Finansowanie zwrotne projektów miejskich w ramach funduszy unijnych, wręczenie wyróżnień inwestorom je realizującym, to główne cele zorganizowanej przez Bank Gospodarstwa Krajowego konferencji o stanie wdrażania Inicjatywy JESSICA w Polsce. – Fundusze na Inicjatywę zostały w naszym kraju już niemal w całości rozdysponowane – poinformował wiceminister Paweł Orłowski uczestniczący w spotkaniu.
JESSICA, powołana przez Komisję Europejską we współpracy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym oraz Europejskim Bankiem Rozwoju Europy, jest jednym z ważniejszych instrumentów wspierających inwestycje na obszarach miejskich. Pozwala na wykorzystanie funduszy strukturalnych UE w systemie zwrotnym. – Środki przeznaczone na realizację Inicjatywy w Polsce wynoszą 257 mln euro – powiedział wiceminister Orłowski i zaznaczył, że korzysta z nich, w ramach swoich programów regionalnych, pięć województw – pomorskie, wielkopolskie, zachodniopomorskie, śląskie oraz mazowieckie.
Pierwszym regionem, który przystąpił do Inicjatywy jest Wielkopolska. Dotychczas zawarto 35 umów z inwestorami (najwięcej w kraju), na łączną kwotę pożyczek w wysokości ponad 317 mln zł (wartość projektów to ponad 600 mln zł). Wielkopolskie inwestycje charakteryzują się dużym zróżnicowaniem – od budowy parku technologiczno-przemysłowego w Poznaniu czy adaptacji zabytkowej przepompowni na cele kulturalne w Ostrowie Wielkopolskim, do rewitalizacji targowiska miejskiego w Gnieźnie. W regionie ukończono realizację pierwszego w UE projektu miejskiego dofinansowanego z Inicjatywy JESSICA. Polegał on na utworzeniu centrum kultury w Koźminie Wielkopolskim.
Na Pomorzu zawarto już 32 umowy o wartości pożyczek w ramach Inicjatywy wynoszącej 243,5 mln zł. Całkowita wartość projektów to 544,6 mln zł. Wiele z nich związanych jest z termomodernizacją budynków publicznych oraz mieszkalnych (10 projektów). Inwestycje charakteryzuje bardzo wysoki stopień wykorzystania środków innych niż publiczne (efekt dźwigni finansowej). Ponad połowa z nich to fundusze prywatne.
W województwie mazowieckim realizowanych jest 27 przedsięwzięć, w ramach których pożyczki z Inicjatywy JESSICA wynoszą łącznie 187 mln zł. Dotyczą one rewitalizacji, efektywności energetycznej oraz wpierania powiązań kooperacyjnych.
Wiele spośród projektów wdrażanych na Śląsku związanych jest z rewitalizacją ścisłych centrów miast, przeważnie obszarów poprzemysłowych. Zawarto 21 umów, w ramach których 250 mln zł stanowi pożyczka z JESSICA. Całkowita wartość inwestycji wynosi 621 mln zł.
Natomiast w województwie zachodniopomorskim podpisano 16 umów dotyczących inwestycji o łącznej wartości 449 mln zł, z czego pożyczka w ramach Inicjatywy wynosi 141,6 mln. Region charakteryzuje najwyższy w kraju stopień wykorzystania środków prywatnych. Przedsięwzięcia dotyczą głównie rewitalizacji terenów poprzemysłowych oraz budowy, przebudowy czy też modernizacji i adaptacji budynków (w tym historycznych). – W nowym okresie programowania, projekty z zakresu rozwoju obszarów miejskich oraz ich rewitalizacji będą nadal wspierane – podkreślił wiceszef resortu. Jednocześnie zaznaczył, że nie będzie już funkcjonował tzw. brand-name JESSICA.
Ponadto, w perspektywie 2014-2020 wsparcie poprzez instrumenty finansowe będzie mogło obejmować także rozwój obszarów wiejskich. – Z uwagi na niewątpliwe korzyści finansowania projektów miejskich w formule zwrotnej, należy zachęcać do jej szerszego stosowania. Tym bardziej, że nowa perspektywa stwarza w tym zakresie nowe możliwości, m.in. możliwość łączenia instrumentów finansowych z dotacjami – podsumował swoje wystąpienie wiceszef resortu.
