Publicystyka - ngo.pl

Komisja Europejska rozważa wprowadzenie zmian w prawie zamówień publicznych. W tym celu stworzyła i udostępniła do konsultacji społecznych „Zielona księgę w sprawie modernizacji polityki UE w dziedzinie zamówień publicznych - W kierunku zwiększenia skuteczności europejskiego rynku zamówień". W dokumencie tym KE wskazuje na konieczność umożliwienia lepszego wykorzystania zamówień publicznych przez zamawiających do wspierania wspólnych celów społecznych, w tym promowanie włączenia społecznego, a także zapewnienie jak najlepszych warunków dla świadczenia wysokiej jakości usług publicznych.

Zielona księga w sprawie modernizacji prawa o zamówieniach publicznych zawiera szczegółową analizę i komentarze do obecnie obowiązującej dyrektywy unijnej oraz pytania skierowane do partnerów społecznych. W trwającym już procesie konsultacji zbierane są opinie partnerów, na podstawie których KE zweryfikuje zestaw zasad do określania w nowej dyrektywie.

W kwestii zamówień składanych przez instytucje publiczne Zielona księga wskazuje na możliwe sposoby ułatwienia instytucjom publicznym realizacji celów strategii „Europa 2020”, w tym ułatwienie zamawiania towarów i usług o większej wartości „społecznej” m. in. pod względem „poprawy zatrudnienia, zdrowia publicznego i warunków socjalnych oraz promowania równych szans, zwiększając włączenie grup znajdujących się w niekorzystnej sytuacji”.

W księdze pada kilka pytań istotnych w kontekście realizacji zamówień z uwzględnieniem kryteriów promujących produkty i usługi o większej wartości społecznej. Pytania dotyczą m.in wyznaczania najbardziej właściwych kryteriów kwalifikacji lub stosowania najbardziej odpowiednich kryteriów udzielenia zamówienia. Trzy z nich przytaczamy poniżej:

• Jakie proponowaliby Państwo użyteczne przykłady kompetencji technicznych lub innych kryteriów kwalifikacji mających na celu wspieranie realizacji celów takich jak ochrona środowiska, promowanie włączenia społecznego, poprawa dostępności
  dla osób niepełnosprawnych i zwiększanie innowacji?
• Kryterium oferty najkorzystniejszej ekonomicznie wydaje się najlepiej dopasowane do potrzeb realizacji celów innych [niż pro-środowiskowa lub pro-społeczna przyp.red.] polityk. Czy uważają Państwo, że w celu jak najlepszego uwzględnienia tego rodzaju celów polityki należałoby zmienić istniejące przepisy (w odniesieniu do niektórych typów zamówień/ pewnych konkretnych sektorów/ w określonych okolicznościach), aby
  • wyeliminować kryterium uwzględniające wyłącznie najniższą cenę;
  • ograniczyć stosowanie kryterium ceny lub wagę, jaką instytucje zamawiające mogą przypisać cenie
  • wprowadzić trzecią możliwość, jeśli chodzi o kryteria udzielenia zamówienia, obok kryteriów najniższej ceny i oferty najkorzystniejszej ekonomicznie? Jeśli tak, to jakie
    alternatywne kryterium – umożliwiające zarówno bardziej skuteczną realizację celów innych polityk, jak i zagwarantowanie równych szans i uczciwej konkurencji między
    przedsiębiorstwami europejskimi – proponowaliby Państwo wprowadzić?
• Jakiego rodzaju klauzule dotyczące realizacji zamówienia byłyby, Państwa zdaniem, szczególnie odpowiednie, jeśli chodzi o uwzględnienie aspektów społecznych, środowiskowych i dotyczących efektywności energetycznej?

Pierwsi z partnerów już wysłali swoje opinie do departamentu UE i Współpracy Europejskiej Urzędu Zamówień Publicznych, wśród nich znalazło się NSZZ „Solidarność”, według którego jest wyraźna potrzeba wyeliminowania z przetargów kryterium najniższej ceny. W informacji prasowej opublikowanej na stronach NSZZ „Solidarność” czytamy: – W zdecydowanej większości przypadków „najkorzystniejsza cena” interpretowana jest jako cena najniższa, co prowadzi do obniżania standardów pracy i płacy, a w wielu przypadkach może nawet zagrażać bezpieczeństwu pracy.

– Podobnie sytuacja wygląda na budowach, gdzie drastyczne obniżanie kosztów może prowadzić np. obniżania standardów i warunków pracy i przepisów bhp. Z pozoru niska cena może prowadzić do dumpingu społecznego i w rezultacie stanowić wysoki koszt społeczny – powiedziała Joanna Szymonek, ekspert NSZZ „Solidarność” ds. społecznej odpowiedzialności biznesu.

NSZZ „Solidarność” zwraca również uwagę na możliwość takiej modyfikacji kryteriów zamówienia, by mogły się tam znaleźć się klauzule uwzględniające poszanowanie pracownika i warunków jego pracy: np. obowiązek umów o pracę czy terminowych wypłat wynagrodzeń. – Oferent nieprzestrzegający tych podstawowych wymogów nie może traktowany być tak samo, jak ten postępujący zgodnie z prawem – dodała Joanna Szymonek.