Publicystyka - ngo.pl

Miniony rok, prócz wejścia w życie nowej, wieloletniej perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020, przyniósł także znaczące zmiany w instytucjach unijnych. W maju 2014 odbyły się wybory do Parlamentu Europejskiego, 1 listopada rozpoczęła swoją działalność nowa Komisja Europejska pod przewodnictwem Jeana-Claude'a Junckera, a 1 grudnia stanowisko przewodniczącego Rady Europejskiej objął Donald Tusk. Odpowiadając na globalne wyzwania przed którymi stoi obecnie Unia, Jean-Claude Juncker zaproponował wytyczenie nowych obszarów priorytetowych dla działań Komisji Europejskiej oraz zmiany w jej strukturach, mające usprawnić wykonywanie zadań i osiąganie celów.

Komitet Regionów rozpoczyna właśnie swoją kolejną, pięcioletnią kadencję 2015-2020. By jak najefektywniej reprezentować interesy samorządów UE zdecydował się wprowadzenie zmian organizacyjnych i na dostosowanie swojej struktury do struktur pozostałych instytucji UE. Odzwierciedleniem tego jest nowy podział komisji tematycznych Komitetu, który ostatecznie zatwierdzony zostanie na sesji konstytuującej KR 11-12 lutego br. Zgodnie z przedstawioną propozycją, od 2015 r. w ramach Komitetu funkcjonować będzie sześć komisji tematycznych: COTER, CIVEX, ECON, ENVE, NAT i SEDEC. Członkowie polskiej delegacji będą aktywnie pracować we wszystkich komisjach, dbając o odpowiednie uwzględnienie polskich interesów samorządowych w pracach KR. W ramach swoich obowiązków będą współpracować z Radą UE, Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską. Polska delegacja będzie w stałym kontakcie ze Stałym Przedstawicielstwem RP przy UE, aby uzgadniać wspólne działania oraz inicjatywy, wszędzie tam gdzie będzie to zasadne.

Polityka spójności jest głównym priorytetem w działaniach delegacji w ramach Komitetu Regionów, ponieważ jest ona kluczowym narzędziem służącym rozwojowi polskich regionów i miast. Doświadczenia ostatnich lat pokazały, że władze samorządowe są odpowiedzialnym i skutecznym partnerem władz krajowych oraz unijnych w rozwoju UE.

Polska delegacja posiada duży potencjał pod względem wiedzy i doświadczenia z zakresu zarządzania i implementowania polityki spójności. Od lat w Polsce na poziomie samorządowym z sukcesem wdrażane są unijne fundusze. Członkowie delegacji będą czynnie angażować się w kwestie związane z rozpoczęciem wdrażania nowych regionalnych programów operacyjnych, prezentując swoje doświadczenia oraz uwagi na forum unijnym. Dzielić się będą również doświadczeniami w zakresie wdrażania nowych inicjatyw, takich jak Zintegrowane Inwestycje Terytorialne [ITI], rozwój kierowany przez lokalną społeczność (CLLD), pakty terytorialne, wielofunduszowe programy operacyjne oraz poszerzony pakiet instrumentów zwrotnych. Członkowie delegacji będą wspierać działania KR, mające na celu promowanie zasad partnerstwa, wielopoziomowego zarządzania oraz uproszczeń w regulacjach. Jeśli zajdzie taka potrzeba, delegacja aktywnie wspierać będzie działania polskiego rządu na forum instytucji UE.

Obszary wiejskie w Polsce to nie tylko zasoby materialne o funkcjach społecznych i ekonomicznych, ale także wartości środowiskowe oraz niematerialne, między innymi tradycja i kultura. W związku z tym należy dołożyć wszelkich starań, aby obszary te stały się atrakcyjnym miejscem pracy, zamieszkania, wypoczynku oraz prowadzenia działalności rolniczej i pozarolniczej. W tym celu należy zapewnić mieszkańcom wsi i małych miasteczek szeroki dostęp do wysokiej jakości edukacji, zatrudnienia, ochrony zdrowia, dóbr kultury i nauki oraz niezbędnej infrastruktury technicznej.

Niski poziom dochodów ludności wiejskiej, ograniczony rynek pracy oraz bariery komunikacyjne stanowią zagrożenie wzrostu poziomu ubóstwa i pogłębienie różnic rozwojowych na linii wieś – miasto. Wysoki poziom bezrobocia długotrwałego i ukrytego, niski kapitał własny podmiotów gospodarczych działających na obszarach wiejskich powodują, że istnieje duże zapotrzebowanie na wsparcie zewnętrzne rozwoju przedsiębiorczości na tych obszarach. Oprócz „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020” (PROW 2014-2020) rozwój przedsiębiorczości na tych terenach może być wspierany przez programy operacyjne w ramach polityki spójności. W celu efektywnego wykorzystania tego wsparcia członkowie delegacji włączą się w działania skierowane na upowszechnienie informacji skierowanych do podmiotów zainteresowanych rozwojem przedsiębiorczości na terenach wiejskich.

