Przeglądarka Internet Explorer, której używasz, uniemożliwia skorzystanie z większości funkcji portalu ngo.pl.
Aby mieć dostęp do wszystkich funkcji portalu ngo.pl, zmień przeglądarkę na inną (np. Chrome, Firefox, Safari, Opera, Edge).
Wschodni wymiar polityki zagranicznej Unii Europejskiej, rola Polski w jego kształtowaniu, a także doświadczenia fińskie i rosyjskie w realizacji północnego wymiaru Unii Europejskiej były jednymi z tematów poruszonych podczas konferencji ‘Polska granica wschodnia granicą Unii Europejskiej', zorganizowanej przez Europejskie Forum Studentów AEGEE oraz Erasmus Students Network w ramach cyklu debat poświęconych Unii Europejskiej.
W części konferencji poświęconej współpracy regionalnej udział wzięli m.in. Danuta Hübner, prof. Eufemia Teichmnann – kierownik Zakładu Badań nad Gospodarką Państw Bałtyckich SGH, była ambasador RP w Republice Litewskiej oraz prof. Eugeniusz Baranowski – Radca Ambasady Federacji Rosyjskiej w RP.
Priorytetowy Wschód
Zdaniem Danuta Hübner wspólna polityka zagraniczna Unii Europejskiej będzie, obok rozwoju gospodarczego, jednym z priorytetów Polski po przystąpieniu do Unii Europejskiej. W tym szczególnie znaczenie będzie miała polityka wschodnia.
- Trzeba zrobić wszystko, aby rozszerzenie Unii nie tworzyło nowych podziałów - mówiła Danuta Hübner podczas konferencji. – Aby granice były dobrze strzeżone, ale nie oddzielały świata zewnętrznego od Unii. Wchodząc do Unii Europejskiej, przejmujemy część odpowiedzialności za cały kontynent i troskę o jego jedność.
Zwróciła także uwagę na to, że u źródeł jednoczenia Europy leżała troska o to, aby już więcej nie było wojen. Od tej pory integracja europejska poszła dużo dalej, ale nadal istotne jest to, że bezpieczeństwo można uzyskać tylko poprzez współpracę, a nie poprzez zamykanie granic.
Główne założenia i propozycje polskiej strony dotyczące tych problemów zostały zawarte w dokumencie rządowym przedstawionym krajom „piętnastki” pod koniec ubiegłego roku. Jego podstawowe założenia mówią o nawiązywaniu partnerskich współpracy ze wschodnimi sąsiadami, o działaniach zmierzających do stabilizacji tamtejszych demokracji oraz do rozwoju gospodarczego tych krajów (więcej o tych propozycjach pisaliśmy w serwisie wiadomosci.ngo pl: "Nieoceniona rola organizacji pozarządowych – wywiad z Beatą Kołecką z MSZ" - http://wiadomosci.ngo.pl/wiadomosci_szczeg.asp?id=7749, "Deklaracja intencji" - http://wiadomosci.ngo.pl/wiadomosci_szczeg.asp?id=7685).
Polskie koncepcje okazały się bliskie myśleniu polityków z Unii Europejskiej i znalazły potwierdzenie w dokumencie nt. nowego sąsiedztwa przedstawionego przez Komisję Europejską w marcu 2003 roku. Generalnie stwierdzić można, że najpierw Unia Europejska chce się skupić na wzmocnieniu potencjału politycznego, gospodarczego i społecznego w krajach sąsiadujących, zanim pozwoli na swobodny przepływ osób.
Ponadto, zdaniem minister Danuty Hübner, polityka wschodnia powinna mieć charakter regionalny, to jednak należy ją zróżnicować wobec poszczególnych krajów i dostosowana do ich specyficznej sytuacji politycznej i ekonomicznej. Tutaj szczególnie istotne wydają się różnice w podejściu do Ukrainy i Białorusi. O ile w przypadku pierwszego z tych krajów, jednym z wymienianych przez polityków celów jest dążenie do jego włączenia w struktury unijne, o tyle w przypadku Białorusi sprawa jest bardziej skomplikowana. Danuta Hübner jednoznacznie stwierdziła, że polityka izolacjonizmu w stosunku do tego kraju nie jest dobrym wyjściem.
- Najgorzej było by zostawić Białoruś samej sobie - mówiła. - Współpraca jest potrzebna, ale nie można stworzyć wrażenia, że wspieramy tamtejszy reżim. Trzeba znaleźć sposoby na wspieranie społeczeństwa.
