Publicystyka - ngo.pl

Listopad kolejny raz stał się wyjątkowym miesiącem dla wszystkich tych, którym zależy na ekonomiczno-gospodarczo-kulturalnym rozwoju naszego kraju i regionu. Uczestnicy uczestniczący w debatach przysłuchiwali się prelekcjom i aktywnie angażowali w sesje tematyczne.

Pierwszego dnia w wydarzeniu uczestniczyli m.in. Joanna Mucha – Podsekretarz Stanu, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Małgorzata Szumowska – reżyserka, Kamilla Budnik – Manager ds. Zrównoważonego Rozwoju CCC, Paweł Karbownik – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów, Małgorzata Kidawa Błońska – Marszałek Senatu RP.

Drugiego dnia Kongresu byli z nami m.in. Katarzyna Pełczyńska Nałęcz – Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej, Krzysztof Gawkowski – Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Cyfryzacji, Marcin Matczak – prawnik z Uniwersytetu Warszawskiego, a także Marek Belka – poseł do Parlamentu Europejskiego IX Kadencji, Premier RP w latach 2004–2005; Prezes NBP w latach 2010–2016.

Oficjalnego otwarcia wydarzenia dokonał Aleksander Miszalski – Prezydent Miasta Krakowa, który przywitał uczestników Kongresu i zachęcił do aktywnego uczestnictwa w wartościowych dyskusjach tematycznych i dalszego odkrywania ekonomii wartości. Podkreślił on, jak ważną rolę odgrywają innowacje w rozwoju gospodarki słowami: „W gospodarce i rozwoju nie tylko o rozwój gospodarki chodzi, ale o innowacje i odpowiedzialne zarządzanie oraz zarządzanie z myślą o ludziach […]”. Tym samym zwrócił on uwagę na rolę, jaką odgrywa ekonomia wartości we współczesnej gospodarce. Dodał, że miastem, które w szczególny sposób kojarzy się z nowoczesnością, jest właśnie Kraków.            

W otwarciu uczestniczyła także Małgorzata Kidawa-Błońska – Marszałek Senatu RP, która zaznaczyła, że pytanie o DUSZĘ EUROPY jest jednym z najważniejszych pytań trzeciej dekady XXI wieku. W swoim wystąpieniu poruszyła ona niezwykle ważne zagadnienie, dotyczące tożsamości Europy: „Czy istnieje coś takiego jak jedna Europa? Jestem przekonana, że jedność Europy jest czymś oczywistym. To tradycja uniwersytetu, wolność, równość, braterstwo, tradycje ze sztandarów rewolucji francuskich i w końcu tradycji narodowej”.  

W otwarciu nie zabrakło także międzynarodowych spostrzeżeń. W sesji inauguracyjnej uczestniczyli także Ash Amin w wystąpieniu zatytułowanym „Bridges, Not Walls: Confronting Nationalistic Tendencies” oraz Mark Lilla w wystąpieniu pt. „Our Illegible Age: Why We are All So Angry”.  

Dzisiaj przedstawiliśmy też najważniejszą publikację tegorocznej edycji Kongresu – Dusza Europy. Co dzieli i jednoczy nas Europejczyków?, czyli zbiór esejów i wywiadów, które analizują idee, wartości i wyzwania stojące przed Europą i Unią Europejską. Autorami publikacji są eksperci, którzy omówili kwestie takie jak tożsamość europejska, pamięć historyczna, kultura i wartości demokratyczne i wiele innych. Podczas premiery Jerzy Hausner podkreślił, że „integracja zamykająca polega na budowaniu murów. Myśląc o Europie, musimy zacząć więc myśleć o zasadach tej integracji”, co skłania do głębokiej refleksji nad przyszłością Europy. 

W książce wypunktowane zostały m.in. najważniejsze wyzwania dla Unii Europejskiej, a redaktorzy publikacji – Jerzy Hausner i Jarosław Kuisz zaliczają do nich: wielowymiarowe zagrożenie ze strony Rosji, konkurencję technologiczną z USA, penetrację gospodarki europejskiej przez Chiny, braki surowców, rozczarowania społeczne, a także fragmentaryzację unijnego mechanizmu decyzyjnego. Jarosław Kuisz poruszył pierwszego dnia Kongresu wiele wątków dotyczących przyszłości Europy, między innymi wspomniał o ciekawej hipotezie o wzmocnieniu Unii Europejskiej przez prezydenturę Donalda Trumpa, na co Kiran Klaus Patel przypomniał, że to, czego „potrzebujemy, to dalsze zjednoczenie Europy”. Olga Wysocka z kolei przestrzegła, że „populiści sięgają po klasyków, po wartości, które łączyły Europę”, a ta potrzebuje „nie integracji ekonomicznej, ale integracji wspólnoty”.  Z pewnością autorzy osiągnęli swój cel – dali przyczynek do aktywnego uczestnictwa w myśleniu o Europie w globalnym kontekście XXI wieku.

