Publicystyka - ngo.pl

Przez lata postawione w 1945 roku z prefabrykatów domy i otaczające je ogrody zmieniały swój kształt i wygląd w zależności od funkcji oraz potrzeb zamieszkujących je rodzin. Dziś w domkach fińskich działają liczne stowarzyszenia i organizacje, które wraz z mieszkańcami dbają o wspólną przestrzeń. Na Osiedlu Jazdów, które jest usytuowane w samym sercu Warszawy, rośnie 10 starych odmian jabłoni, stoją ule z miejskimi pszczołami i istnieją dwa ogrody społecznościowe.

 Osiedle Jazdów to także ważny punktem na kulturalnej mapie kraju, od lat przyciąga i integruje środowiska kultury i sztuki budując unikalny ekosystem, w którym przyroda jest traktowana z szacunkiem i uważnością na równi z działalnością społeczną i kulturalną.

– Jesteśmy bardzo zadowoleni z tego, że udało nam się ocalić Osiedle Jazdów, że działające na jego terenie organizacje robią wiele różnych rzeczy, które podobają się warszawiakom  – mówi przedstawiciel mieszkańców. – Podjęcie współpracy z organizacjami było dla nas nowym wyzwaniem, ale z otwartością weszliśmy w ten eksperyment społeczny. Dziś wiemy, że tak można i że tak powinno być.

O unikalności Osiedla Jazdów na skalę światowa świadczą liczne nagrody przyznane społeczności m.in. w 2021 roku wyróżnienie Komisji Europejskiej za wyjątkowe zaangażowanie w ochronę i rozwój wspólnego europejskiego dziedzictwa. To jednocześnie największe oddolne centrum kultury i edukacji w Polsce, w przedpandemicznym 2019 roku odwiedziło je 68 000 gości w trakcie 3 800 wydarzeń. Partnerstwo regularnie organizuje festiwale takie jak Noc Muzeów, Festiwal Otwarty Jazdów, Festiwal Laba (wspólnie z Przekrojem), czy Festiwal Myśli Abstrakcyjnej (wspólnie ze Stowarzyszeniem Dziki Bez).

– Każdy rok to kolejne nowe wyzwania stojące przed społecznością – mówi Wojciech Matejko, sekretarz Partnerstwa Otwarty Jazdów. – W tym roku, po lutowym wybuchu wojny w Ukrainie dzięki wieloletniej praktyce empatycznej współpracy udało nam się bardzo szybko zorganizować. Ponad 200 uchodźców skorzystało z naszych tymczasowych hosteli, a setki dzieciaków z Torwaru skorzystały z zajęć. Nie jesteśmy w stanie zliczyć wydanych posiłków przez 3 miesiące działania naprędce zorganizowanej jazdowskiej kantyny. Do tego oddolnie udało nam się zorganizować tak potrzebne doradztwo psychologiczne, prawnicze czy tłumaczenia.

Zbiórki i benefity na wsparcie finansowe organizacji opiekujących się uchodźcami oraz zakup wyposażenia dla ukraińskiej armii nadal trwają. Nie bez kozery część filmu, który stanowił podziękowanie Polakom za pomoc ofiarom wojny została nakręcona na Osiedlu Jazdów. Udostępniła go na swoim profilu m.in. Ołena Zełeńska.

W 2017 roku starania społeczników i społecznego konserwatora zabytków doprowadziły do wpisania układu urbanistycznego osiedla do gminnej ewidencji zabytków, a niedługo potem znalazła się w niej także architektura trzech wybranych domków. W połowie grudnia 2021 roku w budżecie m.st. Warszawy zostało zabezpieczonych 10 mln złotych na proces „rewitalizacji” tego prawie 80 letniego osiedla. Jednak bardziej adekwatnym byłoby mówienie o renowacji, gdyż wyjątkowa “witalność” Jazdowa jest niepodważalna.

– Unikalność Osiedla Jazdów jest wielowarstwowa – podkreśla Mateusz Potempski Stowarzyszenie Akademickie Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, autor książki o historii i architekturze Osiedla Jazdów. – Drewniane prefabrykowane budownictwo przetrwało w Warszawie czasy dzikiego kapitalizmu, które okazały się ślepą uliczką. Współczesny rozwój architektury i urbanistyki to powrót do naturalnych, zdrowych materiałów, symbiozy z naturą, organiczną formą, nisko kosztowym wzrostem i wpływem użytkownika na jego przestrzeń. To cechy stanowiące o witalności Osiedla Jazdowa i będące obiektem badań zespołów naukowców z całego Świata.

Stronie społecznej zależy nie tylko na zachowaniu wyjątkowej atmosfery i zabudowy osiedla, czy ekosystemu, ale też uwzględnienie możliwości ciągłości działań tychże organizacji oraz życia sąsiedzkiego na Osiedlu. Proces rozwoju Osiedla, jak do tej pory, powinien uwzględniać lokalny ekosystem Jazdowa, środowisko naturalne, zwierzęta i rośliny żyjące w tej przestrzeń.

Ponieważ Osiedle Jazdów stanowi tygiel oddolnych, ale nie tylko lokalnych inicjatyw, należy stawiać na jakość procesu remontów domków i renowacji. Już niedługo przekonamy się jak będzie wyglądał ten proces i jaka będzie w nim rola strony społeczne.

W piątek 28 października o godz. 13.00 będzie miało miejsce pierwsze po wielu miesiącach spotkanie Partnerstwa Otwarty Jazdów z urzędnikami m.st. Warszawy.