Publicystyka - ngo.pl

- Konferencja ma służyć przede wszystkim integracji wszystkich roczników Programu Kirklanda, a jednocześnie wypracowaniu jakiejś wspólnej linii dla Programu po jego ukończeniu – mówi Andrzej Dakowski, dyrektor Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta, która jest administratorem Programu Kirklanda w imienu Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności.

W uroczystym otwarciu konferencji, a zarazem zakończeniu trzeciej edycji Programu wzięli udział m.in. ambasadorzy Litwy i Ukrainy oraz przedstawiciele ambasad Białorusi i Słowacji. Z tych krajów, a także z Obwodu Kaliningradzkiego pochodzili tegoroczni stypendyści. Na uroczystości obecny był również ambasadotr USA w Polsce – Christopher Hill, który zwrócił uwagę na wielkie znaczenie Programu Lane’a Kirklanda dla stosunków dobrosąsiedzkich Polski z krajami ościennymi.
- Nie można wybierać sąsiada – mówił ambasador. – Ale myślę, że ci, którzy mają Polskę za sąsiada – mają szczęście.

Nie odwracamy się od wschodnich sąsiadów
Wykład inauguracyjny wygłosił minister Adam Daniel Rotfeld, podsekretarz stanu w MSZ. Tematem jego wystąpienia było „Kształtowanie się nowej polskiej polityki bezpieczeństwa: Polska wobec wschodnich sąsiadów po rozszerzeniu Unii Europejskiej”. Minister mówił. m.in. o tym, że jeśli chodzi o Europę uczestniczymy obecnie w procesie, który nie ma analogii w historii. Współczesna sytuacja międzynarodowa, zdaniem Adama D. Rotfelda, charakteryzuje się niskim prawdopodobieństwem wybuchu wojny nuklearnej, ale rówocześnie wielką niestabilnością. Mamy do czynienia z chaosem, z którego wyłania się nowy porządek polegający m.in. na tym, że coraz częściej nie tylko państwa (jak do tej pory od pokoju Westfalskiego w 1648 roku), ale i inne instytucje odgrywają określone role w stosunkach międzynarodowych. Role te mogą mieć zarówno charakter pozytywny, jak i negatywny (np. struktury terrorystyczne). Ponadto minister Rotfeld zauważyl, że dawniej – w okresie zimnej wojny – zagrożenie dla pokoju światowego stanowiły wielkie mocartswa, a obecnie zagrożenie stanowią państwa słabe, które stwarzają miejsca azylu dla niepaństwowych struktur terrorystycznych.

Przechodząc do kwestii związanych z wejściem Polski do Unii Europejskiej, minister Rotfeld powiedział, że Polska może bardzo wiele wnieść do stosunków Unii z jej nowymi sąsiadami ze wschodu.
- Wchodzimy do Unii nie po to, aby odwrócić się od naszych wschodnich sąsiadów – mówił minister. – Nasze doświadczenie w dotychczasowych kontaktach, jest naszym atutem w Unii. Ponadto nasze wejście do Unii może być także impulsem dla rozwoju regionalnego.

Polska aktywnie uczestniczy w toczącej się w Unii Europoejskiej dyskusji na temat polityki wschodniej, dążąc do ustanowienia wschodniego wymiaru zagranicznej polityki europejskiej na wzór wymiaru północnego, którego założenia bardzo dobrze się sprawdziły.

Zdaniem dyrektora Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta stypendyści Programu im. Lane Kirklanda mogą w tym kontekście odegrać istotną rolę.
- To są reprezentanci elit tych krajów, więc to są ludzie, których doświadczenia zdobyte w Polsce będą się przekładały – mam nadzieję graniczącą z pewnością - na działalność zauważalną jeśli chodzi o świat polityki - mówi Andrzej Dakowski.

Niełatwa droga przed stypendystami
Program im. Lane’a Kirklanda ropoczął się w 2000 roku. Jego inicjatorem i fundatorem jest Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności. Głównym celem Programu jest dzielenie się polskimi doświadczeniami w zakresie transformacji ustrojowej, poprzez stypendia dla liderów z krajów Europy Środkowo-Wschodniej, pragnących działać na rzecz gospodarki rynkowej, demokracji i społeczeństwa obywatelskiego.

Stypendystami są aktywni młodzi ludzie z administracji publicznej, środowisk akademickich, świata biznesu, organizacji pozarządowych, mediów i polityki. W Polsce uczestniczą w dwusemestralnych studiach podyplomowych, dostosowanych do indywidulanych potrzeb i zainteresowań, a także w stażach organizowanych w różnych instytucjach. W sumie, w trzech dotychczasowych edycjach Programu, udział wzięły 82 osoby. Stypendyści trzeciej edycji – 41 osób – studiowali na uczelniach w Poznaniu, Warszawie, Lublinie i Krakowie. Do czwartej edycji Programu, która rozpocznie się za dwa miesiące, spośród 224 kandydatów Komisja wybrała 43 osoby: z Ukrainy (22), Białorusi (13), Litwy (2), Obwodu Kaliningradzkiego (3) i Słowacji (3).
Otrzymanie dyplomu uczestnictwa w Programie im. Lane’a Kirklanda nie gwarantuje jednak powodzenia po powrocie do rodzinnego kraju.
- Zdecydowaliśmy się zorganizować konferencję stypendystów właśnie w momencie, kiedy aktualny rok kończy swój pobyt w naszym kraju, jest tuż przed wyjazdem i przed barierami, rozmaitymi przeszkodami, jakie będą ich czekały po powrocie – mówi Andrzej Dakowski. - Bo na pewno nie będzie to łatwa droga. To już wiemy z doświadczeń wcześniejszych stypendystów, którzy tracili pracę lub dopiero ją znajdywali... Ale jednak ten Program daje jakąś siłę, bo mamy kilka wspaniałych przykładów ludzi, którzy pokonali przeciwności losu i teraz są naszymi perłami.

Dyrektor Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta zapowiada także ściślejszą współpracę z byłymi stypendystami.
- Częściowo mamy już bazę danych wszystkch stypendystów i chcemy stworzyć coś w rodzaju networku, poprzez który będziemy próbowali wymieniać się na gorąco doświadczeniami i opiniami. Nawet co do przyszłego kształtu samego Programu i tego co jeszcze Program może zrobić dla stypendystów i ich krajów. Wydaje mi się, że już robi bardzo dużo, ale nigdy nie należy spoczywać na laurach.

Więcej o Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności: www.pafw.pl,
Więcej o Komisji Fulbrighta: www.fulbright.edu.pl.