Publicystyka - ngo.pl

Planuję założenie fundacji, chciałabym być w jej zarządzie. Zaczęłam gromadzić informacje, co trzeba zrobić, aby ją zarejestrować i okazało się, że sama rejestracja to drobiazg w porównaniu z tym, co trzeba będzie robić później.

Jak czytam o tych wszystkich obowiązkach, przepisach to wydaje mi się, że trzeba się przygotować na ciężką pracę.  Nie chcę się migać od pracy, ale czy da się to godzić z życiem zawodowym? Czy istnieje w ogóle taka możliwość, aby być zatrudnionym w takiej fundacji?

W ustawie o fundacjach nie ma zapisów dotyczących zatrudnienia pracowników. Oznacza to więc, że jest to kwestia otwarta i rozstrzyga ją fundator, konstruując statut. To w statucie nowo tworzonej organizacji warto zapisać regulację dotycząca zatrudniania. Możliwe są różne rozwiązania.

Wszyscy pracują społecznie
Możliwe jest zapisanie, że zarząd i członkowie innych władz (np. rady fundacji), a także osoby angażujące się w działania fundacji, robią to społecznie, bez wynagrodzenia. Takie rozwiązanie może jednak być ograniczające dla fundacji. Im więcej działań podejmie organizacja, tym więcej pracy będzie do wykonania. Nie każdy jest w stanie przez dłuższy czas pracować wyłącznie pro bono. Brak środków na opłacenie rzetelnej pracy może doprowadzić do częstych zmian personalnych i trudności w zaangażowaniu specjalistów.

Pracownicy tak, ale władze pracują społeczne
Taki scenariusz oznacza, że członkowie władz fundacji pracują społecznie, a zatrudnia się jedynie specjalistów do realizowania konkretnych projektów fundacji. Może to wpłynąć na większą stabilność organizacji i pozwolić sukcesywnie ją rozwijać, a także zatrzymywać w fundacji osoby, które się sprawdziły.

Wszyscy otrzymują wynagrodzenie za swoją pracę
Przy takim uregulowaniu wszyscy pracujący w fundacji dostają wynagrodzenie. Także zarządzający. To rozwiązanie sprawdza się zwłaszcza wtedy, gdy fundacja podejmuje działania na wielką skalę, co automatycznie zwiększa odpowiedzialność prawną i zakres prac zarządu. W takiej sytuacji możliwy jest jeszcze dodatkowy podział na pracę zarządzających i pracę merytoryczną. Wtedy np. członkowie zarządu otrzymują pensję tylko za zarządzaniem(i ewentualnie za pracę merytoryczną przy projektach fundacji, jeśli są w nie zaangażowani).

To rozwiązanie oznacza konieczność stałego dbania o stabilność finansową organizacji, ale na pewno zwiększa szanse na profesjonalizowanie się organizacji. Pozwala na podejmowanie szeregu działań na rzecz rozwoju organizacji i jej zespołu, co w konsekwencji jest z pożytkiem dla jej działań statutowych.

Odpowiadając na pytanie
Tak, można być zatrudnionym w fundacji, będąc jednocześnie w jej władzach. Inaczej mówiąc: można za pracę w zarządzie dostawać wynagrodzenie. Ponieważ to zarząd odpowiada prawnie za funkcjonowanie organizacji, to rzetelne wywiązywanie się z obowiązków wymaga dużego nakładu pracy. Wysokość tego wynagrodzenia jest uzależniona od zamożności organizacji, a także zakresu obowiązków oraz stopnia specjalizacji zadań, które się wykonuje. W takiej sytuacji warto wewnątrz organizacji rozmawiać o zasadach tworzenia siatki płac i dawać osobom zaangażowanym w prace fundacji  jasną, przejrzystą informację. Warto także umieć jasno uzasadnić to w komunikacie formułowanym na zewnątrz i nie ukrywać tego, że zarząd fundacji jest opłacany.

Umowa z członkiem zarządu
To zwykle zarząd podpisuje umowy z pracownikami i współpracownikami. W przypadku, gdy umowa jest podpisywana z członkiem zarządu, lepiej byłoby, aby po stronie organizacji umowę podpisali inni członkowie zarządu (powinno to być zgodne ze statutem) albo ktoś inny np. upoważniony organ kontroli wewnętrznej.

Art. 4.
Fundacja działa na podstawie przepisów niniejszej ustawy i statutu.