Niepełnosprawność nie zawsze musi oznaczać jednoznacznego wycofania z życia zawodowego i społecznego, czego najlepszym dowodem są Zakłady Aktywności Zawodowej (ZAZ) zatrudniające osoby niepełnosprawne oraz wymagające rehabilitacji zawodowej. Jednym z najprężniej działających Zakładów Aktywności Zawodowej w województwie kujawsko-pomorskim jest zakład utworzony w 2005 r. przez Urząd Miasta Bydgoszczy.
Pierwsze kroki
Założyciele ZAZ-u otrzymali, wykorzystywany wcześniej przez stowarzyszenie budynek, i podjeli kroki w kierunku zaadaptowania pomieszczeń na potrzeby zakładu. Jednym z największych problemów nie okazał się, jak zwykle to bywa w organizacjach pozarządowych, brak funduszy, lecz odwrotnie ich ilość. Problem pojawił się, gdy w przeciągu niespełna dwóch miesięcy należało wydać 1 300 000 zł, przy równoległym brnięciu przez zawiłe procedury biurokratyczne. Po kilku wizytach studyjnych w innych ZAZ-ach oraz konsultacjach Kuczyniecki podjął decyzję o rozpoczęciu działalności polegającej na druku formularzy, dokumentów itp. niezbędnych do pracy urzędów. Krok ten okazał się bardzo dobrym posunięciem, ponieważ wcześniej urząd zlecał to zadanie prywatnym firmom. Dzięki sprawnej organizacji pracy, zaangażowaniu i wzajemnemu zaufaniu w zespole, udało się podjąć działania bardzo szybko. W początkowych fazach działania nieocenione stało się wsparcie Rady Miasta, wierzącej w możliwości zatrudnienia i wspólnej pracy osób niepełnosprawnych z pełnosprawnymi.
Praca uszlachetnia
Celem zatrudniania osób niepełnosprawnych jest przede wszystkim próba ich zaktywizowania, podniesienia kompetencji społecznych, włączenia ich w czynny proces tworzenia (praca) oraz zapewnienie korzyści materialnych wynikających z zatrudnienia. W trackie pracy nie jest najważniejsze aby podopieczni sukcesywnie poprawiali swoje normy efektywności, czynnikiem pierwszorzędnym jest wykształcenie poczucia sprawczości i pewności siebie poprzez pracę w przyjemnej, zespołowej atmosferze. Współpraca z niepełnosprawnymi ma również znaczący wpływ na opiekunów, bowiem jak mówi Kuczyniecki „praca z niepełnosprawnymi przebudowuje wnętrze człowieka, pracujemy w zespole w którym atmosfera jest taka jak w rodzinie. Wpływa na to, że inaczej patrzy się na życie oraz wszystko co nas otacza”.
Działalność
Początkowo zatrudniano 35 osób niepełnosprawnych i 12 pełnosprawnych. Z czasem liczba pracowników niepełnosprawnych została zwiększona do 45. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 grudnia 2007 r. w sprawie zakładów aktywności zawodowej (Dz. U. z dnia 27 grudnia 2007 r.) niepełnosprawni w ZAZ-ach muszą być zatrudnieni w wymiarze co najmniej 0,55 etatów. W bydgoskim ZAZ-ie niepełnosprawni pracują po 4 godziny, pozostałe 2 godziny spędzają na zajęciach z rehabilitacji ruchowej, uczestniczą w doradztwie zawodowym oraz treningu z psychologiem.
Niepełnosprawny pracownik otrzymuje nie mniej niż 55% najniższej stawki krajowej z funduszy Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) i Urzędu Marszałkowskiego. Pozostałą część wynagrodzenia, przyznawaną w zależności od stanowiska, zaangażowania pracownika oraz innych świadczeń wypłaca ZAZ. Średnia zarobków w ZAZ-ie wynosi 2000-2100 brutto. Pracodawca w ramach budżetu ma także: fundusz socjalny, świadczenia świąteczne, „trzynastki”, nagrody i wyróżnienia. Większość pracowników korzysta również z różnego rodzaju świadczeń (m.in. renty socjalne i rodzinne). Umiejętność pracy, nabyte kwalifikacje i wiedza, którą zdobywają osoby niepełnosprawne w trakcie pracy w ZAZ-ie pomaga wielu z nich w późniejszym czasie na znalezienie pracy w wielu innych firmach tworzących stanowiska chronione.
Oferta ZAZ-u:
- plakaty
- ulotki (składane, dwustronne)
- wizytówki
- listowniki
- koperty z nadrukiem
- kserokopia laserowa
- niszczenie dokumentów
- druk akcydensowy
- formularze
- biuletyny
- zaproszenia
- kartki okolicznościowe
- teczki z nadrukami
- usługi introligatorskie
Plany
Zakres usług, które oferuje ZAZ zwiększa się nieustannie. Część zadań jest również zlecana podwykonawcom. Dyrektorowi zależy również na wykorzystaniu w pracy najnowszych technik (aparaty cyfrowe, nowoczesne maszyny drukarskie), tak by wychodzić naprzeciw ofercie firm komercyjnych .
Kontakt:
85-502 Bydgoszcz
ul. Ludwikowo 3
tel: 052-585-98-98
www.zazdrukbydgoszcz.eu
zazniepel@wp.pl
Opracował na podstawie wywiadu Miłosz Ukleja, Kujawsko-Pomorski Ośrodek Wsparcia Inicjatyw Pozarządowych TŁOK.
Materiał powstał w ramach projektu „Ośrodek Wsparcia Inicjatyw Ekonomii Społecznej” realizowanego przez Kujawsko Pomorski Ośrodek Wsparcia Inicjatyw Pozarządowych w partnerstwie z Fundacją Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Działanie 7.2 "Przeciwdziałanie wykluczeniu i wzmocnienie sektora ekonomii społecznej", Poddziałanie 7.2.2 "Wsparcie ekonomii społecznej".
Człowiek - najlepsza inwestycja.