Publicystyka - ngo.pl

Program jubileuszowego Forum dotyczył zmian i oczekiwań związanych z realizacją ustawy o pomocy społecznej, jak również perspektyw Europejskiego Funduszu Społecznego dla pomocy społecznej. Ważnym punktem obrad była też prezentacja dobrych praktyk i wymiana doświadczeń, mające na celu podnoszenie jakości usług świadczonych przez PCPR-y i MOPR-y.

Przez cały czas trwania Forum Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej reprezentowały Dyrektor Departamentu Pomocy i Integracji Społecznej Krystyna Wyrwicka i jej zastępca Marzena Bartosiewicz oraz Bogumiła Dertkowska z Departamentu Wdrażania Europejskiego Funduszu Społecznego.

Specjalni goście, uczestniczący w uroczystym otwarciu X Forum, na czele z posłanką RP Renatą Janik, wojewodą świętokrzyskim Bożentyną Pałką-Korubą, dyrektorem Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich Dariuszem Kapustą i przedstawicielami władz powiatu buskiego podkreślali, że pomoc społeczna stoi przed kolejnymi wyzwaniami, związanymi z ochroną społeczną najuboższych i wykluczonych społecznie, polityką senioralną oraz spodziewanym napływem uchodźców. Dziękowali też wszystkim pracownikom pomocy społecznej za ciężką, trudną i nie zawsze zauważaną i docenianą pracę, a najliczniejszej w kraju organizacji pracowników pomocy społecznej: Stowarzyszeniu Powiatowych i Miejskich Ośrodków Pomocy Rodzinie „CENTRUM” - organizatorowi X Forum - za przygotowanie tego ważnego dla środowiska pomocy społecznej spotkania.

Wykład inauguracyjny „Wyzwania pomocy społecznej i pracy socjalnej – Polska a Europa” przedstawiła prof. dr hab. Elżbieta Trafiałek z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Wskazała ona na aktualne problemy pomocy społecznej w Polsce: konieczność kształtowania krajowej polityki społecznej tak, by była ona kompatybilna z politykami lokalnych samorządów; zmieniający się model rodziny jako głównego środowiska wychowawczego, przy jednoczesnym zmniejszaniu się funkcji wychowawczej rodziny; narastającą izolację rodzin i osób; konieczność wzmacniania kompetencji pracowników socjalnych, szczególnie umiejętności diagnozowania, połączonej z opracowywaniem skutecznych strategii działania i przewidywaniem efektów tych działań; narastanie zjawiska agresji; przesunięcie się aktywności społecznej w obszar wirtualny: Google’a i Facebooka; konieczność podjęcia decyzji wynikającej z bycia w Europie, a dotyczącej rozstrzygnięcia, czy Polska realizuje własną politykę społeczną, czy też i w tym obszarze unifikuje się z Europą; przygotowanie się do nieuchronnej fali uchodźców; konieczność odpowiedzi na pytanie, jak działać w obszarze narastających oczekiwań społecznych w sytuacji, gdy możliwości systemu pomocy społecznej nie są w stanie im sprostać.

Profesor Trafiałek zwróciła też uwagę, że polska pomoc społeczna miota się między europeizacją działań a własnymi ograniczeniami systemowymi. Pracownik socjalny to bufor między oczekiwaniami społecznymi, coraz bardziej rozbudzanymi przez polityków, którzy obiecują już wszystko, by zyskać przychylność ludzi, a realnymi możliwościami coraz słabszych w tym obszarze samorządów, od których ludzie oczekują realizacji politycznych obietnic, składanych bez pokrycia. Podkreśliła, że praca socjalna, to najtrudniejszy z zawodów, bo wymagający stałego dokształcania się i wysokiej specjalizacji, bo to praca całą dobę - ze względu na obciążenie psychiczne, bo to szukanie w pojedynkę rozwiązań, których nie zapewnił, ani nie wypracował cały system państwowy, który ani nie zapewnia wystarczających narzędzi i środków do realizacji celów stawianych przed pracownikami pomocy społecznej, ani nie dba o zapewnienie przynajmniej odpowiedniego prestiżu dla specjalistów pracujących w pomocy społecznej.

W czasie trwania uroczystego otwarcia X Forum, wojewoda świętokrzyski wręczyła, przyznany na wniosek Zarządu Stowarzyszenia „CENTRUM” przez Prezydenta RP Srebrny Krzyż Zasługi Alicji Krajewskiej z PCPR w Drezdenku. A przedstawiciele Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej wręczyli listy gratulacyjne za aktywną działalność na rzecz polskiej pomocy społecznej przyznane przez Ministra Władysława Kosiniaka-Kamysza. Wśród nagrodzonych nimi znaleźli się: Andrzej Smulczyński – dyrektor PCPR w Busku-Zdroju, Przewodniczący Stowarzyszenia „CENTRUM”; Barbara Gębala – dyrektor PCPR w Powiecie Warszawskim Zachodnim, Zastępca Przewodniczącego Stowarzyszenia „CENTRUM”; Mirosława Zielony – dyrektor PCPR w Koszalinie; Zastępca Przewodniczącego Stowarzyszenia „CENTRUM”; Adam Witas – dyrektor PCPR w Zawierciu, Sekretarz Stowarzyszenia „Centrum”; Arleta Szmigielska – dyrektor PCPR we Wrocławiu; Marian Przybylski – emerytowany dyrektor PCPR w Łasku; Jan Paszkiewicz – były dyrektor PCPR w Sanoku i Zdzisław Wasilewski – dyrektor PCPR w Augustowie.