Czy Europa gra va banque? Wokół tego zagadnienia skoncentrowały się dyskusje tematyczne w ramach bloku FIRMA-IDEA. Paweł Karbownik, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów, który wziął udział w dyskusji: „Konkurencyjność Polski w strefie euro. Jakie czynniki wpłyną na naszą pozycję w UE?” zaznaczył, że – jego zdaniem – „Polacy mają bardzo zdrowy stosunek do euro”, jednak jako społeczeństwo musimy zastanowić się, w którym kierunku chcemy zmierzać. Kluczową rolę w tym temacie odgrywają inwestycje, a jak podkreślił Dariusz Rosati „Polska potrzebuje prawdziwej rewolucji, jeżeli chodzi o inwestycje”. Czy w tej rewolucji uczestniczyć będą przedstawiciele Pokolenia Z? Joanna Kądziołka z Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste podkreśliła: „Pokolenie Z chce pracować w świadomych organizacjach, organizacjach zaangażowanych, świadomych społecznie i środowiskowo”. Wzięła ona udział w sesji pogłębiającej „Kto zyskuje na zrównoważonym inwestowaniu”. Rozmowa cieszyła się dużym zainteresowaniem uczestników wydarzenia.

Czy europejskie miasta da się uchronić przed nadchodzącą katastrofą klimatyczną i demograficzną? Nad tym debatowali uczestnicy bloku MIASTO-IDEA w ramach sesji „Zagrożenia dla europejskich krajobrazów: Jak chronić nasze miasta?”. Zdaniem Agnieszki Zimnickiej – Westminster City Council; Politechnika Gdańska: „Do miasta jako domu trzeba podejść szeroko. […] Trzeba pamiętać o innych stworzeniach, ptakach, owadach, jeżach, wiewiórkach. Wszyscy potrzebujemy wody. Ludzie odkręcają kran, ale skąd inni mieszkańcy mają brać wodę podczas suszy? Potrzebujemy więcej zbiorników wodnych oraz systemów melioracyjnych, które odpowiednio będą odprowadzać wodę z myślą o zwierzętach i roślinach”. Czy jest więc coś, co możemy zrobić z krajobrazem polskich miast? 

Wybrane sposoby na naprawę i regenerację miast przedstawił Stanisław Mazur – Zastępca Prezydenta Miasta Krakowa; Członek Rady Programowej OEES, który zaznaczył, że jednym ze sposobów na naprawę i regenerację miast jest zaangażowanie w procesy decyzyjne mieszkańców i zaproponowanie im wartościowej debaty. „Chcemy, żeby w tej debacie brali udział mieszkańcy, i żeby była to maksymalnie szeroka debata” – dodał. O miejskiej przestrzeni i sposobach na walkę o jej prawidłowy przebieg dyskutowali także Michał Leszczyński z Polskiego Związku Firm Deweloperskich oraz Małgorzata Tomczak – Redaktor Naczelna, „Architektura & Biznes”. W potyczce: „Walka o przestrzeń miasta” poruszyli oni m.in. problem budownictwa, pustostanów i sprywatyzowanych przestrzeni miejskich.

W bloku MARKA – KULTURA nie zabrakło refleksji na temat kompetencji przyszłości, szeroko rozumianej edukacji i narracji o świecie. Różnorodne głosy przedstawicieli świata nauki, Ministerstwa Edukacji Narodowej i instytucji kultury debatowały o tym, jak otworzyć system edukacji na potrzeby współczesności. A jakie wnioski padły podczas sesji? 

