Henryk ma nadciśnienie, więc Adam pilnuje, żeby je codziennie mierzył. Irena i Marlena wykonują prace budowlane ramię w ramię z kolegami. Mirosława wybrali jako starszego zespołu – nadzoruje prace i jednocześnie sam pracuje. Wiesław i Waldek cieszą się, że pracują w grupie. Kilka osób, które jeszcze rok temu się nie znały. Połączyła ich spółdzielnia. Zgraliśmy się – mówią zgodnie.
Waldemar mieszka najbliżej budynku, który przez ostatni rok remontował wspólnymi siłami z innymi członkami Perspektywy. Zrujnowany jednopiętrowy gmach, w którym niegdyś mieściła się szkoła, a później internat, mógł codziennie oglądać z okien swojego domu. Budynek straszył powybijanymi oknami, odpadającym tynkiem. Jeszcze gorszy widok przedstawiał się po wejściu do środka: zawalone schody, grożące wypadkiem dziury w podłodze.
Teraz, gdy Waldemar wygląda przez okno, widok jest inny.
Ale przez miniony rok nie tylko budynek się zmienił – remont scementował i mury, i grupę ludzi.
Społecznik z pomysłem Wszystko zaczęło się w 2012 roku. Wacław Szramowski – łasiński społecznik, prezes Fundacji Ochrona Zdrowia i Rehabilitacja Niepełnosprawnych, wpadł na pomysł założenia spółdzielni socjalnej. Do pomysłu przekonał przedstawicieli samorządu gmin: Gruta i Łasin. Spółdzielnia miała, po pierwsze, pomóc w ekonomicznym usamodzielnieniu się mieszkańców gminy w trudnej sytuacji na rynku pracy, po drugie, zagospodarować nieużytek – zrujnowany budynek dawnej szkoły – pod ośrodek aktywizacji społecznej i zawodowej. 9 sierpnia 2012 roku na zebraniu założycielskim w Grucie została powołana Spółdzielnia Socjalna Perspektywa.
Stara nowa idea
Spółdzielnia, czyli spół-dzielenie. Jej celem jest prowadzenie wspólnej działalności gospodarczej w interesie zrzeszonych członków. Obowiązuje w niej kolektywny sposób podejmowania decyzji, członkowie sami dbają o finanse, zarządzają swoją działalnością. To sprawia, że są odpowiedzialni za sprawy przedsiębiorstwa.
W Polsce spółdzielczość ma długie tradycje. Jednym z jej prekursorów był Stanisław Staszic, który w 1816 roku założył w swoich dobrach Towarzystwo Rolnicze Hrubieszowskie, obejmujące swym zasięgiem 9 wsi. W II połowie XIX w. popularne były spółdzielnie spożywców oraz oszczędnościowo-kredytowe. Złoty okres dla spółdzielni to dwudziestolecie międzywojenne. Szacuje się, że co piąty dorosły obywatel Polski był wówczas spółdzielcą! W PRL-u ruch spółdzielczy, nadzorowany przez władze, zatracił swój oddolny, spontaniczny charakter obywatelskiej samopomocy. III RP to nowe otwarcie w rozwoju spółdzielczości. Po poprzednim systemie w Polakach została co prawda nieufność do wszystkiego, co ma charakter kolektywny, jednak w ostatnich latach stopniowo przebija się przekonanie, że idea spółdzielczości może znaleźć zastosowanie przy rozwiązywaniu wielu współczesnych problemów. Wśród młodych mieszkańców miast popularne stają się kooperatywy spożywcze, coraz bardziej powszechne są również spółdzielnie socjalne, których powstawanie wspiera UE – jako innowacyjne narzędzie aktywizacji osób w gorszym położeniu na rynku pracy: młodych, niepełnosprawnych, długotrwale bezrobotnych itp.
