Nowe Fundusze Norweskie: zatwierdzone cztery programy
Na mocy podpisanych w 2011 r. dwustronnych umów międzynarodowych w sprawie uruchomienia nowej edycji Mechanizmów Finansowych Norweskiego i Europejskiego Obszaru Gospodarczego na lata 2009-2014 Polska otrzyma drugą pulę środków w wysokości 578 mln euro. Do tej pory Darczyńcy zatwierdzili cztery Programy Operacyjne.
Zawarcie dwustronnych umów międzynarodowych było konsekwencją podpisanych 28 lipca 2010 r. porozumień pomiędzy Unią Europejską a państwami-darczyńcami w sprawie uruchomienia nowej perspektywy finansowej Mechanizmów na lata 2009-2014. Państwami-Bbeneficjentami będzie dwanaście nowych krajów członkowskich Unii Europejskiej oraz Portugalia, Grecja i Hiszpania. Łączna kwota wsparcia wynosi 1,788 mld euro, z czego dla Polski przeznaczono 32 proc.
Cele
Głównymi celami Mechanizmów Finansowych - podobnie jak w przypadku poprzedniej edycji – jest przyczynianie się do zmniejszania różnic ekonomicznych i społecznych w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz wzmacnianie stosunków dwustronnych pomiędzy państwami-darczyńcami a państwem-beneficjentem.
Alokacja
Alokacja dla Polski wynosi 578 mln euro, w tym koszty zarządzania darczyńców i strony polskiej.
Czas trwania
Okres przyznawania dofinansowania upłynie 30 kwietnia 2014 r., natomiast okres kwalifikowalności wydatków w ramach wyłonionych projektów zakończy się 30 kwietnia 2016 r.
Odbiorcy wsparcia
Wnioskodawcami mogą być podmioty prywatne i publiczne, komercyjne bądź niekomercyjne, oraz organizacje pozarządowe ustanowione jako podmiot prawny w Polsce, jak również organizacje międzyrządowe działające w Polsce.
Podejście programowe i dystrybucja środków
Nowa perspektywa będzie się opierała na tzw. podejściu programowym. Ustanowionych zostanie 19 programów (np. program „Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego i naturalnego”), zorientowanych na osiąganie założonych celów, rezultatów i wyników. Każdy program będzie zarządzany przez Operatora (np. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego). Programy będą zatwierdzane przez Darczyńców. Jeśli chodzi o wybór projektów, złożonych przez beneficjerntów ostatecznych, to ocena będzie dokonywana na poziomie programu.
Współpraca dwustronna
W przypadku nowej perspektywy strona darczyńców położyła duży nacisk na wzmocnienie współpracy dwustronnej pomiędzy Państwami-Darczyńcami i Państwami-Beneficjentami. Jednym z narzędzi zacieśniania współpracy będzie partnerstwo na poziomie programu i na poziomie projektu. Większość programów będzie wdrażana przez polskich operatorów we współpracy z partnerami z krajów darczyńców. Partnerzy będą mieli wpływ na kształt programu i jego wdrażanie. Współpraca dwustronna będzie również możliwa poprzez nawiązywanie partnerstw na poziomie projektów. Poza tym, w ramach niektórych obszarów, jak np. badania naukowe, partnerstwo będzie obligatoryjne.
Minimalna wartość dofinansowania
Generalnie minimalna wartość dofinansowania została ustanowiona na 170 tys. euro.
Ponadto, w ramach niektórych programów przewidziano możliwość ustanowienia Funduszu małych grantów, gdzie minimalna wartość dofinansowania może wynosić od 5 tys. euro do 250 tys. euro.
Programy
Zatwierdzone programy:
- Rozwój miast poprzez wzmocnienie kompetencji jednostek samorządu terytorialnego, dialog społeczny oraz współpracę z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego,
- Promowanie różnorodności kulturowej i artystycznej w ramach europejskiego dziedzictwa kulturowego,
- Fundusz Stypendialny i Szkoleniowy,
- Norwesko-Polska Współpraca Badawcza.
W tych programach nabory wniosków planowane są na 2012 r.
W ocenie Darczyńców znajdują sie następujace programy:
- Ochrona różnorodności biologicznej i ekosystemów,
- Wzmocnienie monitoringu środowiska oraz działań kontrolnych,
- Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii,
- Poprawa i lepsze dostosowanie ochrony zdrowia do trendów demograficzno-epidemiologicznych,
- Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego i naturalnego,
- Wsparcie rozwoju i szerokiego stosowania technologii CCS w Polsce,
- Ograniczanie społecznych nierówności w zdrowiu,
- Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie i przemocy ze względu na płeć,
- Współpraca w obszarze Schengen oraz walka z przestępczością transgraniczną i zorganizowaną, w tym przeciwdziałanie handlowi ludźmi oraz migracjom grup przestępczych,
- Budowanie potencjału instytucjonalnego i współpraca w obszarze wymiaru sprawiedliwości/Poprawa skuteczności wymiaru sprawiedliwości,
- Wsparcie służby więziennej, w tym sankcji pozawięziennych.
Nabory wniosków
Nabory wniosków będą ogłaszane indywidualnie dla każdego obszaru tematycznego.
Konkursy będą ogłaszane przez Operatorów w oparciu o zasady zawarte w Programach Operacyjnych. Program operacyjny będzie precyzować m.in.: szczegółowy opis obszarów priorytetowych, katalog beneficjentów, wartość i poziom dofinansowania, zasady naboru i oceny wniosków, koszty kwalifikowane itd.
Nabory będą mogły być rozpoczęte dopiero po zatwierdzeniu danego Programu Operacyjnego przez Darczyńców.
22 kwietnia 2012 r. zakończono nabór wniosków w ramach programu Fundusz na rzecz godnej pracy i dialogu trójstronnego. Jeden wspólny konkurs został ogłoszony dla wszystkich państw objętych tym rodzajem wsparcia przez Operatora Programu – norweską instytucję Innovation Norway.
W przypadku Polski w ramach Funduszu do podziału jest alokacja w wysokości ponad 3 mln euro. 20 aplikacji złożonych w konkursie opiewa na kwotę ponad 5 mln euro.
Następnym etapem procesu wyboru przedsięwzięć do dofinansowania jest ocena prowadzona przez Operatora programu.
Więcej informacji na temat tego programu znajduje się na stronie internetowej Operatora programu: www.decentwork.no.