Członkowie delegacji będą także uważnie monitorować wdrażanie Wspólnej Polityki Rolnej, zwłaszcza II filaru, czyli rozwoju obszarów wiejskich i rozwoju terenów łączących przestrzenie miejskie i wiejskie. W miarę potrzeb będą również postulować wsparcie dla terenów wiejskich z innych funduszy unijnych. Członkowie delegacji będą współpracować z instytucjami Unii Europejskiej w kierunku umożliwienia realizacji celów zapisanych w „Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi, Rolnictwa i Rybactwa na lata 2012 – 2020”.

Polska delegacja popiera inicjatywę, a także zgadza się w pełni z Komitetem Regionów, że Plan Inwestycyjny dla Europy powinien mieć charakter uzupełniający wobec polityki spójności. Pobudzenie europejskiej gospodarki, poprzez finansowe zachęcanie sektora prywatnego do dodatkowych inwestycji, jest bardzo istotne. Polska delegacja wierzy, że taka proaktywna postawa przyczyni się do powstawania nowych miejsc pracy oraz wzrostu gospodarczego w Unii. Podkreśla jednak również, że Plan Junckera nie może być realizowany kosztem polityki spójności. Powinien być komplementarny do już istniejących, sprawdzonych instrumentów i form wsparcia - tylko wtedy osiągnie się największą wartość dodaną z zastosowanych instrumentów inwestycyjnych. Dodatkowo członkowie delegacji będą uważnie przyglądać się konkretnym inicjatywom oraz działaniom proponowanym w ramach EFIS pod kątem ich zgodności z polskimi interesami krajowymi i regionalnymi. W miarę potrzeb będą zajmować stanowisko w kontekście wyborów konkretnych projektów inwestycyjnych. Polska delegacja wspierać będzie postulaty polskiego rządu zakładające inwestowanie w ramach EFIS w rozwój polskiego sektora energetyki węglowej, OZE, rozbudowę sieci dróg i autostrad, rozwój kolei oraz nowoczesne technologie.

Polska delegacja z uwagą będzie przyglądała się działaniom podejmowanym przez Komitet Regionów w kwestii polityki energetycznej, zwłaszcza Unii Energetycznej. Polska delegacja ma nadzieję, że Unia przyczyni się do wprowadzenia w pełni zintegrowanego i konkurencyjnego wewnętrznie rynku energii, promowania konkurencyjności i bezpieczeństwa dostaw energii, a także powszechnego dostępu do energii po przystępnych cenach. Członkowie delegacji będą współpracować z Komitetem Regionów przy przygotowaniu opinii dotyczących Unii Energetycznej. Samą inicjatywę Komisji Europejskiej uznają za niezwykle cenną i potrzebną. Wiele z jej elementów było już od dawna postulowanych przez stronę polską zwłaszcza tych dotyczących bezpieczeństwa i zróżnicowania dostaw energii, co obejmuje również kwestie dotyczące poszukiwania i wydobycia gazu łupkowego. Członkowie będą wspierać działania w tym obszarze zgodnie z polskim interesem energetycznym. Będą również promować i wspierać inicjatywy oraz działania związane z unowocześnianiem przemysłu górniczego, tak aby był on bardziej przyjazny środowisku oraz efektywny.

Wydarzenia na Ukrainie pokazują konieczność kontynuowania działań w ramach wymiaru wschodniego Europejskiej Polityki Sąsiedztwa. Pomoc przy tworzeniu społeczeństwa obywatelskiego na Ukrainie jest niezbędna, należy nadal kontynuować współpracę między wszystkimi poziomami zarządzania oraz organizacjami reprezentującymi społeczeństwo obywatelskie. Współpraca między samorządami jest kluczowa, aby wspierać i rozwijać decentralizację, która jest niezwykle ważnym czynnikiem procesu demokratyzacji. Członkowie będą wspierali państwa objęte Partnerstwem Wschodnim na drodze przemian, podejmując wspólne działania oraz inicjatywy, zarówno na poziomie samorządowym, jak i Komitetu Regionów.

W związku z tym członkowie będą aktywnie uczestniczyć w pracach Stałej Konferencji Władz Lokalnych i Regionalnych KR (CORLEAP) oraz podejmować działania na rzecz ciągłego umacniania jej pozycji na arenie międzynarodowej. Członkowie włączą się w przegląd Europejskiej Polityki Sąsiedztwa planowanej przez Komisję Europejską. Będą także monitorowali sytuację w krajach PW oraz inne działania podejmowane przez instytucje unijne w obszarze Partnerstwa Wschodniego.

Delegacja będzie aktywnie przyglądać się procesowi śródokresowego przeglądu strategii Europa 2020, który ma zostać zakończony w 2015 r. Członkowie będą wspierać działania Komitetu Regionów mające na celu włączenie wymiaru terytorialnego do tekstu zrewidowanej strategii, co umożliwi dostosowanie jej celów do warunków i możliwości regionów. Podobnie jak w poprzednich latach członkowie będą podkreślali rolę i znaczenie polityki spójności jako polityki rozwojowej we wdrażaniu strategii.

