Organizacje mogą na różne sposoby poszukiwać środków na finansowanie swoich działań. Jednym z nich jest pobieranie opłat od uczestników projektów. Fundacje i stowarzyszenia mogą przyjmować takie opłaty w ramach odpłatnej działalności pożytku publicznego lub prowadząc działalność gospodarczą. Na co uważać, decydując się na pierwszą z nich?
W opisanym przykładzie widać, że Fundacja „Stolica inaczej” planując działanie w ramach odpłatnej działalności pożytku publicznego, zaczęła od najważniejszego, czyli od kalkulacji kosztów i ustalenia wysokości opłat za bilety. Zgodnie z prawem, przy prowadzeniu tego typu działalności, koszty muszą być równe (lub ewentualnie większe) niż przychody (przychodami są w tym wypadku wpłaty za bilety). Inaczej mówiąc: w działalności odpłatnej pożytku publicznego nie można „zarabiać”, czyli nie można mieć „zysku”.
Najprostsza odpowiedź na zadane pytanie brzmi – nie. Przyjęcie dodatkowych 100 zł spowodowałoby, że to przychody byłyby większe niż koszty. Czyli Fundacja osiągnęłaby zysk, co jest sprzeczne z tą formą pobierania opłat. .
Jednakże w omawianej sytuacji można poszukać sposobu na przyjęcie dwóch dodatkowych osób na wycieczkę. Można inaczej skalkulować koszty: na przykład obniżyć cenę biletu wszystkim uczestnikom. Można też – podwyższyć koszty: i za te 100 zł zorganizować jakąś dodatkową atrakcję dla całej grupy podczas wycieczki. Ważne, żeby pieniądze wydać na działania związane z tą właśnie wycieczką i żeby wydać dokładnie ż 100 zł (lub więcej, ale w żadnym wypadku nie mniej), po to by koszty były równe przychodom (lub od nich wyższe)
PRZYPOMINAMY
Organizacje pozarządowe, które chcą pobierać opłaty za swoje usługi lub produkty w ramach odpłatnej działalności pożytku publicznego, muszą:
Krok 1:
Sprawdzić, czy projekt realizowany w ramach tej działalności mieści się w sferze działań publicznych wymienionych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie w artykule 4.
Krok 2:
Sprawdzić, czy statut organizacji przewiduje odpłatność za działania. Informacja taka najczęściej znajduje się w rozdziale dotyczącym celów i sposobu ich realizacji lub źródeł majątku.
Krok 3:
Sprawdzić, czy w statucie lub innym akcie wewnętrznym organizacji (np. uchwale zarządu) jest określony zakres działalności odpłatnej i czy projekt w tym zakresie się mieści.
Krok 4:
Sporządzić kalkulację i sprawdzić czy „nie grozi” zysk, czyli nadwyżka przychodów nad kosztami. Trzeba też sprawdzić, czy przewidziane wynagrodzenia nie są wyższe niż 3-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za rok poprzedni (w roku 2011 jest to kwota 10 303,86 zł)
Krok 5:
Krok 6:
Opisać dokumenty (zanim przekaże się je do księgowości). Na opisie powinna się znaleźć informacja, że przychody lub koszty dotyczą projektu realizowanego w ramach działalności odpłatnej.
Krok 7:
W systemie księgowym powinny zostać wydzielone tzw. konta księgowe odpowiednio w przychodach i w kosztach odpowiadające danemu projektowi. To na ich podstawie ewentualna kontrola będzie sprawdzać, czy wszystko jest zgodnie z przepisami.
Podstawa prawna:
USTAWA z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
- Działalnością odpłatną pożytku publicznego jest:
1) działalność prowadzona przez organizacje pozarządowe i podmioty wymienione w art. 3 ust. 3, w sferze zadań publicznych, o której mowa w art. 4, za które pobierają one wynagrodzenie;
2) sprzedaż towarów lub usług wytworzonych lub świadczonych przez osoby bezpośrednio korzystające z działalności pożytku publicznego, w szczególności w zakresie rehabilitacji oraz przystosowania do pracy zawodowej osób niepełnosprawnych oraz reintegracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, a także sprzedaż przedmiotów darowizny.
- Przychód z działalności odpłatnej pożytku publicznego służy wyłącznie prowadzeniu działalności pożytku publicznego.
Art. 9.
- Działalność odpłatna pożytku publicznego organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 stanowi działalność gospodarczą, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, jeżeli:
1) wynagrodzenie, o którym mowa w art. 8 ust. 1, jest w odniesieniu do działalności danego rodzaju wyższe od tego, jakie wynika z kosztów tej działalności, lub
2) przeciętne miesięczne wynagrodzenie osoby fizycznej z tytułu zatrudnienia przy wykonywaniu statutowej działalności odpłatnej pożytku publicznego, za okres ostatnich 3 miesięcy, przekracza 3–krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za rok poprzedni.
1a. Organ administracji publicznej, który w trakcie kontroli stwierdzi okoliczność, o której mowa w ust. 1, wzywa organizację pozarządową oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 pkt 2–4 do złożenia wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców działalności danego rodzaju w terminie 30 dni od dnia wezwania.
1b. Jeżeli w terminie, o którym mowa w ust. 1a, organizacja pozarządowa oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 pkt 2–4 nie wykaże organowi administracji publicznej, że złożyła wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców działalności danego rodzaju, organ administracji publicznej informuje sąd rejestrowy właściwy dla tej organizacji o prowadzeniu przez nią działalności gospodarczej. Przepis art. 24 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 168, poz. 1186, z późn. zm.2)) stosuje się odpowiednio.
- Przez wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, rozumie się wynagrodzenie z tytułu świadczenia pracy lub usług, niezależnie od sposobu nawiązania stosunku pracy lub rodzaju i treści umowy cywilnoprawnej z osobą fizyczną.
- Nie można prowadzić odpłatnej działalności pożytku publicznego i działalności gospodarczej w odniesieniu do tego samego przedmiotu działalności.
Art. 10.
- Prowadzenie przez organizacje pozarządowe i podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 pkt 2–4:
1) nieodpłatnej działalności pożytku publicznego,
2) odpłatnej działalności pożytku publicznego lub
3) działalności gospodarczej
– wymaga rachunkowego wyodrębnienia tych form działalności w stopniu umożliwiającym określenie przychodów, kosztów i wyników każdej z tych działalności, z zastrzeżeniem przepisów o rachunkowości.
- Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadku organizacyjnego wyodrębnienia działalności pożytku publicznego.
- Zakres prowadzonej działalności nieodpłatnej lub odpłatnej pożytku publicznego organizacje pozarządowe i podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 określają w statucie lub w innym akcie wewnętrznym.
Źródło: inf. własna (ngo.pl)