Publicystyka - ngo.pl

Lena Bielska: – Na początku chciałabym cię zapytać kiedy i skąd właściwie wziął się pomysł na taki projekt, i dlaczego wybrałaś Lublin?

Liliana Piskorska: – To są właściwie dwa oddzielne pytania. Przede wszystkim postrzegam sztukę jako zawód i zajmuję się nią na co dzień, dlatego też projekty, jakie wykonują są pewną linią ciągłą, wynikają z doświadczeń wcześniejszych prac, konkretnego wątku, który mnie interesuje (w tym wypadku z kontekstu widoczności kobiet nieheteronormatywnych w przestrzeni publicznej) i stają się kolejnymi rozwinięciami tematu. Wszystkie natomiast zaczynają się ode mnie samej i od moich doświadczeń, nigdy w swoich pracach nie mówię o sytuacjach, które są dla mnie obce.

W tym wypadku jest to dla mnie szczególnie ważne, bo wnikam w środowisko lubelskie bez wcześniejszych z nim kontaktów – jednak mam wiele nici mnie z nim łączących, np. doświadczenie funkcjonowania w mieście tzw. 'peryferyjnym'. A jeśli chodzi o ten konkretny projekt, to wynika on z wieloletniego budowania osobistej strategii przeistaczania "prywatnego w polityczne".

Dlaczego Lublin? Odpowiedz jest prosta: przyjechałam tutaj z zaproszenia kuratorskiego i zaproponowałam właśnie ten projekt. Działam z Pracownią Sztuki Zaangażowanej Społecznie Rewiry (w ramach Centrum Kultury), której specyfika umożliwia mi bardzo dogłębne wejście w temat, działania długofalowe i bardzo dużą swobodę.

L.P.: – Historia jest prosta: około półtora roku temu Szymon Pietrasiewicz zaprosił mnie do zaproponowania projektu nastawionego na Lublin i nacechowanego społecznie. Po czym hop siup i już po roku mniej lub bardziej częstych kontaktów wystartowałam z projektem 'Niewidoczne!'.

Centrum Kultury oraz Rewiry wspierają mnie przede wszystkim organizacyjnie, instytucjonalnie (co uważam jest bardzo ważnym elementem tej 'gry w widoczność', którą proponuję), promocyjnie też oczywiście – choć aspekt zapoznawczy/poznawczy mojej pracy, czyli po prostu docieranie do osób, leży przede wszystkim w mojej gestii. Co wcale nie jest takie proste, dlatego bardzo zależy mi na pomocy w takiej indywidualnej promocji, którą każda/każdy z nas może zapewnić poprzez opowiadanie o projekcie, zachęcanie znajomych czy np. przeprowadzaniu ze mną wywiadu.

L.P.: – Tak! W skrócie i żeby nie wprowadzać niepotrzebnego chaosu: Niewidoczne! jest to projekt o nieheteronormatywnych kobietach mieszkających w Lublinie i jego okolicach.

Projekt podzieliłam na dwa etapy: pierwszy trwający do grudnia polega na wyszukiwaniu, poznawaniu i spotykaniu się z nowymi osobami, które miałyby ochotę wziąć udział w działaniu. Proponuję spotkanie, rozmowę, poznanie się, robię fotograficzny szkic do portretu który potem oddaję portretowanej osobie. Przy każdym spotkaniu zakładam, że zapewniam stuprocentową anonimowość i dopiero dzięki poznaniu, kontakcie z każdą indywidualną osobą, razem decydujemy się (lub nie) na zdjęcie którejś z tych warstw 'bezpieczeństwa'. Rozmawiamy o doświadczeniu funkcjonowania jako osoba nieheteronormatywna, o sytuacjach które się wydarzyły każdej z nas, o codzienności, o identyfikacji.

Wygląda to trochę tak, że dzięki temu wzajemnemu poznaniu się i spotkaniu, zbieram historie, które chciałabym, by zaistniały w przestrzeni publicznej, by zostały opowiedziane. Dlatego razem z osobą decydujemy, czy któreś z tych opowiedzianych mi historii mogę (anonimowo) opowiedzieć dalej.

Dlatego drugim etapem projektu będzie forma wystawowa i najprawdopodobniej przydarzy się w okolicach lutego. Na niej pokazane będą komentarze osób, z którymi się spotkałam oraz z drugiej strony 'kolaż' tych wszystkich historii i doświadczeń.