Bardzo ważny w kształtowaniu stosunków z sąsiadami jest także nowy porządek wizowy. Wprowadzenie wiz dla Rosjan, Ukraińców i Białorusinów zdaniem minister Hübner może trochę ograniczyć szarą strefę we współpracy przygranicznej, ale nie w tak znacznym stopniu jak się tego wielu spodziewa.
- Bardzo często jest to tak żywotna współpraca, więzi tak silne, że przetrwają – mówiła Danuta Hübner. - Poza tym ludzie na tamtych terenach już się przygotowują do tych zmian.
Szczególną rolę dla wzmacniania współpracy przygranicznej Danuta Hübner widzi w działających już w Polsce czterech Euroregionach: Karpaty, Bug, Niemen i Bałtyk.
Finowie ekspertami unijnymi od Rosji
Czy Polska i kraje bałtyckie mogą być mostem między Unią Europejska a Wschodem? Na to pytanie starała się odpowiedzieć prof. Eufemia Teichmann – była ambasador RP w Republice Litewskiej.
- Most będzie łączył, gdy ma mocne podstawy gospodarcze społeczne i polityczne – mówiła ambasador. - Trzeba pamiętać, że współpraca nie jest celem samym w sobie. Ma sens, o ile daje korzyści obu stronom.
Przykładem takiej dobrej współpracy, mądrze planowanej i rozwijanej, są zdaniem prof. Teichmannn doświadczenia fińsko-rosyjskie. Finowie, przystępując do Unii Europejskiej, nie chcieli utracić swoich dotychczasowych bardzo dobrych stosunków z Rosją. Podjęli wiele starań, aby kraje europejskie zainteresowały się także basenem morza bałtyckiego. Obejmując prezydencję w Unii Europejskiej, mieli już przygotowany program współpracy w ramach tego obszaru. Program ten, jako północny wymiar UE, stał się oficjalną polityką Unii w obrębie Północy i Antarktyki. Co ważne Finlandia, przedstawiając swój program, nie starała się o żaden specjalny budżet na ten cel. Głównym założeniem było lepsze wykorzystanie już dostępnych środków, ich lepsza koordynacja. W ramach tego programu za priorytetowe uznano takie tematy, jak ochrona środowiska, infrastruktura transportowa, energetyka, współpraca transgraniczna, zwalczanie zorganizowanej przestępczości i nielegalnej imigracji, Obwód Kaliningradzki.
- Będąc członkiem Unii Europejskiej, warto się angażować nie tylko w wymiar wschodni, ale i północny polityki zagranicznej – mówiła prof. Eufemia Teichmann. - Poza tym warto uczyć się od Finlandii sposobów przygotowywania programów i lobbowania na ich rzecz, po to aby inicjatywy te nabrały charakteru unijnego.
Nie lekceważyć Rosji
Poprzez swoje zaangażowanie Finlandia stała się ekspertem od spraw rosyjskich w Unii Europejskiej. Jednakże Polska także nie powinna tracić Rosji z orbity swoich zainteresowań, ponieważ to właśnie Rosja szybciej niż Ukraina zbliża się do Europy – twierdził z kolei prof. Eugeniusz Baranowski, Radca Ambasady Federacji Rosyjskiej w RP. Ponadto jego zdaniem Europa zaakceptuje zbliżenie z Ukrainą, ale tylko wraz z Rosją, która jest jednak ważniejszym partnerem dla UE.
Obecnie poziom polsko-rosyjskich stosunków politycznych oceniany jest jako wysoki, w odróżnieniu od ciągle jeszcze zbyt mało zaawansowanej wymiany gospodarczej. To ostatnie zagadnienie powinno stać się podstawą przyszłej współpracy między oboma krajami. Prof. Baranowski przyznał także, że Rosja chętnie skorzysta z polskich doświadczeń w zakresie budowania społeczeństwa obywatelskiego.
Zarówno studenci obecni na konferencji, jak i przemawiający eksperci zgodni byli co do tego, że bardzo dobrym wzmocnieniem dla współpracy międzypaństwowej na szczeblu rządowym są wszelkie inicjatywy podejmowane oddolnie – np. przez środowiska młodzieżowe. Programy realizowane wspólnie przez młodych ludzi z różnych krajów pozwalają im się lepiej poznać, przełamać stereotypy, wyzbyć uprzedzeń. A gdy obecni ambitni studenci staną się osobistościami życia publicznego, zdobyte w młodości doświadczenia i nawiązane znajomości mogą zaowocować lepszą, bardziej ścisłą współpracą między państwami.
