Publicystyka - ngo.pl

– Na początku mieli spędzić w Kijowie tydzień, później dwa. Często okazywało się jednak, że wielu z nich porzuciło na jakiś czas swoje obowiązki w Polsce i zostawało na Ukrainie dłużej. Tam czuli się potrzebni – o wolontariuszach, których do kraju naszych wschodnich sąsiadów wysłała Fundacja Otwarty Dialog, mówi jej przedstawiciel, Bartosz Kramek.

Kiedy w listopadzie ubiegłego roku mieszkańcy Kijowa zbuntowali się przeciwko prorosyjskiej i skorumpowanej władzy Ukrainy, tysiące Polaków poczuło przypływ solidarności z przeżywającymi dramatyczne chwile sąsiadami. Powszechne przekonanie, że werbalno-moralne wsparcie, do którego początkowo ograniczyła się większość państw Unii Europejskiej, nie wystarczy, trzeba było jednak przekuć w konkretną i namacalną pomoc, której Ukraińcy potrzebowali. Jedną z pierwszych organizacją, które zajęły się wieloaspektowym, skoordynowanym działaniem była właśnie Fundacja Otwarty Dialog.

– Fundacja była jednak jedynie pośrednikiem, przekazującym pomoc materialną oraz zaangażowanie całej rzeszy ochotników, nie tylko z Polski – mówi Bartosz Kramek. W sumie od 21 stycznia do 7 kwietnia przez fundację przewinęło się 480 wolontariuszy. Ponad pięćdziesięciu z nich pojechało do Kijowa i innych ukraińskich miast, co według danych samej fundacji przeliczyć można na ponad czterdzieści tysięcy godzin przepracowanych przez nich na Ukrainie. Takie dane 7 kwietnia na konferencji podsumowującej dotychczasową pomoc dla Ukrainy zaprezentowała Fundacja Otwarty Dialog.

Z początku działająca od 2009 roku organizacja za swoją najważniejszą misję uważała prowadzenie kampanii informacyjnych i edukacyjnych. Wspierała organizowanie się ukraińskiego społeczeństwa obywatelskiego. Kiedy w drugim tygodniu protestu na Majdanie pojawili się przedstawiciele fundacji, za swoje zadanie uznawali przede wszystkim monitorowanie sytuacji i informowanie opinii publicznej o rozwoju wypadków. Szybko jednak stało się jasne, że władze w Kijowie zmierzają do konfrontacji, a położenie strajkujących zaczęło stawać się dramatyczne. Okazało się, że pomoc oferowana do tej pory przez fundację nie wystarczy. Rozpoczął się nowy rozdział w jej działalności.

Przez dwa miesiące na Majdanie stał namiot prowadzony przez wolontariuszy fundacji. Ich głównym zadaniem było monitorowanie, czy w Kijowie przestrzegane są prawa człowieka, oraz informowanie o represjach wymierzonych w uczestników protestu. Był to jedyny taki namiot prowadzony na Majdanie przez organizację pozarządową z kraju Unii Europejskiej. Pracujący w namiocie wolontariusze przygotowywali raporty dotyczące sytuacji w Kijowie i rozmiarów prześladowań wymierzonych przez władze w uczestników Majdanu. Udzielali również informacji dotyczących sytuacji na Ukrainie i korzyści, jakie mogłyby dla niej płynąć z podpisania umowy stowarzyszeniowej i integracji z Europą (rozdano między innymi ponad dziewięć tysięcy egzemplarzy różnych materiałów informacyjnych – raportów fundacji, specjalnego dodatku „Gazety Wyborczej” wydanego we współpracy z fundacją czy ulotek informacyjnych o Unii Europejskiej).

Otwarty Dialog podejmuje również wiele innych działań związanych z toczącymi się od kilku miesięcy wydarzeniami, które mają na celu poprawę sytuacji Ukrainy i jej mieszkańców. Na szeroką skalę prowadzona jest działalność humanitarna. Fundacja organizowała zbiórki materiałów, których brak dramatycznie doskwierał walczącym o wolność Ukraińcom. Zbiórki leków, materiałów opatrunkowych i kamizelek kuloodpornych prowadzono na terenie całej Polski. Zebrano łącznie ponad trzy tysiące opakowań leków, ponad pięć kilometrów bandaży i około dwustu kamizelek kuloodpornych. Pozwoliło to na wysłanie na Ukrainę siedmiu transportów wiozących pomoc dla potrzebujących.

Humanitarna pomoc fundacji nie ogranicza się jednak do wysyłania na Ukrainę leków, środków opatrunkowych i kamizelek. Otwarty Dialog zapewnił także transport i możliwość leczenia na terenie Polski siedmiu rannym Ukraińcom. Jednemu z nich finansowe wsparcie fundacji pozwoliło wstawić protezę ręki, którą stracił podczas brutalnej akcji Berkutu. Do Polski sprowadzono także ponad dwudziestu członków rodzin rannych leczących się u nas. Ponadto fundacja oferuje uchodźcom z Ukrainy możliwość skorzystania z pomocy psychologicznej lub prawnej. Dziesięcioro z nich znajduje się pod jej stałą opieką.

Z czasem fundacja – z powodu trudności logistycznych związanych z transportem darów na Ukrainę – zrezygnowała z gromadzenia pomocy rzeczowej i ograniczyła się do zbierania pieniędzy. Pomoc Ukrainie jest kosztowna, w związku z czym przez fundację przechodzą duże sumy, które ta skrupulatnie rozlicza. Za pośrednictwem Otwartego Dialogu na działania na rzecz Ukrainy wydano ponad 530 tysięcy złotych. Około 330 tysięcy złotych pochłonęła pomoc potrzebującym (opieka medyczna, wsparcie dla dziennikarzy na Majdanie i dla uchodźców, a także dla Samoobrony Majdanu, Gwardii Narodowej i armii oraz organizacji pozarządowych), a około 200 tysięcy to koszty utrzymania wolontariuszy i osób służących pomocą na Ukrainie i w Polsce. Szczegółowe raporty finansowe dotyczące działalności fundacji można znaleźć na jej stronie internetowej.

W budynku przy Nowym Świecie 63 w Warszawie Fundacja Otwarty Dialog razem z Komitetem Organizacyjnym Euromajdan uruchomiła centrum „Ukraiński Świat”, w którym przebywający w Polsce obywatele Ukrainy mogą otrzymać pomoc psychologów i prawników. W założeniu „Ukraiński Świat” ma stać się również ważnym miejscem na kulturalnej mapie Warszawy, którego misją będzie promowanie kultury Ukrainy. Obecnie w centrum można obejrzeć wystawę „Śladami Majdanu”, na której wystawione są eksponaty przywiezione z Kijowa. Wystawę, trwającą co najmniej do końca kwietnia, można bezpłatnie obejrzeć w godzinach pracy centrum „Ukraiński Świat”. Ma przypominać jak dramatyczne chwile przeżyli mieszkańcy Ukrainy i jak ważna była Polska pomoc, realizowana między innymi przez Fundację Otwarty Dialog.