Delegacja z zadowoleniem przyjmuje deklarację Komisji Europejskiej dotyczącą wsparcia dla przemysłu w tym małych i średnich przedsiębiorstw. Członkowie będą wspierać unijną komisarz Elżbietę Bieńkowską odpowiedzialną za wspólny rynek, przemysł, przedsiębiorczość oraz MŚP w działaniach dotyczących rozwoju tych obszarów. Jednocześnie delegacja ma nadzieję, że w inicjatywach Komisji zostaną należycie uwzględnione wszystkie poziomy zarządzania oraz fakt, że zarówno szczebel lokalny jak i regionalny posiadają ogromne możliwości wsparcia oraz rozwoju przemysłu, w tym MŚP.

Delegacja popiera Komitet Regionów w założeniu, iż jeśli Unia Europejska chce utrzymać silną pozycję na rynku światowym, inwestowanie w innowacje oraz wzmocnienie europejskiego przemysłu mają kluczowe, strategiczne znaczenie. Jednak zwraca uwagę, że część państw UE musi nadal skupiać się na podstawowych inwestycjach, które w perspektywie umożliwią pełne wykorzystanie ich potencjału. Unia Europejska jako jeden organizm musi rozwijać się w sposób zrównoważony, wspierając wszystkie obszary, ponieważ tylko w ten sposób będzie mogła faktycznie konkurować na rynku globalnym.

Podobnie jak w poprzednich latach, członkowie będą wspierać działania mające na celu rozwój innowacji i badań w UE, z uwzględnieniem polskich interesów. Będą również przekazywać postulaty sektorów: naukowego, MŚP i innych na forum unijnym oraz wspierać działania sprzyjające rozwojowi tych sektorów w Polsce. Polska delegacja będzie angażowała się w działania zmierzające do likwidowania przepaści innowacyjnej w Europie i służące rozwojowi innowacyjnej gospodarki.

Dobrze rozwinięta i zintegrowana na poziomie lokalnym, regionalnym, krajowym oraz europejskim infrastruktura jest warunkiem niezbędnym dla zrównoważonego rozwoju regionów i miast, a przez to wzrostu konkurencyjności całej Unii. Ważne jest, aby władze regionalne i lokalne miały możliwość realnego udziału w zarządzaniu priorytetowymi korytarzami sieci TEN-T (przez Polskę przebiegają dwa korytarze sieci bazowej: Korytarz Bałtyk-Adriatyk oraz Korytarz Morze Północne–Bałtyk). Członkowie delegacji będą aktywnie włączać się w działania KR podejmowane w tym zakresie. Ważnym zagadnieniem z polskiego punktu widzenia jest również zintegrowanie polskiej infrastruktury energetycznej z siecią europejską, której stworzenie planowane jest w ramach Unii Energetycznej, a także rozwój infrastruktury internetowej, zwłaszcza na obszarach podmiejskich i wiejskich.

Delegacja będzie wspierać działania mające na celu ułatwianie mobilności pracowników, przy jednoczesnym podkreślaniu znaczenia ochrony ich praw w innych państwach członkowskich niż kraj pochodzenia. Swoboda przepływu osób jest filarem Unii Europejskiej oraz jedną z podstawowych swobód zagwarantowanych w traktatach ustanawiających Wspólnoty Europejskie. Dodatkowo mobilność pracowników przyczynia się do wzrostu gospodarczego w kraju przyjmującym oraz jest niejednokrotnie, przynajmniej częściowym, rozwiązaniem problemów demograficznych. W tym kontekście delegacja będzie uważnie przyglądać się działaniom Komisji w zakresie przedstawienia pakietu dotyczącego mobilności pracowników, który ma zawierać propozycję dotyczącą przeglądu dyrektywy o delegowaniu pracowników.

Członkowie będą wpierać tworzenie się tożsamości europejskiej oraz poczucia współodpowiedzialności za Unię Europejską wśród mieszkańców. Jak wskazują wyniki ostatnich wyborów do Parlamentu Europejskiego, zrozumienie dla działań podejmowanych przez UE, a przez to również poparcie dla zjednoczonej Europy znacząco maleje. Przedstawiciele polskiej delegacji popierają stanowisko Komitetu Regionów, podkreślające odpowiedzialność spoczywającą na członkach KR w kontekście komunikowania spraw europejskich w regionach. Jednym z narzędzi, które członkowie będą w tym celu wykorzystywać będzie organizacja wydarzeń Komitetu Regionów w Polsce. Przy tej oraz innych okazjach członkowie będą współpracować z lokalnymi oraz regionalnymi mediami, informując na temat korzyści wynikających z funkcjonowania Unii Europejskiej.