Ostatnim punktem uroczystego otwarcia X Forum był dobroczynny koncert Zespołu Pieśni i Tańca „Solczanie” z Litwy na rzecz Domu Dziecka w Solecznikach. W ubiegłym roku członkowie Stowarzyszenia „Centrum” nawiązali kontakt z naszymi wschodnimi sąsiadami z Litwy, zapraszając ich wówczas na tegoroczne obrady. Była zbiórka publiczna, a Elżbieta Bijaczewska – dyrektor PCPR w Poznaniu i wolontariusze z grupy „AMICUS”, działającej przy PCPR w Busku-Zdroju oraz harcerze z Hufca ZHP w Busku-Zdroju przekazali przygotowane podarunki dla dzieci. Koncerty dobroczynne odbyły się również 6 września w Europejskim Centrum Bajki w Pacanowie oraz 8 września w buskim Parku Zdrojowym. W Zespole „Solczanie” występują m.in. lekarze, nauczyciele oraz pracownicy socjalni. I, jak podkreślała w czasie koncertu kierownik zespołu: - Przyjechaliśmy z Litwy. Jesteśmy Polakami!

Kolejne dni X Forum to czas wytężonych obrad i dyskusji. Poszczególne sesje X Forum prowadzili przedstawiciele Zarządu Stowarzyszenia „CENTRUM”: Andrzej Smulczyński – dyrektor PCPR w Busku-Zdroju, Mirosława Zielony – dyrektor PCPR w Koszalinie, Mirosław Sobkowiak – dyrektor PCPR w Gostyniu, Anna Gębala – dyrektor PCPR w Powiecie Warszawskim Zachodnim i Adam Witas – dyrektor PCPR w Zawierciu.

Ważną częścią buskiego Forum był punkt obrad poświęcony ustawie o pomocy społecznej. Oczekiwania, plany, zmiany przedstawiła Dyrektor Departamentu Pomocy i Integracji Społecznej MPiPS Krystyna Wyrwicka, wspierana przez swojego zastępcę Marzenę Bartosiewicz. Dyskutowano o przygotowaniu się do przyjęcia uchodźców, o konieczności prezentowania w mediach swoich osiągnięć i sukcesów, gdyż media, kierując się poczytnością i oglądalnością oraz pogonią za sensacją przedstawiają pomoc społeczną tylko w złym świetle. Dużą część obrad poświęcono zmianom w systemie pomocy społecznej, wprowadzonym ustawą z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym i niektórych innych ustaw. Dyskutowano o przygotowaniu się do łączenia działań, a nawet placówek, w ramach Centrów Usług Wspólnych; o projektach socjalnych jako o kolejnym narzędziu pracy socjalnej wpisanym do ustawy obok kontraktów socjalnych; o rozłożonym na trzy latach systemie wsparcia środowiskowych domów samopomocy; o uporządkowaniu działań w obszarze pracy z bezdomnością poprzez wprowadzanie ogrzewalni i standardów obiektów dla bezdomnych; o kolejnych zmianach dotyczących superwizji; o zadbaniu o bezpieczeństwo pracowników socjalnych; o zwolnieniach z odpłatności dzieci za rodzica w DPS, jeśli ten rodzic był pozbawiony praw rodzicielskich. Omawiano też zmiany w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz zmiany w ustawie o zatrudnieniu socjalnym.

W czasie ożywionej dyskusji dyrektor Krystyna Wyrwicka podkreśliła rolę Zespołów Interdyscyplinarnych, które powinny być tworzone i wykorzystywane, na co pozwalają przepisy ustaw o pomocy społecznej i wspieraniu rodziny, również dla przypadków niedotyczących przemocy, a np. problemów wychowawczych i dysfunkcji w rodzinie. Uczestnicy X Forum, zabierający głos w dyskusji, zwracali uwagę na niewłaściwe rozwiązania w systemie polityki społecznej, czego przykładem są Młodzieżowe Ośrodki Wsparcia, Specjalne Ośrodki Wsparcia, Specjalne Ośrodki Szkolno-Wychowawcze, w których umieszczanie dzieci z pieczy zastępczej powoduje podwójne finansowanie pobytu tych dzieci przez samorządy oraz blokuje miejsca dla innych dzieci potrzebujących wsparcia. Wskazywano też na konieczność likwidacji Centrów Obsługi Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych, które dopiero co tworzono oraz na konieczność zróżnicowania dofinansowania dotacji dla ŚDS-ów w zależności od odległości, z jakich dowożone są osoby niepełnosprawne, korzystające ze specjalistycznych usług tych placówek. Rozmawiano o konieczności pokrywania przez budzet państwa rzeczywistych kosztów utrzymania mieszkańców DPS, umieszczonych nich przed 2004 r. Zwrócono też uwagę na narastający w wielu samorządach problem konieczności spłacania milionowymi kwotami potomków właścicieli dworków i budynków pałacowych, w których działają placówki systemu pomocy społecznej, np. domy pomocy społecznej czy placówki opiekuńczo-wychowawcze. Wskazywano, że to państwo przekazało samorządom te posiadłości z placówkami, a obecnie odwraca się od problemu partycypowania w kosztach uregulowania tego poważnego już w skali kraju problemu.

