Publicystyka - ngo.pl

Projekt "Podaj dalej" to platforma wymiany technik teatralnych. Projekt adresowany jest do młodzieży w wieku 15-19 lat, która już działa w grupach teatralnych.

– Obecnie współpracujemy z młodzieżą z Teatru Lalka, grupą ze Stowarzyszenia Pedagogów Teatru, grupą dzieci cudzoziemskich działającymi pod skrzydłami Stowarzyszenia Praktyków Kultury, uczniami gimnazjum nr 18 na Pradze Południe oraz dwiema grupami prowadzonymi przez naszą organizację, Stowarzyszenie Sztuka Nowa – wyjaśnia Karolina Dziełak.

– Projekt ma stałą strukturę i składa się z kilku etapów: początkowo grupy pracują oddzielnie, używając swoich technik, ze swoimi instruktorami – wszystkie nad jednym wspólnym tematem. Ten etap przedsięwzięcia trwa 2-3 miesiące, a jego efektem jest przygotowany przez każdą z grup, trwający 20-40 minut pokaz pracy. Następnie odbywają się prezentacje zrealizowanych w ten sposób przedstawień. W tej edycji projektu miały one miejsce bardzo niedawno, trwały bowiem do początku listopada. W tej chwili jesteśmy na kolejnym etapie realizacji przedsięwzięcia i jest to jednocześnie ten czas, na który czekają wszyscy uczestnicy: warsztaty wymiany technik teatralnych – kontynuuje.

Przedsięwzięcie realizowane jest od 2012 r. i miało kilka odsłon: początkowo – w roku 2012 i 2013 realizowane było w trybie jednorocznych dofinansowań. W pierwszej edycji skupiono się wyłącznie na różnorodności technik teatralnych, potem pracowano wedle opisanej wyżej formuły nad tematem „Ucieczki”.

Obecnie „Podaj dalej” to przedsięwzięcie 3-letnie. W 2014 r. tematem przewodnim było „Święto wiosny”, a techniką – taniec. W roku obecnym temat brzmi: „Superbohater”, technika przewodnia to film i sztuki audiowizualne.

– W 2016 r. będzie na pewno coś z Shakespeare’a i sięgniemy po syntezę sztuk performatywnych: operę – uchyla rąbka tajemnicy Karolina.

Nauka, energia, emocje i... Podaj dalej!

Wymiana technik teatralnych to spotkanie wszystkich uczestników projektu, a zatem w tym przypadku członków sześciu grup oraz pracujących z nimi instruktorów. Ten kilkudziesięcioosobowy zespół działa w jednej przestrzeni przez kolejne trzy weekendy, po cztery godziny każdego dnia.

– Po takich warsztatach młodzież wychodzi nie tylko z nowymi umiejętnościami w zakresie technik teatralnych, ale też nieco oszołomiona wielością doznań – śmieje się Dawid Żakowski.

I kontynuuje: – Te warsztaty to ogromne wyzwanie dla biorącej w nich udział młodzieży. Młodzi ludzie przejmują bowiem pałeczkę od instruktorów i sami przekazują to, czego nauczyli się podczas prac w swojej grupie pozostałym uczestnikom. To jest prawdziwe spotkanie różnych ludzi na płaszczyźnie sztuki – nie liczy się tu zatem ani kolor skóry, ani język, w którym się porozumiewasz, ani kultura, którą reprezentujesz.

Warsztaty nie mają swojej z góry ściśle określonej struktury, to raczej wydarzenie parateatralne. Jednak nie znaczy to, iż są zupełnie puszczone na żywioł. Instruktorzy bacznie się im przyglądają, wychwytując elementy, które później połączą w całość w pokazie finałowym.

Przed tym spektaklem także odbywają się próby, podczas których od energii i emocji aż kipi. Prowadzi to czasem do nieprzewidzianych zupełnie wydarzeń: podczas zeszłorocznej próby spektaklu „Święto wiosny” siła tańca okazała się tak duża, że nie wytrzymała jej scena Centrum Promocji Kultury Praga Południe, na której młodzież próbowała do finałowego pokazu wykorzystującego różnorodność technik teatralnych.