Więcej informacji o cyklu debat organizowanych przez AEGEE Warszawa dostępnych jest pod adresem:
http://www.aegee.waw.pl/europalia/debaty.html.
Priorytetowy Wschód
Zdaniem Danuta Hübner wspólna polityka zagraniczna Unii Europejskiej będzie, obok rozwoju gospodarczego, jednym z priorytetów Polski po przystąpieniu do Unii Europejskiej. W tym szczególnie znaczenie będzie miała polityka wschodnia.
- Trzeba zrobić wszystko, aby rozszerzenie Unii nie tworzyło nowych podziałów - mówiła Danuta Hübner podczas konferencji. – Aby granice były dobrze strzeżone, ale nie oddzielały świata zewnętrznego od Unii. Wchodząc do Unii Europejskiej, przejmujemy część odpowiedzialności za cały kontynent i troskę o jego jedność.
Zwróciła także uwagę na to, że u źródeł jednoczenia Europy leżała troska o to, aby już więcej nie było wojen. Od tej pory integracja europejska poszła dużo dalej, ale nadal istotne jest to, że bezpieczeństwo można uzyskać tylko poprzez współpracę, a nie poprzez zamykanie granic.
Główne założenia i propozycje polskiej strony dotyczące tych problemów zostały zawarte w dokumencie rządowym przedstawionym krajom „piętnastki” pod koniec ubiegłego roku. Jego podstawowe założenia mówią o nawiązywaniu partnerskich współpracy ze wschodnimi sąsiadami, o działaniach zmierzających do stabilizacji tamtejszych demokracji oraz do rozwoju gospodarczego tych krajów (więcej o tych propozycjach pisaliśmy w serwisie wiadomosci.ngo pl: "Nieoceniona rola organizacji pozarządowych – wywiad z Beatą Kołecką z MSZ" - http://wiadomosci.ngo.pl/wiadomosci_szczeg.asp?id=7749, "Deklaracja intencji" - http://wiadomosci.ngo.pl/wiadomosci_szczeg.asp?id=7685).
Polskie koncepcje okazały się bliskie myśleniu polityków z Unii Europejskiej i znalazły potwierdzenie w dokumencie nt. nowego sąsiedztwa przedstawionego przez Komisję Europejską w marcu 2003 roku. Generalnie stwierdzić można, że najpierw Unia Europejska chce się skupić na wzmocnieniu potencjału politycznego, gospodarczego i społecznego w krajach sąsiadujących, zanim pozwoli na swobodny przepływ osób.
Ponadto, zdaniem minister Danuty Hübner, polityka wschodnia powinna mieć charakter regionalny, to jednak należy ją zróżnicować wobec poszczególnych krajów i dostosowana do ich specyficznej sytuacji politycznej i ekonomicznej. Tutaj szczególnie istotne wydają się różnice w podejściu do Ukrainy i Białorusi. O ile w przypadku pierwszego z tych krajów, jednym z wymienianych przez polityków celów jest dążenie do jego włączenia w struktury unijne, o tyle w przypadku Białorusi sprawa jest bardziej skomplikowana. Danuta Hübner jednoznacznie stwierdziła, że polityka izolacjonizmu w stosunku do tego kraju nie jest dobrym wyjściem.
- Najgorzej było by zostawić Białoruś samej sobie - mówiła. - Współpraca jest potrzebna, ale nie można stworzyć wrażenia, że wspieramy tamtejszy reżim. Trzeba znaleźć sposoby na wspieranie społeczeństwa.
Bardzo ważny w kształtowaniu stosunków z sąsiadami jest także nowy porządek wizowy. Wprowadzenie wiz dla Rosjan, Ukraińców i Białorusinów zdaniem minister Hübner może trochę ograniczyć szarą strefę we współpracy przygranicznej, ale nie w tak znacznym stopniu jak się tego wielu spodziewa.
- Bardzo często jest to tak żywotna współpraca, więzi tak silne, że przetrwają – mówiła Danuta Hübner. - Poza tym ludzie na tamtych terenach już się przygotowują do tych zmian.
Szczególną rolę dla wzmacniania współpracy przygranicznej Danuta Hübner widzi w działających już w Polsce czterech Euroregionach: Karpaty, Bug, Niemen i Bałtyk.