Kolejnym punktem obrad X Forum było zapoznanie się z litewskim systemem pomocy społecznej na przykładzie Rejonu Solecznickiego. Omówiła go grupa specjalistów z Litwy na czele z Reginą Sokołowicz - Kierownikiem Działu Opieki Socjalnej i Ochrony Zdrowia Administracji Samorządu Rejonu Solecznickiego. Warto podkreślić, że system ten w 2012 roku uległ dużym przemianom, w wyniku których bardzo skutecznie zmniejszono liczbę korzystających ze wsparcia. M.in. dlatego, że z systemu wykluczono tych, którzy pracują na czarno i ukrywają swe dochody oraz wprowadzono jako warunek konieczny otrzymywania zasiłku obowiązkowe przepracowywanie cotygodniowe wskazanej liczby godzin na rzecz środowiska lokalnego, np. przy porządkowaniu miejsc publicznych.

Następnym punktem X Forum było wystąpienie „Nowa perspektywa Europejskiego Funduszu Społecznego 2014-2020”. Bogumiła Dertkowska z Departamentu Wdrażania Europejskiego Funduszu Społecznego MPiPS przedstawiła konkursy krajowe realizowane już i przewidziane do wdrożenia w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój. W ramach PO WER są też przygotowywane standardy kształcenia specjalistów pomocy społecznej, szkolenia i modele współpracy instytucji zatrudnienia i ekonomii społecznej z innymi instytucjami.

Dalsza część obrad była poświęcona doświadczeniom w realizacji projektów Europejskiego Funduszu Społecznego przez PCPR-y i MOPR-y w latach 2007-2014. Swoje działania zaprezentowały: PCPR Polkowice (dyr. Elżbieta Sworacka – Dul), PCPR Busko-Zdrój (dyr. Andrzej Smulczyński), PCPR Koszalin (dyr. Mirosława Zielony), MOPR Konin (dyr. Anna Kwaśniewska), PCPR Opoczno (dyr. Wiesława Kurowska), PCPR Wieruszów (kier. Elzbieta Ochocka), PCPR Poznań (dyr. Elżbieta Bijaczewska).

W trakcie Forum odbyło się zebranie sprawozdawcze Stowarzyszenia „Centrum”. Uczestnicy obrad w uznaniu wieloletnich zasług dla pomocy społecznej oraz zaangażowania w tworzeniu i działalności Stowarzyszenia podjęli uchwałę w sprawie nadania honorowego członkostwa Andrzejowi Michalskiemu – byłemu dyrektorowi PCPR w Kaliszu i Marianowi Przybylskiemu – byłemu dyrektorowi PCPR w Łasku. Na zebraniu poruszono temat udzielania pomocy uchodźcom, co zgodnie z ustawą o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. art. 19 pkt 8) należy do zadań własnych powiatu.

X Forum objęli patronatem honorowym: Minister Pracy i Polityki Społecznej Władysław Kosiniak-Kamysz , Poseł RP Magdalena Maria Kochan - Wiceprzewodnicząca sejmowej Komisji Społecznej i Rodziny, Marszałek Województwa Świętokrzyskiego Adam Jarubas, Wojewoda Świętokrzyski Bożentyna Pałka-Koruba , Prezes Zarządu Związku Powiatów Polskich Ludwik Węgrzyn oraz Starosta Buski Jerzy Kolarz.

Patronat medialny sprawowały: „Problemy Społeczne”, „Doradca w Pomocy Społecznej”, „Echo Dnia”, „Tygodnik Ponidzia”, portal busko.com.pl, Telewizja „Ponidzie”, a Oddział TVP S.A. w Kielcach objął Forum opieką medialną. X Forum odbyło się w Buskim Samorządowym Centrum Kultury, które nieodpłatnie użyczyło sal pod obrady. Z kolei Wojciech Legawiec, Prezes Zarządu „Uzdrowisko Busko-Zdrój” zaopatrzył konferencję w wodę mineralną „Buskowianka”, promując regionalny produkt.