Ważne jest dla mnie też rozszerzenie słowa 'kobieta nieheteronormatywna', którym się posługuję. Używam wyrażenia 'kobieta nieheteronormatywna' jako słowa klucza, które ma szansę zawrzeć w sobie największą możliwą ilość tożsamości wychodzących poza dominujący mainstream heteroseksualny, m.in. lesbijek lub kobiet mających doświadczenie relacji intymnej z kobietą, kobiet biseksualnych, osób mających doświadczenie społecznego funkcjonowania jako kobieta, czyli transkobiet, transmężczyzn, osób interseksualnych, osób niebinarnych płciowo, w tym osób t*, queer, agender, etc.

L.P.: – Dotychczas spotkałam się z dwunastoma osobami, mam zaplanowane spotkanie jeszcze z kilkoma. Nie przyjechałam do Lublina z odgórnie założoną ilością osób, z którymi chcę się spotkać. Ponieważ czuję potrzebę planowania mojego czasu, postanowiłam koncentrować się na tym etapie i wracać do Lublina jak najczęściej będę mogła do końca tego roku. Mam nadzieję, że jeszcze uda mi się poznać kolejne osoby, nie wiem do końca czy tak się stanie, ale mam dobre przeczucia. Także cały czas bardzo liczę na kolejne spotkania i zapraszam do kontaktowania się!

L.P.: – Autocenzura i zachowawczość instytucji, obawa przed podjęciem tematu. To, że samo podjęcie tego tematu jest odbierane politycznie.

L.P.: – Z wszystkimi powyższymi. Ale rozszerzając wątek, np. jedna moja wystawa została ocenzurowana z polecenia prezydenta miasta Elbląga, podczas wykonywania innego projektu organizatorzy/ki postanowili/ły usunąć z opisu mojej pracy informacje kontekstualizujące moją pracę w tematyce homoseksualizmu.

To tak anegdotycznie, ale naprawdę to nie chciałabym tymi opowiastkami wprowadzać się sama w kategorię 'ofiary systemu'. Poruszam taką tematykę, mając świadomość aktualnej sytuacji społecznej, politycznej oraz kulturowej i przyjmuję ją z 'dobrodziejstwem inwentarza'. Z drugiej strony jest kontekst funkcjonowania na polu sztuki i tego, że czuję się dość uprzywilejowaną osobą w związku z tym, że właśnie to pole obrałam sobie za zawód.

L.P.: – Efektem końcowym będzie wystawa, tak jak już wspominałam wcześniej. Chciałabym, żeby projekt funkcjonował fizycznie w jakiejś przestrzeni Lublina, ale też żeby był widoczny internetowo. Będą to wszystkie historie, które zdecydujemy się (razem z uczestniczkami) opowiedzieć oraz ich autorskie komentarze. O ostatecznej formie i sposobie wizualizacji tych historii zamierzam zdecydować już po zakończeniu pierwszego etapu projektu.

L.P.: – Mieszkam w Toruniu, tutaj mam pracownię, dom i bazę wypadową. Doktoryzuję się na Wydziale Sztuk Pięknych, chciałabym też wykładać. Na co dzień zajmuję się sztuką. Mam tylko jedną zasadę, jeśli chodzi o uprawianie sztuki: nigdy nie zacznę parać się malarstwem. Używam mediów, które bezpośrednio odnoszą się do rzeczywistości, bo tylko rzeczywistość mnie interesuje.

L.P.: – "Podróż" realizowana z Martyną Tokarską, mój dyplom: "Suki. Autoportret z kochanką". Poza tym każda praca umożliwia powstanie następnej, więc trudno mi wskazać jedną.

L.P.: – Czuję się bardzo dobrze, bo mam możliwość poznania miasta przez osoby, jest to trochę szalone doświadczenie i bardzo dla mnie emocjonalne, intensywne. Jestem uradowana i też trochę zaskoczona poziomem zaufania, które dostałam na starcie i cały czas dostaję. A co do samego poznania miasta, to nie uważam, że mogę na tym etapie werbalizować jakieś spostrzeżenia, jest dla mnie cały czas bardzo nowe.

L.P.: – Możliwości i przestrzeni do ubierania idei w formę.

Napisz bez wahania na liliana.piskorska@gmail.com