Publicystyka - ngo.pl

Jeszcze dziś (30 czerwca 2017 r.) rządowy projekt ustawy o Narodowym Instytucie Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ma trafić do Sejmu. Taka informacja pojawiła się na spotkaniu (śniadaniu) dla prasy zorganizowanym specjalnie z tej okazji 30 czerwca 2017 r.

Na spotkanie zaprosili i prowadzili je: Wicepremier Piotr Gliński, Pełnomocnik Rządu do spraw Społeczeństwa Obywatelskiego Adam Lipiński oraz Dyrektor Departamentu społeczeństwa obywatelskiego Wojciech Kaczmarczyk.

Instytut Wolności – Centrum Rozwoju ma ruszyć na jesieni 2017 r., może jeszcze we wrześniu. Takie nadziej mają autorzy projektu – wyraził je wiceminister Gliński (data wrześniowa pada również w komunikacie po posiedzeniu Rady Ministrów 27 czerwca 2017 r., kiedy to rząd przyjął kierunkowo projekt ustawy).

Ton wypowiedzi przedstawicieli rządu świadczy jednak o tym, że zdają sobie sprawę, jak trudne może być przyjęcie ustawy, tak żeby zaczęła działać od razu po wakacjach. W lipcu zaplanowane są dwa posiedzenia Sejmu, podczas których parlamentarzyści musieliby uchwalić akt.

Pełnomocnik ds. Społeczeństwa Obywatelskiego Adam Lipiński mówił miękko, że ma nadzieję na rozpoczęcie prac w Sejmie przed wakacjami (parlamentarnymi). Ale nie mówił o zakończeniu. Podobną powściągliwość wykazywał premier Gliński, choć wyrażał nadzieję, że uda się dotrzymać terminu jesiennego czy nawet wrześniowego.

Ponieważ spotkanie w KPRM było skierowane do dziennikarzy (odbyło się praktycznie bez przedstawicieli adresatów nowej regulacji czyli przedstawicieli trzeciego sektora) przypomniano najważniejsze cele i założenia towarzyszące projektowi, a także opisano jak był konsultowany.

Instytut Wolności tworzone jest więc w celu racjonalizacji funkcjonowania trzeciego sektora, poprawy relacji między organizacjami pozarządowymi a państwem, ma też na celu wsparcie NGO. Ustawa wychodzi naprzeciw diagnozie, która jest diagnozą „częściowo krytyczną” tłumaczył Piotr Gliński, omawiając wskaźniki rozwoju NGO w Polsce, które lokują nas na ostatnich pozycjach .

Premier Gliński w swoich wypowiedziach odpierał zarzuty jakie płyną pod adresem proponowanej regulacji ze strony przedstawicieli organizacji pozarządowych. Po raz kolejny dowiedzieliśmy się więc, że projekt nie centralizuje, nie upolitycznia (nie bardziej niż dziś) i nie uzależnia od rządu (również nie bardziej niż teraz) trzeciego sektora i spraw związanych z rozwojem społeczeństwa obywatelskiego. Z drugiej strony premier podkreślał, że wsparcie działań obywatelskich jest zadaniem państwa, że państwo nie może się z tego zadania wycofywać (bo w jego miejsce nie ma kto wejść), że to wsparcie jest standardem w innych krajach.

Gospodarz wyjaśniał, że nie ma powodu, żeby centrum decyzyjne (regulujące współpracę rządu z NGO) znajdowało się w jednym z resortów (jak do tej pory). – Udało nam się wyrwać z tego nielogicznego rozwiązania - mówił premier. Zaproponowany w ustawie Komitet do spraw Pożytku Publicznego – rządowe ciało składające się z przedstawicieli wszystkich ministerstw, na czele którego stanie wicepremier, nazwał rozwiązaniem „rewolucyjnym”. Tłumaczył, że jest to ciało o bardzo wysokiej randze ustawowej. Komitet będzie koordynował współpracę rządu z sektorem, opracowywał akty prawne dotyczące sfery pożytku oraz przygotowywał programy rozwoju społeczeństwa obywatelskiego.

Organizatorzy spotkania w KPRM dużo mówili o konsultacjach projektu ze środowiskiem organizacji pozarządowych, które odbyły się na przełomie 2016 i 2017 r. Spytani o możliwość zorganizowania w Sejmie wysłuchania publicznego, nie wykluczyli jej. Premier Gliński i Dyrektor Kaczmarczyk zwrócili jednak uwagę, że intensywne konsultacji na wcześniejszym etapie, oraz to jak w ich wyniku zmieniał się projekt, były już takim „wysłuchaniem” czyli „wsłuchaniem” się w głos środowiska (bo oczywiście formalnie z wysłuchaniem publicznym z rozdziału 1a Regulaminu Sejmu prowadzone konsultacje nie miały nic wspólnego).

Losy projektu śledzimy od listopada 2016 r. kiedy to dotarliśmy do pierwszej, nieoficjalnej jeszcze wersji projektu. Przedostatnią wersję z 22 czerwca 2017 r. opisaliśmy w informacji „Żegnaj pełnomocniku”. W stosunku do tej wersji projekt zmienił się nieznacznie. Powstająca instytucja ma nową nazwę - Narodowy Instytut Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (określenie „Instytut Wolności” pojawiło się już w poprzedniej wersji, ale w innym szyku), poza tym projekt był jeszcze dopracowywany redakcyjnie i pod kątem legislacyjnym. Zmiany te wskazano we wstępie do wersji z 27 czerwca - jak się wydaje ostatecznej rządowej wersji, która zgodnie z zapowiedzią ma trafić dziś (30 czerwca 2017 r.) do Sejmu.

Projekt ustawy o Narodowym Instytucie Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, wersja z 27 czerwca 2017 r.

Jak przestrzegać prawa w NGO, jakie przepisy są ważne dla NGO – dowiesz się w serwisie poradnik.ngo.pl.