Finowie ekspertami unijnymi od Rosji
Czy Polska i kraje bałtyckie mogą być mostem między Unią Europejska a Wschodem? Na to pytanie starała się odpowiedzieć prof. Eufemia Teichmann – była ambasador RP w Republice Litewskiej.
- Most będzie łączył, gdy ma mocne podstawy gospodarcze społeczne i polityczne – mówiła ambasador. - Trzeba pamiętać, że współpraca nie jest celem samym w sobie. Ma sens, o ile daje korzyści obu stronom.
Przykładem takiej dobrej współpracy, mądrze planowanej i rozwijanej, są zdaniem prof. Teichmannn doświadczenia fińsko-rosyjskie. Finowie, przystępując do Unii Europejskiej, nie chcieli utracić swoich dotychczasowych bardzo dobrych stosunków z Rosją. Podjęli wiele starań, aby kraje europejskie zainteresowały się także basenem morza bałtyckiego. Obejmując prezydencję w Unii Europejskiej, mieli już przygotowany program współpracy w ramach tego obszaru. Program ten, jako północny wymiar UE, stał się oficjalną polityką Unii w obrębie Północy i Antarktyki. Co ważne Finlandia, przedstawiając swój program, nie starała się o żaden specjalny budżet na ten cel. Głównym założeniem było lepsze wykorzystanie już dostępnych środków, ich lepsza koordynacja. W ramach tego programu za priorytetowe uznano takie tematy, jak ochrona środowiska, infrastruktura transportowa, energetyka, współpraca transgraniczna, zwalczanie zorganizowanej przestępczości i nielegalnej imigracji, Obwód Kaliningradzki.
- Będąc członkiem Unii Europejskiej, warto się angażować nie tylko w wymiar wschodni, ale i północny polityki zagranicznej – mówiła prof. Eufemia Teichmann. - Poza tym warto uczyć się od Finlandii sposobów przygotowywania programów i lobbowania na ich rzecz, po to aby inicjatywy te nabrały charakteru unijnego.
Nie lekceważyć Rosji
Poprzez swoje zaangażowanie Finlandia stała się ekspertem od spraw rosyjskich w Unii Europejskiej. Jednakże Polska także nie powinna tracić Rosji z orbity swoich zainteresowań, ponieważ to właśnie Rosja szybciej niż Ukraina zbliża się do Europy – twierdził z kolei prof. Eugeniusz Baranowski, Radca Ambasady Federacji Rosyjskiej w RP. Ponadto jego zdaniem Europa zaakceptuje zbliżenie z Ukrainą, ale tylko wraz z Rosją, która jest jednak ważniejszym partnerem dla UE.
Obecnie poziom polsko-rosyjskich stosunków politycznych oceniany jest jako wysoki, w odróżnieniu od ciągle jeszcze zbyt mało zaawansowanej wymiany gospodarczej. To ostatnie zagadnienie powinno stać się podstawą przyszłej współpracy między oboma krajami. Prof. Baranowski przyznał także, że Rosja chętnie skorzysta z polskich doświadczeń w zakresie budowania społeczeństwa obywatelskiego.
Zarówno studenci obecni na konferencji, jak i przemawiający eksperci zgodni byli co do tego, że bardzo dobrym wzmocnieniem dla współpracy międzypaństwowej na szczeblu rządowym są wszelkie inicjatywy podejmowane oddolnie – np. przez środowiska młodzieżowe. Programy realizowane wspólnie przez młodych ludzi z różnych krajów pozwalają im się lepiej poznać, przełamać stereotypy, wyzbyć uprzedzeń. A gdy obecni ambitni studenci staną się osobistościami życia publicznego, zdobyte w młodości doświadczenia i nawiązane znajomości mogą zaowocować lepszą, bardziej ścisłą współpracą między państwami.
Więcej informacji o cyklu debat organizowanych przez AEGEE Warszawa dostępnych jest pod adresem:
http://www.aegee.waw.pl/europalia/debaty.html.
Źródło: inf. własna
Przedruk, kopiowanie, skracanie, wykorzystanie tekstów (lub ich fragmentów) publikowanych w portalu www.ngo.pl w innych mediach lub w innych serwisach internetowych wymaga zgody Redakcji portalu.
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
Teksty opublikowane na portalu prezentują wyłącznie poglądy ich Autorów i Autorek i nie należy ich utożsamiać z poglądami redakcji. Podobnie opinie, komentarze wyrażane w publikowanych artykułach nie odzwierciedlają poglądów redakcji i wydawcy, a mają charakter informacyjny.