W sesji inspiracyjnej „Edukacja jako inwestycja w przyszłość: wiedza, kompetencje, podmiotowość” wzięli udział Oktawia Gorzeńska – Wiceprezydentka Miasta Gdyni, Maciej Jakubowski – Dyrektor Instytutu Badań Edukacyjnych, Barbara Worek z Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Jürgen Siegel – Executive Director of European Centre for the Development of Vocational Training (CEDEFOP). Barbara Worek przyznała, że „potrzebujemy szkoły, która przygotowuje nas do nauki przez całe życie”, w dalszym toku dyskusji dodając jeszcze, że „jest ogromny związek między poziomem wykształcenia a zdrowiem zwłaszcza grupy ludzi w starszym wieku”, co okazało się niezwykle wymownym podsumowaniem kondycji aktualnego systemu edukacji, który nie może sprostać misji wykształcenia kompetencji nauki przez całe życie.

Sesja pogłębiająca „Edukacja: regulacje i co dalej?” to wiele trafnych uwag na temat systemu edukacji. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej – Joanna Mucha zwróciła uwagę na niezwykle istotną rzecz: „w ocenianiu umyka nam jedna kwestia – umyka nam indywidualizacja”. Następnie rozwinęła swoją myśl i zaapelowała, by „poszukiwać u dzieci talentów, nie wymagać od wszystkich tego samego, w ten sam sposób, tym podcinamy skrzydła”. Na koniec wyraziła pragnienie, by szkoły przyszłości prowadziły edukację klimatyczną holistycznie na wszystkich zajęciach. Udział w tej sesji wzięli również Sekretarz Stanu towarzyszyli także Piotr Laszczak – Członek Zarządu, Shell Polska, Anna Panek – Dyrektor HR, członek zarządu Soonly Finance, prezes Fundacji Soonly i Jędrzej Witkowski – Prezes Zarządu, Fundacja Centrum Edukacji Obywatelskiej. Rozmowę moderowała Karolina Słowik z „Gazety Wyborczej”.

Sesja specjalna „Kultura duszą świata. Wpływ sektora kreatywnego na gospodarki państwowe i międzynarodowe”, która odbyła się na Kongresie pod patronatem Stowarzyszenia Autorów ZAiKS przyniosła ożywioną dyskusję z udziałem Piotra Wachowiaka – Rektora Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, Sylwii Makomaskiej – muzykolożki, psycholożki muzyki i Małgorzaty Szumowskiej – reżyserki. Moderator, Miłosz Bembinow, Prezes Zarządu ZAiKS, zwrócił uwagę na największą bolączkę branży kulturalnej: „w 2022 r. polska branża filmowa wygenerowała około 21 tysięcy miejsc pracy. Jest w tym sektorze ogromna siła ekonomiczna, której nie dostrzegamy, bo traktujemy kulturę jako dodatek, a powinna to być inwestycją, tak samo jak np. nauka”.

Nad tym zagadnieniem nasi prelegenci zastanawiali się podczas ostatniej sesji pierwszego dnia Open Eyes Economy Summit 2024. W sesji udział wzięli: Piotr Buras – Dyrektor, Europejska Rada Spraw Zagranicznych w Warszawie, Emil Brix – Director, Diplomatic Academy in Vienna, Magda Vášáryová – słowacka aktorka, dyplomata i polityk, a rozmowę moderował Jacek Purchla – Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie.

Magda Vášáryová w swojej wypowiedzi podkreśliła, że: „Historycy mają świadomość, że Słowacy, Czesi, Madziarowie, Polacy nie mieli w historii XX wieku możliwości wspólnego, otwartego, swobodnego mówienia o całym problemie, jaki jest między nami”, zaznaczając, że jest to niezwykle ważne dla wspólnego rozwoju wspomnianych krajów.

„[…] Prawdziwa alternatywa dzisiaj w Europie jest prawdopodobnie między Tuskiem a Orbánem […]”, dlatego uważa on, że właśnie Europa Środkowa da odpowiedź na przyszłość całej Europy – podsumował Piotr Buras.

Tegoroczny motyw przewodni Kongresu – „Dusza Europy” – to próba odpowiedzi na pytania dotyczące tożsamości i przyszłości naszego kontynentu. Z tego właśnie powodu ścieżka „Ład międzynarodowy” jest w tym roku wyjątkowo aktualna. Zagranicznym głosem prezentującym europejską perspektywę na temat sprawiedliwej i konkurencyjnej gospodarki był Aurel Laurențiu Plosceanu – Wiceprzewodniczący Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego. Podzielił się on z uczestnikami swoimi spostrzeżeniami na temat transformacji europejskiego społeczeństwa obywatelskiego.            

