„Przedsiębiorstwa społeczne”, doc. dr hab. Ewa Leś, „Gazeta Prawna”
Jak pomagać osobom długotrwale bezrobotnym w powrocie na rynek pracy? Jak radzą sobie z tym problemem członkowie UE? Więcej na ten aktualny temat w ciekawych artykułach doc. Ewy Leś.
Masowe bezrobocie w Polsce wymusza poszukiwanie niekonwencjonalnych rozwiązań służących powrotowi bezrobotnych do pracy. W krajach Unii Europejskiej takim nowatorskim rozwiązaniem są przedsiębiorstwa społeczne zakładane przez stowarzyszenia bezrobotnych z pomocą państwa, władz samorządowych, Kościoła i związków zawodowych.
Główne cele przedsiębiorstw społecznych to:
• reintegracja z rynkiem pracy: osób niepełnosprawnych oraz osób długotrwale bezrobotnych, zagrożonych lub dotkniętych wykluczeniem społecznym (osoby uzależnione, b. więźniowie, młodzież, która przerwała obowiązek szkolny) i w ten sposób ograniczanie bezrobocia i marginalizacji społecznej,
• pełnienie roli przejściowych rynków pracy, stanowiących etap przejścia do otwartego rynku pracy.
Dla przykładu – obecnie we Włoszech istnieje około 4,5 tysiąca spółdzielni socjalnych, z czego 70 proc. świadczy usługi socjalne, a 30 proc. prowadzi programy reintegracji społeczno-zawodowej. Spółdzielnie socjalne obu typów stanowią 4 proc. wszystkich włoskich spółdzielni i posiadają 10 proc. udziału w zatrudnieniu we włoskiej spółdzielczości. Przeciętna liczba zatrudnionych w spółdzielniach socjalnych waha się od 40 do 50 osób, z czego ponad połowa to pracownicy płatni. Większość spółdzielni działa lokalnie, są one zorganizowane w lokalne konsorcja oraz posiadają ogólnokrajową reprezentację.
Członkami spółdzielni są głównie pracownicy, niewielu jest wolontariuszy, gdyż wzrost kontraktów publicznych wymusza wzrost zatrudnienia płatnego.
Mocnymi stronami włoskich spółdzielni socjalnych jest to, że wyrastają one z lokalnych społeczności, angażują wolontariuszy i ludzi zorientowanych altruistycznie i są pionierami wielu usług społecznych we Włoszech.
Jak dowodzą doświadczenia państw UE, przedsiębiorstwa społeczne stanowią nowe inicjatywy w dziedzinie polityki zatrudnienia szczególnie wobec osób długotrwale bezrobotnych i chociaż w większości nie oferują stałej pracy, są nieocenione w uzyskaniu doświadczenia zawodowego i zapewniają przejście od statusu bezrobotnego do statusu pracownika. Rozwój przedsiębiorstw społecznych różnego typu stwarza szansę na pracę i podtrzymanie oraz rozwinięcie umiejętności zawodowych tysiącom bezrobotnych. Istnienie zatrudnienia socjalnego stymuluje także lokalny kapitał społeczny, gdyż sprzyja budowaniu wzajemnego zaufania i uczestnictwa obywatelskiego.
Warto przypomnieć, że w naszym kraju od ponad 10 lat Fundacji Pomocy Wzajemnej Barka z Poznania prowadzi działania w zakresie aktywizacji społeczno-zawodowej grup dotkniętych bezrobociem i wykluczeniem społecznym.
Jak wskazują doświadczenia krajów UE, wprowadzenie do polskiego ustawodawstwa nowych typów przedsiębiorstw społecznych zorganizowanych przez obywateli przy wsparciu organów administracji rządowej i samorządowej i zapewniających przejściowe choćby miejsca pracy może przyczynić się do zmniejszenia polskiego masowego obecnie bezrobocia oraz może stanowić siłę napędową dla lokalnej i regionalnej gospodarki w naszym kraju.
