Fundacja INLEGIS o ryzykach wynikających z niewłaściwego odbioru społecznego nowej ustawy oraz o nadal niespełnionych postulatach.
Zła interpretacja przepisów może zaszkodzić
Niewłaściwa interpretacja obowiązujących przepisów może stanowić źródło do różnego typu problemów. W przypadku zapisów nowelizacji ustawy o CPK i wprowadzanych na jej podstawie nowych regulacji dotyczących procedur wywłaszczeniowych należy zachować szczególną ostrożność, ponieważ każdy błąd może spowodować znaczące skutki majątkowe.
Nowelizacja ustawy o CPK: "prospołeczna" ustawa, która lekceważy postulaty społeczne
Nowelizacja została podpisana przez prezydenta RP, Karola Nawrockiego 4 listopada br. Przez media niemal natychmiast przetoczyła się fala entuzjastycznych komentarzy.
„Z niepokojem obserwuję medialne doniesienia na temat nowelizacji ustawy o CPK” – powiedziała Barbara Czerniawska, prezes Fundacji INLEGIS. „Założony w nowelizacji brak konsultacji oraz brak możliwości wypowiedzenia się przez stronę społeczną na etapie prac w Sejmie sprawił, że media oraz posłowie otrzymali wypaczony, bardzo jednostronny obraz sensu zapisów procedowanej ustawy. W efekcie tego – choć obywatele dostali niewiele, a absolutnym beneficjentem wdrażanych zmian jest jej inicjator: spółka CPK – nowelizacja powszechnie i myląco określana jest jako prospołeczna. Tymczasem społeczeństwo, a ściślej: właściciele, którzy muszą się liczyć z tym, że zostaną wywłaszczeni, nie mogą się doprosić poważnego potraktowania oczywistych postulatów, od lat konsekwentnie zgłaszanych kolejnym decydentom”.
Oficjalne stanowisko Kancelarii INLEGIS
Kancelaria INLEGIS, partner merytoryczny Fundacji, upubliczniła oficjalne stanowisko, w którym uwaga została zwrócona na potrzebę precyzji w opisie rzekomych korzyści, jakie dzięki tej nowelizacji mieliby odnieść wywłaszczani. Podkreślone też zostało niewłaściwe, przychylne podejście do rygoru natychmiastowej wykonalności.
Rygor jest dla inwestora szczególnym narzędziem, dzięki któremu może działać w ekspresowym trybie, nie oglądając się na sytuację wywłaszczanych. Interes właściciela jest bezwzględnie podporządkowywany interesowi inwestora – który ma dzięki temu sprawniej i szybciej realizować działania, realizując inwestycję celu publicznego. W procedurze wywłaszczeniowej daje on przewagę inwestorowi, który może rozpocząć zaplanowane prace nie licząc się z protestami i nie czekając na rozstrzygnięcie sporu na poziomie wyższej instancji.
Waldemar Pawlak: "rygor natychmiastowej wykonalności bardzo mocno uderza w interesy właścicieli"
Negatywne konsekwencje wprowadzenia rygoru natychmiastowej wykonalności do nowelizacji ustawy o CPK jednoznacznie punktował b. premier, senator Waldemar Pawlak podczas dyskusji w Senacie. Powiedział: „Jeżeli mówimy tutaj o sprawach dotyczących gwarancji, to wprowadzenie zapisów mówiących o dość szerokim zastosowaniu rygoru natychmiastowej wykonalności oczywiście z punktu widzenia administracyjnego przyspiesza procedurę, ale bardzo mocno uderza w interesy właścicieli. Ponadto prowadzi do takiej sytuacji, która tutaj została zbudowana jako dość wyjątkowa konstrukcja, że zanim się jeszcze procedura zakończy, to inwestor może już wchodzić, czyli korzystać z własności. Jeszcze tej własności faktycznie prawnie nie ma, ale może już z niej w pełnym zakresie korzystać.”
Strona społeczna jest rozczarowana lekceważeniem postulatów osób wywłaszczanych
Co ciekawe, w procesie procedowania ustawy, podczas tej samej dyskusji w Senacie, pełnomocnik rządu ds. CPK Maciej Lasek powiedział m.in. „w Polsce jest problem z legislacją, związany z ustawą o gospodarowaniu nieruchomościami” przyznając, iż ma świadomość rozczarowania strony społecznej wobec braku tak oczekiwanej, faktycznie prospołecznej nowelizacji tej ustawy. Oczywiste na pozór postulaty nadal są pomijane, nie są przedmiotem prac legislacyjnych.
Przypomnijmy więc: strona społeczna zabiega przede wszystkim o osadzenie w przepisach 3 kwestii:
- czas wydania wywłaszczanej nieruchomości: po otrzymaniu odszkodowania. Osoba wywłaszczona oczekuje, że odszkodowanie zostanie wypłacone w terminie umożliwiającym relokację, tj. że obowiązek wydania nieruchomości nastąpi przynajmniej kilka miesięcy po wypłaceniu odszkodowania.
- wycena nieruchomości: metodą odtworzeniową, by możliwe było efektywne odtworzenie nieruchomości, np. poprzez odbudowę nowych budynków.
- inne szkody: umożliwienie dochodzenia rekompensaty za szkody inne niż prawo własności.
Dodatkowe informacje
- Zapis dyskusji w Senacie: https://www.senat.gov.pl/prace/komisje-senackie/przebieg,11028,1.html
- Stanowisko Kancelarii INLEGIS
O Fundacji INLEGIS
Fundacja INLEGIS działa od 2018 r. Misją Fundacji jest podnoszenie świadomości prawnej obywateli. W swoich działaniach skupia się na wywłaszczeniach pod cele publiczne. Zabiega o to, by obowiązujące w Polsce regulacje jak najlepiej chroniły prawa wywłaszczanych, jako strony słabszej w procedurze wywłaszczeniowej i wspiera tych, którzy zmagają się z przewlekłością postępowania.
Partnerem merytorycznym Fundacji jest Kancelaria INLEGIS (www.inlegis.pl).
Więcej: www.fundacjainlegis.pl
Źródło: Fundacja INLEGIS
