Publicystyka - ngo.pl

Od momentu eskalacji wojny w lutym 2022 roku, zespoły Lekarzy bez Granic działały w 161 miejscowościach i wioskach w obwodach donieckim i chersońskim, niosąc pomoc medyczną i humanitarną ludziom mieszkającym w pobliżu frontu. Mimo próśb o pozwolenie na działania po obu stronach frontu, Lekarze bez Granic mają możliwość działania jedynie na terenach znajdujących się pod kontrolą ukraińską. Dlatego obserwacje zawarte w raporcie dotyczą tylko tych terenów (w tym terenów znajdujących się pod okupacją rosyjską przed ich odzyskaniem przez Ukrainę).

– Nasz personel na własne oczy widział domy, sklepy, szkoły, place zabaw i szpitale obrócone w gruz. Niektóre z miejscowości i wiosek, w których pracowaliśmy, zostały dosłownie zrównane z ziemią. Niektóre miejsca wzdłuż ciągnącego się przez 1000 kilometrów frontu zostały zwyczajnie starte z mapy – mówi Christopher Stokes, szef programów Lekarzy bez Granic w Ukrainie.

Już w pierwszych miesiącach wojny personel medyczny Lekarzy bez Granic był świadkiem ataków na infrastrukturę ochrony zdrowia. W dwóch oddzielnych przypadkach, w kwietniu w Mikołajowie i w czerwcu w Apostołowie, odnotowano ataki na szpitale z wykorzystaniem zakazanej amunicji kasetowej. Zmusiło to oba szpitale do zawieszenia działalności medycznej na kilka dni, odbierając pacjentom możliwość leczenia. W trzech kolejnych przypadkach, 8, 11 i 15 października, zespoły Lekarzy bez Granic odkryły miny przeciwpiechotne umieszczone w działających szpitalach. Miało to miejsce w okolicach Iziumia oraz w obwodzie chersońskim i donieckim, na terenach wcześniej okupowanych przez Rosję.

– Miny przeciwpiechotne są często wykorzystywane na terenach przyfrontowych, ale zobaczenie ich w szpitalu było szokujące. To niewiarygodny przykład dehumanizacji. Jasny przekaz dla tych, którzy przychodzą po leki lub pomoc: nie jesteście bezpieczni nawet w szpitalu – mówi Vincenzo Porpiglia, koordynator projektów Lekarzy bez Granic w regionie donieckim.

W regionach chersońskim i doniecki, na terenach wcześniej okupowanych przez Rosjan, zespoły medyczne Lekarzy bez Granic odkryły również kilka splądrowanych ośrodków zdrowia. Budynki były rozgrabione, a samochody medyczne, w tym karetki ratunkowe, zdewastowane. W dwóch takich ośrodkach znaleziono broń i materiały wybuchowe.

Doniesienia pracowników opieki medycznej i pacjentów, którzy żyli pod rosyjską okupacją, wskazują na silne ograniczenia w dostępie do niezbędnych leków, leczenia i placówek zdrowia. Świadectwa te potwierdzają dane medyczne Lekarzy bez Granic zebrane na podstawie ponad 11 000 konsultacji medycznych (przeprowadzonych między listopadem 2022 roku a lutym 2023 roku).

Według pacjentów, ludzie nie mieli dostępu do opieki zdrowotnej głównie ze względu na ograniczenia w przemieszczaniu się, ze względu na ogromne zniszczenia placówek medycznych oraz obawy przed nieprzewidywalnym zachowaniem niektórych rosyjskich jednostek . Pacjenci wskazywali również, że te placówki medyczne i apteki, które przetrwały ataki, były plądrowane, a siły okupacyjne nie zapewniały systematycznych dostaw leków i materiałów medycznych. Przeprowadzone wywiady z mieszkańcami są spójne z medycznymi diagnozami pacjentów Lekarzy bez Granic, osób chorujących przewlekle, które pozostawały bez niezbędnego leczenia nawet przez kilka miesięcy.

Lekarze bez Granic przypominają o zobowiązaniach walczących stron do ochrony ludności cywilnej i cywilnej infrastruktury. Szpitale i inne placówki ochrony zdrowia nie mogą być celem ataków. Walczące strony nie mogą utrudniać dostaw ratujących życie leków i materiałów medycznych. Jednocześnie muszą zapewnić nieutrudniony dostęp do niezależnej pomocy humanitarnej dla ludzi w potrzebie.

Lekarze bez Granic są obecni w Ukrainie od 1999 roku. Od 24 lutego 2022 roku organizacja radykalnie zwiększyła skalę działań w Ukrainie, skupiając się na odpowiedzi na potrzeby związane ze skutkami wojny. Dziś Lekarze bez Granic pracują w Apostołowie, Dnieprze, Charkowie, Fastowie, Iwano-Frankowsku, Konstantynówce, Krzywym Rogu, Kijowie, Lwowie, Łymaniu, Mikołajowie, Odessie, Pokrowsku, Słowiański, Tarnopolu, Użhorodzie, Zaporożu i Żytomierzu. Nasze działania medyczne obejmują dziś między innymi chirurgię urazową, leczenie gruźlicy, pomoc osobom doświadczającym przemocy seksualnej, psychoterapię i pomoc w zakresie zdrowia psychicznego. Lekarze bez Granic operują również flotą karetek ratunkowych, prowadzą tzw. kliniki mobilne oraz pociągowe ewakuacje medyczne. Te ostatnie w 2022 roku ewakuowały 2558 pacjentów, w tym ponad 700 rannych.