Dużym zainteresowaniem cieszyła się sesja „Europa i Unia – szanse i zagrożenia”, podczas której prelegenci wspólnie zastanowili się, jaka przyszłość czeka Europejczyków oraz czy są oni gotowi na postępujący kryzys tożsamościowy oraz militarny. Martin Wolf – główny komentator „Financial Times” zaznaczył, że: „Cywilizacja, którą budujemy przez ostatnich 150 lat, jest krucha, ponieważ łączy ze sobą indywidualizm z porządkiem społecznym”. Między innymi te właśnie czynniki wpływają na tożsamość Europejczyków. W tej wartościowej sesji udział wzięła także Sylvie Kauffmann, a moderował ją Jarosław Kuisz – Redaktor Naczelny Kultury Liberalnej.     

O tym, czy Ukraina potrzebna jest Europie, dyskutowali rozmówcy podczas sesji pod patronatem Komisji Europejskiej. „Jeżeli Ukraina poniesie porażkę, to będzie to porażka całej Europy” – podsumował Pierre Buhler. 

Wicepremier Krzysztof Gawkowski przedstawił względem Polski duże oczekiwania. „Polska powinna być jak mapa, która wskaże kierunek rozwiązania problemów” – powiedział, zaznaczając jednocześnie, że czas rewolucji, w którym przyszło nam żyć, nieodłącznie związany jest z transformacją cyfrową, po czym dodał: „Jestem zwolennikiem tego, żeby podczas prezydencji powstał Europejski Fundusz Cyberbezpieczeństwa, żeby wszystkie państwa Unii Europejskiej solidarnie złożyły się na cyberbezpieczeństwo, bo dzisiaj wojna cyfrowa jest tym samym co wojna taka, którą potencjalnie znamy”.

W bloku FIRMA-IDEA: Jak dokończyć zieloną transformację: idee a interesy zderzyliśmy przeróżne perspektywy i głosy debatujące o tym, jak najsprawniej przeprowadzić zieloną zmianę w Europie. Ministra funduszy i polityki regionalnej Polski Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz zwróciła dziś uwagę na niezwykle istotną rzecz: „Unia była imperium standardów – tak budowaliśmy nasze myślenie o wspólnocie europejskiej, że ustalamy te standardy dla siebie i eksportujemy je w wymiarze politycznym, geopolitycznym a przede wszystkim – ekonomicznym na zewnątrz”.

Ciekawym spostrzeżeniem podzieliła się Joanna Erdman – Wiceprezes Zarządu ING Banku Śląskiego: „Sektor bankowy ma specyficzną rolę – jest stymulatorem przepływu kapitału i prócz bodźcowania ze strony finansowania i produktów może pewne rzeczy podsterować. My oczywiście angażujemy się, ale muszą być one skalowalne, muszą przejść przez etap rozruchu, aby zminimalizować ryzyka. Bank nie jest graczem, który mógłby sfinansować ryzyka”. Reprezentantka ING Banku Śląskiego wystąpiła w sesji inspiracyjnej zatytułowanej „Nowe technologie dla zielonej transformacji”. 

O wyzwaniach dla biznesu i społeczeństwa związanych z zieloną transformacją dyskutowali m.in. Małgorzata Bojańczyk – Dyrektor Polskiego Stowarzyszenia Zrównoważonego Rolnictwa i Żywności, Hilke Bos-Brouwers – Wageningen University & Research, adw. Agnieszka Lewek – Kancelaria Sobota Jachira. Małgorzata Bojańczyk zwróciła uwagę na ogromnie istotną kwestię: „W kontekście bezpieczeństwa żywnościowego kluczowe jest bezpieczeństwo łańcucha dostaw w sytuacji zmian geopolitycznych, ale także walka z dezinformacją i zmianami

Obrady w bloku MIASTO-IDEA przebiegały pod patronatem Miasta Gospodarza Open Eyes Economy – Miasta Kraków. Podczas potyczki „Kompetencje cyfrowe Polaków” interesującym postulatem podzieliła się Anna Panek – Dyrektor HR, członek zarządu Soonly Finance, prezes Fundacji Soonly: „Przedmiot »kompetencje cyfrowe« powinien być rozwijany w ramach istniejących przedmiotów. Potrzebujemy zmienić mindset nauczycieli”. Towarzyszył jej Marek Zieliński – Rektor Collegium Da Vinci. 

