Publicystyka - ngo.pl

Obowiązek stosowania klauzul społecznych wprowadzony został w stolicy Zarządzeniem Prezydenta m.st. Warszawy Nr 1243/2015 z dnia 1 września 2015 roku, które weszło w życie 1 października tego samego roku. Wprowadziło ono obowiązkowe stosowanie klauzul społecznych w zamówieniach powyżej 30 tysięcy euro w następujących kategoriach: usługi gastronomiczne i cateringowe, usługi opiekuńcze, usługi związane z utrzymaniem czystości i sprzątaniem wnętrz, zimowe i letnie oczyszczanie ulic i chodników, utrzymywanie terenów zieleni oraz roboty budowlane. Zarządzenie zalecało również stosowanie klauzul społecznych w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego o wartości powyżej 30 tysięcy euro w kategoriach innych niż obowiązkowe oraz w zamówieniach, których wartość nie przekracza 30 tysięcy euro.

Początkowo zarządzeniem objęte były 94 podmioty: biura urzędu miasta, urzędy dzielnic, ośrodki pomocy społecznej, domy pomocy społecznej, Zespół Żłobków, Centrum Alzheimera, Centrum Wspierania Rodzin „Rodzinna Warszawa”, Warszawskie Centrum Pomocy Rodzinie, Zarząd Cmentarzy Komunalnych, Zarząd Oczyszczania Miasta oraz Zarząd Terenów Publicznych.

Schimanek: Prawo może i powinno być lepsze!

W wyniku postępowań z zastosowaniem klauzul społecznych od 1 października 2015 roku do 31 grudnia 2017 roku podpisano 2 278 umów o łącznej wartości 1 576 751 373 złotych.

Najczęściej klauzule stosowano w postępowaniach dotyczących: zlecania usług remontowych i konserwacyjnych, usług opiekuńczych oraz cateringowych dla podopiecznych ośrodków pomocy społecznej, usług ochrony obiektów i mienia oraz usług utrzymania czystości. Najczęściej stosowana klauzulą była klauzula pracownicza, wprowadzająca obowiązek zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Zaangażowano blisko 8800 osób na podstawie 2236 umów. Zastosowano również klauzulę zastrzeżoną (5 umów) oraz klauzulę zatrudnieniową (85 umów). Jednocześnie należy zauważyć, że we wspomnianym okresie najwięcej osób na podstawie umów o pracę zatrudniły jednostki, które nie były zobowiązane do stosowania zarządzenia: przede wszystkim dzielnicowe Zakłady Gospodarowania Nieruchomościami, Zarząd Transportu Miejskiego, Zarząd Dróg Miejskich. Jednostki te objęła dopiero nowelizacja ze stycznia 2018 roku.

Wśród zawartych umów chciałabym wyróżnić postępowania prowadzone przez ZGN w Dzielnicy Wawer w 2015, 2016 i 2017 roku. Obejmowały one monitoring środowiska, transport odpadów, dowóz pracowników i sprzętu do pracy. W postępowaniach zastosowano jednocześnie dwie klauzule społeczne: zastrzeżoną oraz zatrudnieniową, dzięki czemu zostało zatrudnionych 20 osób z niepełnosprawnością w 2015 oraz 18 osób z niepełnosprawnością w 2016 i 2017 roku. Wykonawcą tego zamówienia jest Stowarzyszenie EKON Niepełnosprawni dla Środowiska.

Biuro Pomocy i Projektów Społecznych prowadziło w kolejnych latach trzy postępowania z klauzulą zastrzeżoną na opracowanie projektu graficznego i wykonanie kalendarzy książkowych. Wykonawcą zamówienia było Synapsis ZAZ Pracownia Rzeczy Różnych.

Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu Miasta w 2016 przeprowadziło postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego z zastosowaniem klauzuli zastrzeżonej. Przedmiotem zamówienia było nagranie audiobooka „Niezbędnik aktywnych mieszkańców”. Wykonawcą zamówienia była Spółdzielnia Nowa Praca Niewidomych.

