nauczyły nas, że można z powodzeniem prowadzić spotkania i dyskutować, a nawet pielęgnować relacje online, jednak dla wielu osób nie jest to substytut spotkania na żywo. Jak zauważył Michał Zorena – Kierownik Referatu WRS Miasto Gdańsk: „Przestrzeń może być też wirtualna, w której spotykają się różne poglądy, spotykają się różni ludzie, wymieniają się swoim doświadczeniem i to niestety jest ten kłopot, że ta cyfrowa przestrzeń jest coraz bardziej antagonizująca i polaryzująca. Dlatego bardzo dobrze, że takich przestrzeni fizycznych w naturze jest coraz więcej i tych okazji do spotkania jest coraz więcej”.

Być może łatwiej nam zobaczyć osobę w człowieku offline, doświadczanym wszystkimi zmysłami, w kontekście wspólnie przestrzeni, w której jesteśmy razem. Być może jest to sens animacji społecznej w ogóle.

„Przestrzeń jest szansą i możliwością, którą możemy albo wykorzystać, albo zaprzepaścić” – podsumowała Bogumiła Cirocka z Koła Gospodyń Wiejskich w Chwaszczynie i Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego.

Katarzyna Ziemann: ”Bardzo ważny jest potencjał społeczności lokalnej, która zna potrzeby swojej dzielnicy. Tworząc przestrzenie [w Gdańsku] myślimy o różnorodności naszych dzielnic”.

W Gdańsku są przestrzenie współdzielone jako centra aktywności lokalnej. Przywołano działające od niemal roku Centrum Dolna Brama, a także przestrzeń Solidarność Codziennie, w których bezpłatnie można realizować działania społeczne. Również Fundacja RC jest przestrzenią otwartą na realizację aktywności obywatelskich – organizacje pozarządowe mogą skorzystać z sal szkoleniowych, biblioteki, sali gimnastycznej oraz sali kinowej.

„My tworzymy przestrzeń po to, żeby inni mogli również poznać się i tworzyć tę przestrzeń gdzieś indziej. To są właśnie te inspiracje. Chcemy, żeby wychodziło to poza Gdańsk. W Gdańsku mamy dużo fajnych przykładów tworzenia takiej przestrzeni. Nie tylko właśnie domy i kluby sąsiedzkie, ale również inne działania podejmowane przez organizacje pozarządowe. Również we współpracy z samorządem, który tutaj w mieście Gdańsk wspiera takie inicjatywy tworzenia nowych przestrzeni do działań. Jednym z głównych celów, do których dążymy to jest docieranie też do mniejszych ośrodków z takimi inicjatywami. Dostaję sygnały, że mniejsze miejscowości chcą do nas do Gdańska przyjechać, dowiedzieć się jak taką przestrzeń tworzyć” – opowiadał Łukasz Samborski.

„Ostatnio się dużo o tym mówi, o tym wypaleniu, o tym, żebyśmy jednak wspierały siebie(…) do tej pory bardzo działałyśmy na zewnątrz, żeby gdzieś tam animować kobiety w różnych kryzysach, teraz pamiętamy też o tym, że musimy zadbać o siebie. I tak też szukamy jakichś źródeł, gdzie możemy… Dostać wsparcie i właśnie myśleć o sobie, żebyśmy miały tę siłę dalej działać” – zauważyła Sylwia Cisoń.

Bezpieczna przestrzeń do spotkania i wymiany doświadczeń przeciwdziała wypaleniu aktywistek i aktywistów. Jako podmiot wspierający rozwój organizacji pozarządowych, pamiętamy o osobach, które je tworzą. Poprzednie edycje PFAS skupiały się na wyjaśnieniu kim jest i jaką rolę pełni animator społeczny oraz na dobrostanie animatorek i animatorów. Dlatego oprócz paneli dyskusyjnych w trakcie IV Pomorskiego Forum Animacji Społecznej była okazja do posłuchania muzyki na żywo i udziału w warsztatach dotykających różnych aspektów doświadczania przestrzeni, w tym: zmysłowości, uważności i dbania o ciało. 

ZAPRASZAMY DO OBEJRZENIA WIDEO ROZMÓW NA KANALE >>> YOUTUBE 

Tekst redagowany we współpracy z Aleksandrą Wasilczuk, specjalistką Działu PR Fundacji RC. 

Organizator wydarzenia: Fundacja RC (Regionalne Centrum Informacji i Wspomagania Organizacji Pozarządowych).

Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Młodzieżowy na lata 2022-2033.

Dofinansowano ze środków Miasta Gdańska.

Patronaty Honorowe nad wydarzeniem objęli: Marszałek Województwa Pomorskiego Mieczysław Struk, Wojewoda Pomorski Beata Rutkiewicz, Prezydent Miasta Sopotu Magdalena Czarzyńska-Jachim, Prezydent Miasta Gdyni Aleksandra Kosiorek, Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot

Partnerem eventowym wydarzenia było Stowarzyszenie Morena

Forum organizowane było także w partnerstwie z: Pomorską Siecią Centrów Organizacji Pozarządowych, Funduszem Akumulator Społeczny, Fundacją Lekkość, Fundacją Instytut Równowagi Społeczno-Ekonomicznej, Młodzieżowym Sejmikiem Województwa Pomorskiego, Młodzieżową Radą Miasta Gdańska, Młodzieżową Radą Miasta Gdyni

Patroni medialni: Zawsze Pomorze, NGO.pl, Gdansk.pl, Radio Kaszebe