„Jako miasto jesteśmy w stanie zaoferować bardzo dużo danych” – zapewnił dziś Paweł Schmidt – Dyrektor Centrum Obsługi Informatycznej Urzędu Miasta Krakowa. O przyszłości cyfrowej usług publicznych i tym, jak poradzą sobie z nią samorządy, podczas sesji „Samorząd w sieci, czyli e-komunikacja i cyfryzacja usług publicznych” dyskutowali drugiego dnia Kongresu: Mariusz Dzikuć  – Dyrektor ds. strategii i rozwoju, Fortum Power and Heat Polska, Łukasz Gwiazdowski – Wiceprezes Zarządu Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu oraz Przemysław Lewicki – Prezes Zarządu SAIO i Paweł Schmidt. 

„Jestem entuzjastą rozwiązań, które poprawiają jakość życia w mieście” – optymistycznie rozpoczął swoją wypowiedź Przemysław Zakrzewski – Head of Corporate Technology Center ABB podczas sesji specjalnej: „Dane miejskie i ich wpływ na jakość życia mieszkańców”. Towarzyszyli mu Małgorzata Ciechomska-Sołtyk – Dyrektor Sprzedaży i Rozwoju Biznesu Orange, Ryszard Hordyński – Dyrektor ds. Strategii i Komunikacji Huawei Polska, Andrzej Szarata – Rektor Politechniki Krakowskiej i Gerrit Thell – Coordinator of Vienna’s Strategy for Economy & Innovation City of Vienna. Tę pełną innowacyjnych pomysłów dyskusję moderował Jarosław Bułka – Pełnomocnik Prezydenta Miasta Krakowa ds. transformacji cyfrowej.

„Potrzebna jest nam dyskusja o etycznej, społecznej i kulturowej regeneracji demokracji” – powiedział Cezary Obracht-Prondzyński, dodając, że dzisiejszy świat zmienia się w dającą sobą manipulować „masę”. Podobnym przemyśleniem podczas potyczki „Czy dialog społeczny jest możliwy?” podzielił się Marcin Matczak: „Teraz czasy się zmieniły i dlatego wydaje mi się, że musimy więcej położyć nacisku na patos, na emocje i na etos, na to, kto mówi, w jaki sposób i czy ma w tym mówieniu charyzmę, bo inaczej nie będzie możliwy dialog, a na nim mi także zależy”. Nie sposób zaprzeczyć, że wszystkim uczestnikom kongresu zależało dziś na takim właśnie dialogu!

O wartościach i ich znaczeniu w życiu publicznym wspomniała także s. Małgorzata Chmielewska, którą gościliśmy w sesji pt. „Etyka współdziałania w obliczu wyzwań cywilizacyjnych. Doświadczenia praktyczne”. Jej bogate doświadczenie w pomocy innym i działaniu na rzecz wspólnego dobra zaowocowało cennymi przemyśleniami w tym zakresie „Celem naszego życia jest łączenie światów. Świat jest podzielony, niektórzy ludzie mieli mniej szczęścia lub dokonali złych wyborów i wypadli z głównego nurtu życia. Są to ludzie ubodzy. […]. Kluczem do przemiany świata i współpracy pomiędzy tymi, którym się powiodło, a tymi którym się nie powiodło, jest dzielenie się tym, co posiadamy” – dodała.

O tym, jak bardzo się różnimy, i jak ważne jest uwzględnianie indywidualnych potrzeb jednostki wspomniał także Tomasz Terlikowski: „Jesteśmy różni. Różnie rozumiemy odpowiedzialność, godność, sprawiedliwość. Każdy ma inną hierarchię wartości”. W rozmowach o etyce nie mogło zabraknąć zagadnienia prawdy. Stała się ona szczególnie cennym dobrem wspólnym, dlatego powinna być fundamentem etyki publicznej, w tym także tej internetowej. Zagadnienie to nie umknęło organizatorom Open Eyes Economy Summit 2024 i zostało poruszone m.in. w ramach sesji: „Czy designerom i awatarom wszystko wolno? Etyka VR i sztucznej inteligencji”.

Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz zwróciła dziś uwagę na jeszcze jeden istotny problem: „innowacyjność w Polsce nie jest tam, gdzie chcemy – jesteśmy na 6. miejscu w Europie i na 23. pod względem innowacyjności!”. Rozmowę z Ministrą zatytułowaną „W poszukiwaniu inwestycji i wzrostu – czyli jak budować konkurencyjność polskiej i europejskiej gospodarki w nowej rzeczywistości globalnej” przeprowadził Marek Tejchman – redaktor naczelny „Dziennika Gazety Prawnej”. 