Doświadczenie i rozwój

Grono uczestników przedsięwzięcia od 2012 roku jest w miarę stałe. Są to te same grupy (do których dołączyli niedawno uczniowie z gimnazjum nr 18), ich skład oczywiście z roku na rok ulega pewnym zmianom, jednak nie są one rewolucyjne.

Kilkuletnia praca z tą młodzieżą, zdaniem realizatorów projektu, przynosi ogromne rezultaty.

– W tym roku widać wyraźnie, jak wśród tych, którzy są w projekcie kolejny raz, kształtują się młodzi liderzy. Niby nastolatki, ale bije od nich śmiałość, widać, że mają własne zdanie, które podkreślają poprzez sposób, w jaki zachowują się na scenie. To jest zadziwiające i rozgrywa się na naszych oczach, w czasie realizowanego projektu – z zapałem objaśnia Dawid.

Karolina dodaje: – Mamy do czynienia z ludźmi młodymi, przeżywającymi niejedną burzę, doświadczającymi trudnych zdarzeń losowych. W nich też zachodzi zmiana. Zdarza się, że ktoś, kto w pierwszej edycji na zajęciach przyjmował rolę niegrzecznego uczestnika lub wycofywał się z pracy, w kolejnej edycji wraca po to, by opowiedzieć swoją historię, bo ma coś ważnego do przekazania.

– Uczestnicy projektu nie tylko uczą się nowych technik teatralnych i sposobów wyrażania swoich emocji, ale także dojrzewają, a my wraz z nimi – zgodnie podsumowują efekty projektu nasi rozmówcy, a zarazem jedni z instruktorów w projekcie.

Samo przedsięwzięcie też ewoluuje. – Nastąpiło przeniesienie ciężaru w stronę uczestnika, my jako liderzy jeszcze bardziej niż na początku realizacji projektu słuchamy tych młodych ludzi – podkreśla Dawid.

Na jednym projekcie się nie (s)kończy

Nie tylko dlatego, że już teraz ma on kilka edycji. Przedsięwzięcie się rozwija, choć właśnie ów rozwój – jak przyznają Karolina i Dawid – jest pytaniem, przed jakim obecnie stoi organizacja.

Do kolejnej edycji w 2016 roku prowadzą obecnie nabór dla grup teatralnych, które chciałyby do niej dołączyć. Oboje są jednak zgodni, że liczby grup uczestniczących w projekcie w przyszłości nie można zwiększać bez końca, z przyczyn nie tylko organizacyjnych (na ograniczonej przestrzeni pracować może ograniczona liczba osób), ale także merytorycznych.

– Uczestników traktujemy podmiotowo, pracujemy z konkretnymi osobami, poznajemy ich historie oraz sposoby, w jakie chcą je wyrażać. „Podaj dalej” z założenia nie jest projektem masowym – mówi Dawid.

Nie oznacza to jednak, iż nie może być modelem do pracy w różnych miejscach – zarówno w Warszawie, jak innych miastach i miasteczkach. To być może przyszłość tego projektu – jego lokalne realizacje.

Pokazy finałowe i kolejna edycja „Podaj dalej”

Zanim projekt „wypączkuje” na przyszły rok w tej czy innej formie, szykują się pokazy finałowe, na które zapraszany jest każdy zainteresowany – wstęp wolny.

Spektakle będzie można obejrzeć: 22 listopada Centrum Promocji Kultury Praga Południe, 23 listopada w Teatrze „Lalka” i 25 listopada w Starej Prochowni SCEK-u w ramach Festiwalu SZTUKA DZIAŁA. Spektakl finałowy jest ten sam, ale wystawiany w trzech różnych miejscach, bo – jak twierdzą realizatorzy projektu – przestrzeń jest jednym z ważnych elementów tych spektakli.

Projekt realizowany jest przez Stowarzyszenie Sztuka Nowa w partnerstwie z organizacjami i instytucjami: Stowarzyszeniem Pedagogów Teatru, Stowarzyszeniem Praktyków Kultury, Towarzystwem „Nasz Dom”, Teatrem „Lalka”, LUB/LAB-em, Centrum Promocji Kultury Praga Południe, Teatrem Scena Lubelska oraz z Gimnazjum nr 18 z Oddziałami Dwujęzycznymi. Projekt współfinansowany jest przez m.st. Warszawa.