Publicystyka - ngo.pl

Wiele osób, które pojawiły się w ciągu ostatnich lat w Polsce, pozostanie w naszym kraju na stałe. Chociaż osoby ze statusem uchodźcy nie mają praw wyborczych, istnieją inne możliwości wpływania na decyzje podejmowane w ich nowych społecznościach lokalnych przez urzędników, dyrektorów szkół lub burmistrzów miast. Wielu z nich nie zdaje sobie jednak sprawy z tego, jakimi narzędziami dysponują i jak skutecznie z nich korzystać.

Wraz z rosnącą liczbą uchodźców i uchodźczyń w polskich miastach, wydaje się, że nadszedł czas, aby zastanowić się, jak można włączać ich w lokalne procesy decyzyjne. Są ku temu przynajmniej dwa ważne powody. 

Powód idealistyczny – w demokratycznym społeczeństwie wszyscy mieszkańcy i mieszkanki powinni mieć prawo do współdecydowania o zasadach, na jakich ono funkcjonuje. To prawo należy im się nawet jeżeli wielu uchodźców – nie inaczej niż wielu Polaków – wciąż nie odczuwa potrzeby pogłębionej partycypacji w swojej wspólnocie lokalnej. Jest to zresztą całkowicie zrozumiałe, ich energię pochłania troska o bliskich, którzy pozostali w Ukrainie oraz zapewnienie sobie bytu w nowych warunkach – w tym godnej pracy w Polsce. 

Powód praktyczny – niewłączenie nowych mieszkańców w procesy kształtowania miast może w przyszłości rodzić konflikty społeczne. W tym praktycznym ujęciu partycypacja jest narzędziem dbania o spójność społeczną, które pozwala na lepszą integrację osób z doświadczeniem uchodźczym.

Raport „Nowe głosy w mieście. Partycypacja uchodźców w Warszawie, Gdyni, Wrocławiu i Lublinie” opowiada o dostępności mechanizmów partycypacyjnych dla uchodźców i uchodźczyń – szczególnie tych, którzy przybyli do Polski z Ukrainy po 24 lutego 2022 roku. Partycypacja jest w raporcie rozumiana jako wpływ jednostek na decyzje dotyczące społeczności, do których należą, czy to społeczności uchodźców i społeczności lokalnych, czy też innych. Decyzje te mogą dotyczyć kwestii zarówno na poziomie mikro (regulamin miejsca tymczasowego zakwaterowania, oferta zajęć w domu kultury) ,jak i makro (choćby wypracowanie polityki integracji cudzoziemców na poziomie lokalnymi lub krajowym). 

W raporcie można znaleźć analizę mechanizmów włączania mieszkańców (zarówno tych nowych, jak i starych) w podejmowanie decyzji. Badacze i badaczki zebrali informacje na temat barier partycypacyjnych napotykanych przez uchodźców w wybranych miastach (Gdyni, Lublinie, Warszawie i Wrocławiu), zarówno z perspektywy społeczeństwa przyjmującego, jak i uchodźców. Opisano 4 studia przypadków (ang. case study): Szkolnego Budżetu Partycypacyjnego w Lublinie, programu mikrograntów we Wrocławiu, Centrum Wsparcia Koordynacji w Warszawie oraz sieci lokalnych ośrodków kultury Przystanie w Gdyni. 

Raport zawiera także wnioski i rekomendacje dotyczące integracji oraz partycypacji osób uchodźczych w Polsce.

Raport powstał na zlecenie Danish Refugee Council, przy współpracy Fundacji Stocznia i Stowarzyszenia Klon/Jawor. 

Całość raportu można pobrać tutaj ⬇️️.

^{Okładka raportu z tekstem "Nowe głosy w mieście. Partycypacja uchodźców w Warszawie, Gdyni, Wrocławiu i Lublinie. Przegląd mechanizmów, najlepsze praktyki i rekomendacje" oraz logo 3 podmiotów: Danish Refugee Council, Fundacji Stocznia i Stowarzyszenia Klon/Jawor.}