Publicystyka - ngo.pl

Posiedzenie odbyło się 8 kwietnia 2015 r. Propozycja Prezydencka dotycząca stowarzyszeń zwykłych to próba znacznego dowartościowania tej formy aktywności obywatelskiej. Nowelizacja proponuje stworzenie stowarzyszeniom zwykłym dużo większych niż obecnie możliwości działania, nadanie im ułomnej osobowości prawnej i poszerzenie źródeł finansowania tych podmiotów.



Uczestnicy dyskusji mieli zastrzeżenia co do omawianych propozycji – dotyczyły one szczególnie zwiększenia odpowiedzialności członków stowarzyszenia zwykłego. Pojawił się postulat, żeby dzisiejszej regulacji stowarzyszeń zwykłych nie ruszać. Dało to okazję do przypomnienia jaki jest cel forsowanych zmian.



Punktem wyjścia dla rozważań, które zaowocowały ostatecznie propozycją przedstawioną w nowelizacji jest konstatacja, że w obecnym stanie prawnym nie wiadomo właściwie, czym są stowarzyszenia zwykłe. Starostwa prowadzą rejestry stowarzyszeń zwykłych w sposób niejednolity – rzadko rejestry takie są do czegokolwiek przydatne. Chociaż jedynym możliwym źródłem finansowania działalności stowarzyszeń zwykłych są składki członkowskie, wymusza to na nich prowadzenie księgowości i rozliczanie się z urzędem skarbowym. Część stowarzyszeń nie robi tego, bo nie wie o swoich obowiązkach. Niejednolite jest orzecznictwo sądów dotyczące zdolności sądowej stowarzyszeń zwykłych.

Wspierający projektodawców Hubert Izdebski tłumaczył, że stowarzyszenia zwykłe nie powinny być rejestrowane i nadzorowane. To niejako spadek po czasach minionych, kiedy inwigilowano wszelkie przejawy aktywności obywateli. Działania, które stowarzyszenia zwykłe są w stanie prowadzić w obecnej, bardzo ograniczonej formule, nie powinno w ogóle interesować organów państwa. Ten najbardziej pierwotny poziom zrzeszania się nie musi podlegać specjalnej prawnej regulacji. Wystarczy gwarancja konstytucyjna (art. 12 i 58 Konstytucji).

Potrzebny jest natomiast stopień pośredni między obecnie funkcjonującym stowarzyszeniem zwykłym, a stowarzyszeniem rejestrowym. Tego dotyczy właśnie propozycja z nowelizacji. Ma to być stowarzyszenie zwykłe z większymi uprawnieniami, ale też z większą odpowiedzialnością członków.

Po zapoznaniu się z powyższymi wyjaśnieniami projektodawców i – jak się wydaje - zaakceptowaniu ich intencji, omówiono i przyjęto brzmienie artykułu 40 nowelizowanej ustawy (drobne szczegóły tego art. będą jeszcze doprecyzowane). Omówiony fragment to ok. 1/3 propozycji dotyczącej stowarzyszeń zwykłych, z pewnością będą więc one tematem kolejnego posiedzenia, które odbędzie się prawdopodobnie 21 kwietnia.  


Przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw, przebieg procesu legislacyjnego, sejm.gov.pl