Publicystyka - ngo.pl

Europejski Trybunał Obrachunkowy jest odpowiedzialny za kontrolę wydatkowania funduszy przez instytucje europejskie. W raporcie przedstawionym 15 września 2015 r. (>> pełna wersja w języku polskim) zakwestionował to, jak państwa członkowskie w trakcie poprzedniej perspektywy budżetowej na lata 2007-2013 rozdysponowały 349 mld euro. Chodzi o środki wydatkowane z Funduszy: Rozwoju Regionalnego, Społecznego i Spójności. Wszystkie one mają na celu zmniejszyć różnice w różnych aspektach rozwoju między bogatszymi i biedniejszymi regionami i państwami UE.

Zamówienia publiczne: wiele nieprawidłowości

ETO przeanalizował drugą część poprzedniego wieloletniego budżetu UE, tj. lata 2009-2013. Przyjrzał się 1,4 tys. transakcji z wykorzystaniem środków z powyższych funduszy. W 40 proc., czyli w 590 transakcjach, dopatrzył się błędów związanych z zamówieniami publicznymi.

Jednak większość z tych błędów wynika ze złej interpretacji przepisów czy błędów administracyjnych. ETO przypomniał, że z 12 tys. nieprawidłowości dotyczących zamówień publicznych o wartości min. 10 tys. euro zgłoszonych do Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) w latach 2007-2013, tylko 2 proc. było związanych z oszustwami.

Konieczna baza danych

Raport stwierdza, że „brak przestrzegania przepisów dotyczących zamówień publicznych pozostaje odwiecznym i znaczącym źródłem błędów”. Audytorzy ostrzegają jednak, że ich analiza była mocno ograniczona, nawet w przypadku nieprawidłowości, które wykryli, a brak spójnych i szczegółowych danych o nieprawidłowościach uniemożliwia im znalezienie przyczyn występowania tych błędów.

ETO zalecił Komisji Europejskiej przygotowanie więc specjalnej bazy danych dotyczącej nieprawidłowości w przetargach publicznych z udziałem unijnych środków. Ma ona umożliwić unijnym audytorom skuteczniejszą analizę skali i przyczyn tego zjawiska.

W odpowiedzi na raport Komisja Europejska zwróciła uwagę, że walczy z nieprawidłowościami w zamówieniach. ETO przyznał jej w tym rację, lecz stwierdził, że zarówno KE, jak i państwa członkowskie „mają przed sobą jeszcze długą drogę” zanim problem będzie rozwiązany.

Działania KE

Jednym z działań KE jest wprowadzenie warunków uzyskania unijnej pomocy finansowej w ciągu obecnych Wieloletnich Ram Finansowych 2014-2020. Państwa członkowskie muszą przedstawić zasady, zgodnie z którymi fundusze unijne będą używane w sposób wydajny i efektywne, a zamówienia publiczne będą chronione przed błędami. Jeżeli kraje unijne nie przedstawią odpowiednich planów działań i postępów w ich wprowadzaniu, to KE będzie zawieszała wypłaty z funduszy unijnych.

Na początku 2015 r. 12 państw członkowskich nie spełniało jeszcze wymogów unijnego prawa dot. zamówień publicznych. Były to: Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Grecja, Łotwa, Malta, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Węgry oraz Włochy. ETO zaleciło, że jeżeli państwa te nie dostosują swojego prawodawstwa do unijnych wymogów do końca 2016 r., to wypłaty dla nich powinny być zawieszone. (kk)