Współpraca organizacji pozarządowych z administracją publiczną to nie tylko finanse – nie tylko zlecanie zadań. To również wypracowywanie planów i zasad. Służą temu m.in. programy współpracy. Czy dialog między administracją i NGO-sami toczyłby się samoistnie, gdyby nie ustawa?
pixabay.com, CC0 Public Domain. Autor: PublicDomainPictures
Programy – obowiązek lokalny i centralny
Pierwotnie obowiązek uchwalania programów współpracy, adresowany tylko do administracji samorządowej, opisany był w ustawie bardzo zdawkowo. Skutkowało to małą skutecznością przepisu.
Rozbudowanie regulacji dotyczącej programów nastąpiło w 2010 r., kiedy do ustawy dodano nowy artykuł 5a - m.in. pojawiła się wtedy data, do kiedy trzeba uchwalać programy (30 listopada roku poprzedzającego).
art. 5a ust. 1 ustawy o działalności pożytku
Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego uchwala, po konsultacjach z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3, przeprowadzonych w sposób określony w art. 5 ust. 5, roczny program współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3. Roczny program współpracy jest uchwalany do dnia 30 listopada roku poprzedzającego okres obowiązywania programu.
Programy współpracy:
- szczebel samorządowy: obowiązkowe programy roczne (programy wieloletnie – nieobowiązkowe)
- administracja centralna (ministerstwa i wojewodowie): obowiązek uchwalenia programu na okres od 1 do 5 lat
Co ma być w programie współpracy
Program to dokumenty, określający zasady polityki realizowanej przez organ administracji publicznej wobec sektora pozarządowego. Jego oczekiwaną zawartość opisuje ustęp 4. artykułu 5a. W programie znajdą się na pewno „priorytetowe zadania publiczne”. NGO-sy powinny mieć realny wpływ na to, czym w danym miejscu chcą się (za środki publiczne) zajmować, bo jest to w ich ocenie ważne.
Program ma też zawierać „informację o sposobie tworzenia programu oraz o przebiegu konsultacji” – to sprawdzian, czy przy jego uchwaleniu spełniono podstawowy warunek, jakim jest partycypacyjny charakter prac nad dokumentem.
W programie powinno się też opisać „tryb powoływania i zasady działania komisji konkursowych do opiniowania ofert w otwartych konkursach ofert”. Organizacje mają więc współtworzyć zasady, na jakich rozstrzygane będą konkursy.
Wreszcie w programie zapisuje się pulę środków dla organizacji („wysokość środków przeznaczanych na realizację programu”).
Konsultacje nie tylko programów
Programy nie są jedynymi dokumentami, nad którymi powinni pochylać się wspólnie przedstawiciele administracji z przedstawicielami organizacji pozarządowych. Ustawa wskazuje też na potrzebę konsultowania aktów normatywnych „w dziedzinach dotyczących działalności statutowej (…) organizacji”.
Ponadto samorząd powinien ustalić, w jaki sposób będzie omawiał z trzecim sektorem swoje projekty.
art. 5 ust. 5
Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego określa, w drodze uchwały, szczegółowy sposób konsultowania z radami działalności pożytku publicznego lub organizacjami pozarządowymi i podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 projektów aktów prawa miejscowego w dziedzinach dotyczących działalności statutowej tych organizacji.
Dialog w i z ustawą o pożytku
Jak przestrzegać prawa w NGO, jakie przepisy są ważne dla NGO – dowiesz się w serwisie poradnik.ngo.pl.
Źródło: inf. własna poradnik.ngo.pl
