Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej, na granicy biologicznego przeżycia, nie mogą liczyć na wsparcie państwa. Ich dochody są mniejsze od minimum egzystencji, ale przekraczają, od lat nieweryfikowane, kryteria dochodowe z ustawy o pomocy społecznej. Dramatyczną sytuację opisuje Michalina Topolewska w Gazecie Prawnej z 11 maja 2011 r.
Kryteria dochodowe podlegają weryfikacji co 3 lata, z uwzględnieniem wyniku badań progu interwencji socjalnej. Badania progu interwencji socjalnej dokonuje Instytut Pracy i Spraw Socjalnych - ustęp 1 artykułu 9 ustawy o pomocy społecznej wyraźnie wskazuje kiedy podnosi się kryteria i czym należy się kierować zwiększając je. W praktyce decydują jednak możliwości budżetu. Dlatego osoby osiągające dochody poniżej minimum egzystencji - czyli dochody z założenia niedające szansy na przeżycie - nie zawsze będą uprawnione do otrzymania pomocy. Ostatnia weryfikacja kryteriów dochodowych w pomocy społecznej odbyła się w 2006 r. Progi nie rosną, zmniejsza się więc grupa osób uprawnionych do wsparcia.
Gminy, widząc złą sytuację swoich mieszkańców, udzielają pomocy w formie specjalnych zasiłków celowych - przyznając taki zasiłek można ominąć próg dochodowy. Paradoksalnie, problem z niskimi kryteriami, generuje też pozytywne efekty. Pomoc społeczna, wspierając się zasiłkami celowymi, dokonuje indywidualnych rozstrzygnięć, które wymagają pogłębionej analizy. Pracownicy socjalni zmuszeni są więc do lepszego wnikania w sytuację podopiecznych, co może kiedyś zaprocentować i dla konkretnych osób/ rodzin i dla całego systemu.
„Coraz więcej rodzin bez pomocy”, „Niskie kryterium pozbawia pomocy” Michalina Topolewska, Gazeta Prawna, 11 maja 2011 (90/2011)
http://praca.gazetaprawna.pl/artykuly/512368,kryterium_dochodowe_pozbawia_pomocy_najbiedniejsze_rodziny.html
Instytut Pracy i Spraw Socjalnych
http://www.ipiss.com.pl
Informacje na temat aktualnych wartości minimum socjalnego (MS) i minimum egzystencji (ME)
http://www.ipiss.com.pl/opracowania_min.html