Wśród postępowań z klauzulą pracownicza na uwagę zasługuje zamówienie Zarządu Transportu Miejskiego z 2016 roku na świadczenie usług przewozowych na terenie m.st. Warszawy w latach 2016 – 2023 o wartości 572 000 000 zł, dzięki któremu zatrudnionych na podstawie umowy o pracę zostanie 120 osób.

W omawianym okresie do BPiPS wpłynęły 124 odstąpienia od stosowania klauzul społecznych. Najczęstszymi powodami zastosowania odstąpień były: krótki termin realizacji zamówienia oraz specyfika zamówienia wymagająca specjalistycznej wiedzy lub umiejętności.

Aktualizacja zarządzenia obowiązuje od 24 stycznia 2018 roku. Do jednostek organizacyjnych już objętych zarządzeniem dodano 24 nowe, dzięki czemu zarządzenie obejmuje łącznie 118 jednostek. Wprowadzono również obowiązkowe zamówienia z klauzulami w kategorii „ochrona mienia i osób”.

Dodatkowo po okresie obowiązywania zarządzenia mamy obserwacje i sugestie pewnych zmian, które pozwoliłyby na szersze stosowanie klauzul społecznych w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego. Jedną z nich mogłoby być wprowadzenie zapisu, który umożliwiałby zamawiającemu wprowadzenie dodatkowych kryteriów opisujących osoby z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym, które mają zostać zatrudnione przy realizacji zamówienia, o ile jest to uzasadnione szczególnie trudną sytuacją osób spełniających te kryteria na lokalnym, regionalnym lub krajowym rynku pracy; uzasadnienie to powinno zostać zapisane w dokumentacji postępowania. Można by wtedy np. wskazać nie tylko osoby bezrobotne, ale kobiety, jako mające o wiele trudniejszą sytuację na rynku pracy niż mężczyźni.

Dobrym rozwiązaniem byłby też jednolity katalog grup wykluczonych społecznie, poszerzony o inne grupy:

• osoby z niepełnosprawnościami;
• osoby bezdomne, realizujące indywidualny program wychodzenia z bezdomności;
• uzależnieni po zakończeniu programu psychoterapii w zakładzie lecznictwa odwykowego;
• osoby bezrobotne;
• chorzy psychicznie i osoby z zaburzeniami psychicznymi;
• osoby pozbawione wolności;
• osoby zwalniane z zakładów karnych, mające trudności w integracji ze środowiskiem;
• osoby, które uzyskały status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą;
• osoby będące członkami mniejszości znajdującej się w niekorzystnej sytuacji, w szczególności będące członkami mniejszości narodowych i etnicznych;
• osoby do 30. roku życia oraz po ukończeniu 50. roku życia, posiadające status osoby poszukującej pracy;
• młodociani w celu przygotowania zawodowego;
• absolwenci klubów integracji społecznej lub centrów integracji społecznej bez zatrudnienia;
• osoby opuszczające rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną;
• poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu lub niewykonujący innej pracy zarobkowej opiekunowie osoby niepełnosprawnej, z wyłączeniem opiekunów pobierających świadczenia lub zasiłki;
• osoby, które co najmniej 12 miesięcy przed podjęciem zatrudnienia korzystały ze świadczeń z pomocy społecznej.

Masz zdanie? Czekamy na Wasze głosy (maks. 4500 znaków) plus zdjęcie na adres: redakcja@portal.ngo.pl!

Czym żyje III sektor w Polsce? Jakie problemy mają polskie NGO? Jakie wyzwania przed nim stoją. Przeczytaj debaty, komentarze i opinie. Wypowiedz się! Odwiedź serwis opinie.ngo.pl

Dobrym rozwiązaniem byłby jednolity i poszerzony katalog grup wykluczonych społecznie.