Z kolei Wiceminister Finansów Paweł Karbownik zauważył, że „nie ma odpowiedniej reakcji na to, co ludzie czują, na odpowiednią politykę energetyczną. Musimy znaleźć zasoby i pieniądze, aby odpowiedzieć na kryzys, aby odpowiedzieć na trudności społeczeństw”.

Drugiego dnia Open Eyes Economy Summit 2024 odbyła się także premiera III edycji Indeksu Wiarygodności Ekonomicznej Polski – raportu ekspertów ekonomistów na temat stanu gospodarki naszego państwa w latach 2015–2023. Indeks prezentuje dane dla pięciu krajów Europy Środkowej: Polski, Czech, Rumunii, Słowacji i Węgier.  

W tegorocznej edycji do krajów analizowanych w poprzednich latach autorzy zdecydowali się po raz pierwszy dołączyć Rumunię. Ich zdaniem wśród analizowanych państw Polska i Węgry zauważalnie gorzej radzą sobie z kształtowaniem wiarygodności ekonomicznej – m.in. w zakresie praworządności, wiarygodności finansów publicznych, stabilności pieniądza oraz systemu finansowego. Podczas prezentacji wyników indeksu Andrzej Rzońca podsumował nie najlepszy stan wiarygodności ekonomicznej Polski słowami: „Na przykładzie Czech widzimy, że wiarygodność da się odbudować”. 

Po przedstawieniu wyników indeksu eksperci omówili najważniejsze wnioski, a także podzielili się z uczestnikami Kongresu swoimi rekomendacjami dotyczącymi sposobów na poprawę wiarygodności ekonomicznej naszego kraju.  Wiarygodność ekonomiczna państwa jest bardzo ważna dla rządzących – zapewnił Dariusz Adamski, podkreślając, że w Ministerstwie Finansów kwestia wiarygodności ekonomicznej traktowana jest priorytetowo.

,,Wszyscy prezydenci USA w dużym stopniu realizowali hasło »America first« i zdawali sobie sprawę, że Ameryka dla Europy jest tlenem” – przypomniał gen. Bogusław Pacek podczas sesji zamykającej „USA na Nowym Kursie: co to oznacza dla świata?”. Towarzyszył mu Deputy Chief of Mission, U.S. Embassy – Daniel Lawton. Eksperci próbowali zmierzyć się z piętrzącymi się pytaniami o to, jaką politykę przyniesie prezydencja Donalda Trumpa i przede wszystkim, jak wpłynie na Europę. W obliczu zmian politycznych w Stanach Zjednoczonych nie mogło podczas Kongresu zabraknąć sesji poświęconej tej tematyce.

„Społeczny rozwój trzeba współtworzyć, uwiarygadniać, wspierać, rozwój trzeba fundować – te reguły tworzą narody” – przypomniał na koniec Rafał Dutkiewicz – Prezes Zarządu Pracodawców RP w swoim wystąpieniu zatytułowanym „Dlaczego Europa?”. Głos Rafała Dutkiewicza idealnie podsumował wszystkie najważniejsze tezy, jakie usłyszeliśmy w kontekście Duszy Europy przez ostatnie dwa dni. 

Uroczystego zakończenia i podsumowania 9. edycji Open Eyes Economy Summit dokonał prof. Jerzy Hausner – Przewodniczący Rady Programowej OEES.  Jego zdaniem: „Europa stoi przed kryzysem egzystencjalnym. Nie jest już dzisiaj obszarem wolnym od wojny. To jest konflikt, w którym jest zderzenie różnego rodzaju wartości i przyzwyczajeń działalności, patrzenia na świat”. Profesor Hausner przypomniał, że wyzwaniem dla Europy jest konkurencja kapitałowa ze strony Stanów Zjednoczonych. Nie można też zapomnieć, na jak dużą część europejskiej gospodarki wpływają Chiny. „Jeśli będziemy rozumieć, że te zagrożenia i wyzwania się multiplikują, to musimy przyjąć, że Europa staje przed zagrożeniami egzystencjalnymi. Dzisiaj stawką jest to, czy Europa przetrwa” – przestrzegł profesor w swoim wystąpieniu.

Podczas sesji zamykającej poznaliśmy także datę przyszłorocznej jubileuszowej edycji. Open Eyes Economy Summit 10 odbędzie się 18 i 19 listopada 2025 roku. Już teraz rozpoczęto rejestrację na to wyjątkowe wydarzenie, którego motywem przewodnim będzie… „Ekonomia wartości”, co zdaje się intrygującym powrotem do korzeni Kongresu!