Tu na scenę wkracza Spółdzielnia Socjalna Perspektywa. W przeciwieństwie do Staszicowskiego Towarzystwa Rolniczego Hrubieszowskiego swym działaniem obejmować miała co prawda tylko dwie gminy – Łasin i Grutę – ale jej główny cel był podobny – stworzyć grupę spółdzielców, którzy dzięki wspólnej pracy i odpowiedzialności samodzielnie poprawią swoją sytuację życiową, zamiast zdawać się na pomoc społeczną.
Cała załoga na pokład
Zanim – skierowani przez gminę – trafili do Perspektywy, większość była zdana na sezonowe, dorywcze prace, przerywane długimi okresami bezrobocia:
Choć cała grupa nie znała się przed rozpoczęciem pracy nad remontem dawnego internatu, szybko stali się zgranym zespołem. W trakcie pracy żartują, przekomarzają się. Dobrą atmosferę przy pracy wprowadza zwłaszcza obecność pań. W spółdzielni panuje równouprawnienie – kobiety pracują ramię w ramię z mężczyznami.
Dzięki dofinansowaniu z unijnego projektu realizowanego przez Stowarzyszenie Kujawsko-Pomorski Ośrodek Wsparcia Inicjatyw Pozarządowych "Tłok”, zakupili specjalistyczny sprzęt do prac budowlano-remontowych i pielęgnacji terenów zielonych oraz zaadoptowali obiekt pod przyszłą działalność produkcyjną spółdzielni. Mają doświadczenie i umiejętności, a wyremontowany budynek dawnej szkoły to ich wizytówka. Liczą na zainteresowanie klientów indywidualnych oraz zlecenia od gminy.
Usługi budowlane to pierwsza gałąź rozwoju spółdzielni. Drugą będzie włączenie do Perspektywy osób z orzeczoną niepełnosprawnością - uczestników działającego w Łasinie warsztatu terapii zajęciowej, chętnych do podjęcia zatrudnienia i odpowiednio do tego przygotowanych. Na lokalnym rynku pracy nie było dla nich do tej pory miejsca. Spółdzielnia socjalna chce wyjść temu problemowi naprzeciw m.in. organizować staże i praktyki zawodowe.
- Dla dalszego racjonalnego rozwoju spółdzielni niezbędna jest sprawna współpraca założycieli spółdzielni z administracją samorządową różnego stopnia, gdyż staje się ona mimo woli uczestnikiem tego procesu – mówi Wacław Szramowski, pomysłodawca i prezes Perspektywy. - Jedno w tym procesie aktywizacji zawodowej jest pewne. Podjęcie pracy przez osoby nieuczestniczące przez wiele lat w rynku pracy nie tylko dostarcza im stałego źródła utrzymania, ale w sposób pozytywny wpływa na ich rozwój osobisty.
Spółdzielców z Perspektywy wspiera Stowarzyszenie Kujawsko-Pomorski Ośrodek Wsparcia Inicjatyw Pozarządowych Tłok: pomaga prowadzić działalność zgodnie z obowiązującymi przepisami, realizować biznesplan oraz indywidualne plany rozwoju każdego z pracowników spółdzielni, promować ofertę i efektywnie zarządzać spółdzielnią.
Są perspektywy
Oprócz sprzętu do prac budowlano-remontowych oraz ogrodniczych spółdzielcy z Łasina i Gruczna zakupili również odzież ochronną z napisem Spółdzielnia Socjalna Perspektywa.
Marlena: „Każdy pyta, jak mnie widzi w stroju, gdzie pracuję. Strój naprawdę dużo daje”. Waldemar: „Ludzie mówią dobrze o nas”. Mirosław: „Ludzie, widząc nas na budowie, podchodzili pod bramę i pytali o pracę”.
Wreszcie są jakieś perspektywy na przyszłość.
Źródło: Stowarzyszenie Kujawsko-Pomorski Ośrodek Wsparcia Inicjatyw Pozarządowych "TŁOK"