Ministerstwo Rozwoju Regionalnego podało, że 29 czerwca 2011 r. Komisja Europejska (KE) przedstawiła komunikat ws. wieloletnich ram finansowych („Budżet z Perspektywy „Europy 2020” COM [2011] 500 final), rozpoczynając proces formalnych negocjacji nad kształtem i wielkością unijnego budżetu w perspektywie 2014-2020.
Ideą przeświecającą przyszłemu budżetowi Unii jest wspieranie inteligentnego, trwałego i inkluzyjnego rozwoju, stąd też szczególny nacisk będzie w nim położony na badania i rozwój, edukację, rozwój MŚP, Wspólną Politykę Rolną, czy też politykę spójności.
Ambicją Komisji jest wydatkowanie środków w inny sposób, z większym naciskiem na rezultaty i wyniki, przy jednoczesnym koncentrowaniu budżetu UE na realizacji Strategii „Europa 2020”. Stąd też, następny zestaw programów i instrumentów finansowych miałby odznaczać się takimi cechami jak: ukierunkowanie na rezultaty, stosowanie w większym stopniu mechanizmów warunkowości oraz uproszczenie sposobu realizacji projektów finansowanych z funduszy UE.
Nowością w przyszłym budżecie jest pomysł utworzenia instrumentu infrastrukturalnego Connecting Europe Facility – Instrumentu „Łącząc Europę” (CEF) - funduszu rozbudowy infrastrukturalnej, ściśle związanego z polityką spójności, który ma wspierać przedsięwzięcia o kluczowym znaczeniu dla Europy. Ideą CEF jest wzmocnienie sieci transportowo-komunikacyjnej, poprzez rozbudowę infrastruktury transportowej, połączeń energetycznych oraz rozwiązań z zakresu technologii informacyjno-komunikacyjnych. CEF miałby być zarządzany centralnie przez KE.
W zakresie polityki spójności, propozycje Komisji Europejskiej odzwierciedlają pożądane kierunki zmian, postulowane przez państwa członkowskie. Należną do nich min.: silniejsze powiązanie polityki spójności ze Strategią „Europa 2020”, zwiększenie zasobów dla Europejskiej Współpracy Terytorialnej, wzmocnienie nurtu rozwoju obszarów miejskich, czy też wzmocnienie integralności funduszy polityki spójności. Rozwiązania te mają na celu podniesienie skuteczności i zwiększenie wartości dodanej polityki spójności.
Komisja zapowiada także szereg narzędzi mających przyczynić się do lepszych rezultatów i efektywności w realizacji polityki spójności, takich jak koncentracja na ograniczonej liczbie celów, wprowadzenie kontraktów partnerskich, czy Wspólne Ramy Strategiczne (obejmujące fundusze strukturalne, Fundusz Spójności, Europejski Fundusz Rolny Rozwoju Obszarów Wiejskich i Europejski Fundusz Rybacki). W toku prac nad budżetem dyskutowana również będzie kwestia warunkowości, która ma się przyczynić do wzrostu skuteczności programów realizowanych w ramach polityki spójności.
Regiony przejściowe są kategorią, która miałaby zastąpić dotychczasowy system mechanizmów phasing-out i phasing-in. Obszarom tym zapewniony byłby pewien odsetek dotychczasowej alokacji. Celem tej inicjatywy jest utworzenie swoistej „sieci bezpieczeństwa” i uniknięcie gwałtownego spadku udziału funduszy we wspomnianych regionach.
Fundusz Spójności w kolejnym okresie programowania (podobnie jak obecnie) przeznaczony będzie dla państw, których DNB per capita jest mniejsze od 90 proc. średniej unijnej.
Według zapowiedzi Komisja Europejska opublikuje pakiet rozporządzeń dla polityki spójności na początku października, rozpoczynając oficjalny etap negocjacji tej polityki w kolejnym okresie programowania. Polska, koordynując ten proces, współpracuje ściśle z przyszłymi prezydencjami: Danią i Cyprem. Ambicją prezydenckiego TRIO jest zakończenie negocjacji nad pakietem dla polityki spójności do końca 2012 r.
